بر اساس مطالعه صورت گرفته تحت عنوان «عوامل تعیین کننده سودآوری بانکداری اسلامی» که بر مبنای ترازنامه و گزارشات درآمدی ۴۳ بانک اسلامی در ۲۱ کشور در سالهای ۲۰۰۱-۱۹۹۴ می باشد. متغیرهای به کار رفته در این پژوهش شامل معیارهای اقتصادی، متغیرهای مالی و متغیرهای سطح کشور می باشند. شاخص های سودآوری مطرح در این تحقیق نیز عبارتند از بازده دارائی ها، نسبت سود قبل از کسر مالیات به کل دارایی ها، بازده سرمایه صاحبان سهام و حاشیه سود غیربهره‌ای. نتایج به دست آمده نشان می دهد که معیار سودآوری با افزایش نسبت سرمایه، رابطه مستقیم و با افزایش نسبت وام رابطه معکوس دارد. با افزایش نسبت سرمایه به کل دارایی‌ها، حاشیه سودآوری بانک بالا می‌رود اما با افزایش نسبت وام به تولید ناخالص داخلی، حاشیه سود پایین می آید.
آتانساگلو و همکاران (Athanasoglou, 2008)
ایشان در پژوهشی تحت عنوان «عوامل تعیین کننده سودآوری بانک ویژه بانک، ویژه صنعت و ویژه اقتصاد کلان» که بین سالهای ۲۰۰۱-۱۹۸۵ صورت گرفته است. که نتایج نشان دهنده متغیرهای سرمایه، رشد بهره‌وری، مدیریت هزینه با سودآوری رابطه مثبت دارند در این میان متغیر تورم پیش بینی شده به‌ علت اعمال کاهش نرخ سود سپرده ها قبل از کاهش نرخ سود وام‌ها رابطه مثبت با سودآوری دارد و متغیرهای اندازه و مالکیت بانک تأثیر چندانی بر سودآوری بانک ندارند. متغیرهای ویژه صنعت تاثیر قابل توجهی بر سودآوری ندارند. اما متغیر ریسک اعتباری رابطه منفی و قابل توجهی با سودآوری با سودآوری بانک دارد. تأثیر دوران اقتصادی نامتقارن می باشد و تنها زمانی که رشد بیشتر از روند آن باشد تأثیر مثبت بر سودآوری بانک دارد.
نهنگ و خلیلی عراقی (Nahang, Khalili Araghi, 2013)
در مقاله خود تحت عنوان «عوامل داخلی موثر بر سودآوری بانک شهر» به عوامل داخلی اثر گذار بر سودآوری بانک شهر در سالهای۲۰۱۲-۲۰۰۹ پرداخته‌اند که روش پژوهش آنها، روش تست توصیفی از نوع همبستگی و از فرضیه با بررسی همبستگی و رگرسیون بود که عوامل مبلغ سپرده ، پرداخت تسهیلات، مدیریت ریسکاعتباری ، مدیریت هزینه و میزان نقدینگی را بعنوان متغیر مستقل در نظر گرفته است که نتایج این مطالعه حاکی از،یک رابطه مستقیم بین سود دهی بانک ها با مدیریت ریسک اعتباری و مدیریت هزینه و رابطه معکوس بااهمیتی بین سود دهی و میزان سپرده ، پرداخت وام ، و میزان نقدینگی و وجود دارد.
۲-۱۲خلاصه فصل
این فصل به دو بخش مبانی نظری تحقیق و پیشینه‌ تحقیق تقسیم بندی شد؛ در بخش اول ابتدا مفهومی از بانک و تاریخچه‌ای از آن مطرح گردید سپس به ترازنامه و صورت سود و زیان که به ترتیب نشان‌دهنده وضعیت مالی و عملکرد مالی بانک است، اشاره شد و با توجه به قوانین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان بورس اوراق بهادار به توضیح اجمالی اقلام تشکیل دهنده آنها پرداختیم در ادامه به روش های تجزیه و تحلیل صورتهای مالی بانک‌ها و برخی از نسبتهای مهم در ترازنامه و صورت سود و زیان مطرح گردید. در قسمت بعد در رابطه با ارزیابی عملکرد مالی بانک‌ها و مدلهای حسابداری و اقتصادی اشاره شد و نهایتاً در بخش اول به شناسایی معیارهای سودآوری که شامل مفاهیم سود و سودآوری، عوامل تحت کنترل مدیریت و عوامل خارج از کنترل مدیریت اشاره شد.
در بخش دوم مروری بر تحقیقات داخلی و خارجی انجام شده داشتیم که برخی از این تحقیقات به عوامل داخلی و برخی بر عوامل خارجی مورد مطالعه قرار گرفته است؛ همچنین لازم به ذکر است تحقیقاتی هم بر عوامل داخلی و هم بر عوامل خارجی تاکید داشته و مورد تحقیق قرار داده‌اند. اهم عواملی که در این تحقیقات مورد آزمون قرار گرفته‌اند شامل حجم سپرده، تسهیلات، ریسک اعتباری، نقدینگی، سرمایه، مدیریت هزینه، تورم، تولید ناخالص داخلی(GDP) می‌باشد.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱ مقدمه
تحقیق می‌تواند به عنوان فعالیتی نظامند و سازمان یافته برای بررسی مشکلی خاص که مستلزم راه حلی است، تعریف شود. انتخاب و اتخاذ یک روش علمی صحیح برای دستیابی به نتایج علمی و کاربردی در تحقیق از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. مسلم است که روش‌شناسی صحیح یک تحقیق، اصل و اساس تحقیق را شکل می‌دهد که بدون توجه به آن، نتایج پژوهش تحقیق حاصلی برای محقق و دیگر پژوهشگران نخواهد داشت. انتظام‌پذیر بودن، عقلایی بودن، حاوی روح علمی و توجه به شکل دستوری از جمله ویژگی‌هایی است که در یک روش علمی صحیح و درست باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین تلاش محقق در به کارگیری یک روش علمی و عقلایی صحیح برای دستیابی به نتایج مطلوب ضروری است (رستگار، ۱۳۹۰، ص۶۳).

بانک‌ها به طور پیوسته بانک‌هایی را که به آنها وام می‌دهند و یا بانک‌هایی را که عملیات بعضی از مشتریان خود را به آنها واگذار می نمایند، ارزیابی می‌کنند. این ارزیابی صرفاً متکی بر نتایج بررسی مالی گزارش‌های منتشره سایر بانک‌ها نیست. ولی از آن بعنوان اولین مأخذ ارائه اطلاعات برای مطرح کردن سؤالاتی با مدیریت استفاده می کنند(جی.بارلتروپ، مک نافتن، ۱۳۸۰، ص۵۷ و ۵۸).
در این ایتدا با روش تحقیق آشنا می‌شویم سپس تعداد کل جامعه، نمونه و فرمول محاسبه آن مطرح خواهد شد در ادامه توضیحاتی از قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی مورد بحث قرار می‌گیرد؛ همچنین منابع اطلاعاتی، فرضیه‌ها، متغیرها و روش تجزیه و تحلیل داده های تحقیق در این فصل بررسی شده است.
۳-۲روش تحقیق
روش تحقیق مجموعه‌ای از قواعد، ابزار و راه‌های معتبر (قابل اطمینان) و نظام‌یافته برای بررسی واقعیت‌ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه‌حل مشکلات است. توجه به سه امر اساسی در روش‌شناسی تحقیق یعنی مجموعه راه‌هایی که انسان را به کشف مجهولات و حل مشکلات هدایت می‌کند، مجموعه قواعدی که در هنگام بررسی و پژوهش واقعیات باید به کار برده شود و مجموعه ابزارها و فنونی که راهبری از مجهولات به معلومات را میسر می‌سازد، مبنای تعریف دکارت را از روش تحقیق تشکیل می‌دهند(رستگار، ۱۳۹۰، ص۶۴). به عبارت دیگر، روش تحقیق چارچوب عملیات یا اقدامات جستجوگرایانه برای تحقق هدف پژوهش، جهت آزمودن فرضیه یا پاسخ دادن به سوال‌های تحقیق را فراهم می‌آورد(رستمی، ۱۳۹۰، ص۷۰).
بررسی ادبیات و پیشینه تحقیق باعث انتخاب راهبردها و روش شناسی تحقیق دقیق و مناسب می شود. با بررسی پیشینه تحقیق ، محقق از روش تحقیق ، جامعه و نمونه آماری، شیوه نمونه گیری، ابزار اندازه گیری آگاهی پیدا می کند و با رفع نواقص و اشکالات روش شناسی تحقیقات گذشته ، تحقیق خود را بر اساس روش شناسی دقیقتری انجام می دهد(محمدی، ۱۳۹۲، ص۸۳).
تحقیق حاضر از لحاظ عده محققان تحقیقی فردی است، از لحاظ ارزش علمی تحقیقی عمقی است، از لحاظ هدف تحقیق، تحقیقی کاربردی است (یعنی با هدف آزمون نمودن فرضیه ها، تبیین روابط بین پدیده‌ها و در نهایت افزودن به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص صورت پذیرفته است). همچنین از لحاظ مکان تحقیق کتابخانه‌ای است، به لحاظ روش، تحقیقی توصیفی است، و به لحاظ نوع رابطه مورد آزمون، از نوع همبستگی است؛ در این نوع تحقیق محقق در پی تعیین این موضوع است که آیا بین دو یا چند متغیر اصولاً رابطه ای وجود دارد یا خیر؟، و در صورت وجود چنین رابطه‌ای، اندازه آن چقدر است.
تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع تحقیق توصیفی- همبستگی می باشد. برای مقاصد تجزیه و تحلیل‌های لازم برای آزمون فرضیه‌های این تحقیق، از روش تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده می‌گردد.
۳-۳جامعه آماری، نمونه مورد مطالعه و روش نمونه گیری
۳-۳-۱ جامعه آماری مورد مطالعه
جامعه آماری عبارت است از «تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند». صفت مشخصه، صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد(آذر، مؤمنی، ۱۳۸۷، ص۵).
در این تحقیق جامعه آماری یکی از بانک‌های تجاری کشور می باشد که به منظور صیانت از اطلاعات بانک مورد بررسی، از جایگزین “بانک نمونه” استفاده شده است.
بانک نمونه با داشتن ۳۳ مدیریت شعب در سراسر کشور مجموع جامعه مورد بررسی ما را تشکیل می دهد البته لازم به ذکر است دو مدیریت شعب از این تعداد بعنوان شعبه مستقل می‎باشد.
۳-۳-۲ نمونه مورد مطالعه
تعریف نمونه عبارت است از: «تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگیهای اصلی جامعه باشد»(آذر، مؤمنی، ۱۳۸۷، ص۵).
در این پژوهش ۳۱ مدیریت شعب با بهره گرفتن از فرمول کوکران مورد مطالعه و بررسی قرار داده‌ایم؛ به دلیل نرمال نبودن متغیر وابسته در مدیریت شعب استان هرمزگان این استان از نمونه مورد مطالعه خارج شد که دلیل نرمال نبودن این استان به گفته یکی از کارشناسان ارشد بانک نمونه، تلفیق این مدیریت شعب با شعبه مستقل کیش بوده است که این تلفیق در سال ۱۳۹۱ انجام شده است. در نتیجه نمونه مورد مطالعه این پژوهش ۳۰ مدیریت شعب می‌باشد.
۳-۳-۳ روش نمونه‌گیری
برای اینکه بتوانیم به نتیجه مطلوب و مؤثر برسیم از جامعه ۳۳ مدیریت شعب بانک نمونه با بهره گرفتن از فرمول کوکران تعداد نمونه را تعیین می‌نماییم.
فرمول کوکران^[۱۱] عبارتند از:
n= حجم نمونه
N= جامعه آماری
P= برآورد صفت مورد نظر در جامعه
ε= خطای نمونه گیری
α= میزان خطا
در این پژوهش N برابر ۳۳ مدیریت شعب می باشد و همچنین مقدار P برابر ۵/۰ و ε یعنی خطای نمونه گیری ۶۵/۰ و میزان خطای مورد نظر این پژوهش ۵/۰ است. که با توجه به فرمول n برابر ۶۴/۳۰ است که جهت این منظور ۳۱ استان مورد آزمون قرار گرفته است.
۳-۴ قلمرو موضوعی، مکانی و زمانی تحقیق
پژوهش می‌تواند در محیط طبیعی که رویدادها به صورت طبیعی رخ می‌دهند (یعنی محیط برنامه‌ریزی نشده) یا در یک محیط ساختگی و طرح‌ریزی شده (غیر طبیعی) انجام ‌شود.
۳-۴-۱ قلمرو موضوعی
عوامل تعیین کننده سودآوری بانک‌ها به دو گروه عوامل داخلی قابل کنترل مدیریت و عوامل بیرونی فراتر از مدیریت بانک تفکیک شده است(باقری، ۱۳۸۵، ص۱).
در این پژوهش بررسی میزان تاثیر اهم عوامل مالی موثر تحت کنترل مدیریت(مدیریت تسهیلات، حجم سپرده‌ها، نقدینگی، مدیریت هزینه، ریسک اعتباری و تعادل بین منابع و مصارف) بر سودآوری (بازده داراییها) مدیریت شعب بانک نمونه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۳-۴-۲ قلمرو زمانی
این پژوهش بر اساس داده‌های جمع آوری شده از صورتهای مالی پایان سال هر یک از مدیریت شعب بانک نمونه در سالهای ۳۸۷، ۱۳۸۸، ۱۳۸۹، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ برای ۵ سال متوالی به اجرا درآمده است.
۳-۴-۳ قلمرو مکانی
این پژوهش ۳۰ مدیریت شعب بانک نمونه را مورد آزمون قرار داده است که عبارتند از: