شرح ابیات :
وینت مشکل: یعنی دور بودن من از دوست با وجود کمال نزدیکی او، ترا مشکل و عجیب می‌آید. ضبط بعضی نسخه ها “این عجیب تر ” است. در این صورت، عجب مصدر است و بر حسب قاعده نمی‌بایست ادات تفضیل به آن اضافه شود جز آنکه در زبان فارسی عجب به معنی عجیب به کار می‌رود.
مهجور: اسم مفعول یعنی دور شده، مصدر آن “هجر” به فتح اول است و به کسر اول غلطی مشهور است(خزائلی، ۳۶۱:۱۳۶۶).
هیچ کس مانند خدا به انسان نزدیکتر نیست ولی برخی درک نمی‌کنند و خود را در محضر خدا نمی‌بینند.
۴-۱-۲- سوره‌ی بقره، آیه ی۱۰
فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ بِما کانُوا یَکْذِبُونَ.
(اینان به دل بیمارند [که پند پذیر نیستند] و خدا بیمارى‏شان فزون کند و آزارى دردناک دارند چون سخن حق دروغ پندارند)
نکته ها :
بیماری دل یا به واسطه‌ی دین است مثل کفر و انکار حقایق دین و یا از نظر اخلاق اجتماعی است مثل کینه، حسد،کبر، و ممکن است از جهت اخلاقی نفسانی باشد مثل ترس، بخل و حرص
- در این آیه نفرین به منظور راهنمایی مردم استفاده شده است که برای اشخاص منحرف، نفرین لازم است.

پیام ها :
۱.مقصود از بیماری دل، ناراحتی و رنج ریاست و شخصیّت کافران و مشرکین بود که هر چه اسلام قوی تر می‌شد بیماری برای آنها هم زیاد می‌شد.
۲.سه جور دروغ داریم:
الف) در جنگ که گفته‌اند جنگ با فریب پیش برود؛
ب) برای رفع کینه میان دو نفر؛
ج) در معاشرت مرد و زن برای به دست آوردن دل یکدیگر تا آنجا که موجب گول زدن نشود.
و این مثل: دروغ مصلحت آمیز به از راست فتنه انگیز است، برای مصلحت دیگران درست است نه منفعت خود(عاملى، ۱۳۶۰، ج‏۱: ۱۶).
شواهد شعری سعدی مربوط به قسمت ۲ پیام ها:

تا نیک ندانی که سخن عین صواب است
گـر راست سخن گوئی و در بنـد بــمانی

باید که به گفتن دهن از هم نگشائی
به ز آن که دروغت دهد از بند رهائی
(سعدی، ۱۳۸۴: ۳۰۳)

شرح ابیات :
عین صواب:کاملاً موافق مصلحت، کاملاً درست
گر راست سخن گویی و در بند بمانی :
این بیت به ظاهر بر خلاف گفته دیگر شیخ است که فرمود : دروغی مصلحت آمیز به از راستی فتنه انگیز، لکن در واقع آن سخن به مصلحت عام یا مصلحت دیگران ناظر است و این است متوجّه به مصلحت شخصی است(خزائلی،۱۳۶۶: ۷۳۵ ).
از آن جا که همه‌ی اعضاء و جوارح انسان مورد بازخواست قرار می‌گیرد در هنگام سخن گفتن باید مواظب بود تا به قطعیت چیزی علم پیدا نکردیم سخن بر زبان جاری نکنیم.