- اجرای سیاست تمرکززدایی مداوم و الزام به رعایت برنامه­ ها و طرح‌های تهیه شده از جمله آمایش در تصمیم­‌گیری‌ها و اقدام­های صورت گرفته در تمامی شهرهای استان.
- همانطور که قبلاً اشاره شد، اکثریت شهرهای استان (روستاهای تبدیل شده به شهر) از حداقل معیار شهر شدن (حداقل جمعیت ده هزار نفری) برخوردار نیستند. پیشنهاد می­ شود برای اینکه شهرهای متوسط و کوچک بتوانند نقش موثر و مثبتی برای توسعه منطقه­ای داشته باشند لازم است در تعریف شهر و ملاک­های شهر شدن تجدیدنظر شود و در جهت توسعه زیرساخت­ها و امکانات، تقویت پایه اقتصادی شهر و ساختار اشتغال در این شهرها عمل شود.

- همانطور که مشخص است جمعیت بالای شهر مشهد در شبکه شهری استان خراسان­رضوی در الگوی نخست شهری نقش به سزایی داشته است که با اجرای سیاست­های مختلف مانند ایجاد شهرهای جدید در اطراف شهر مشهد و یا تقویت امکانات و زیرساخت‌های دو شهر جدید گلبهار و بینالود سرریز جمعیت شهر مشهد را به سمت این شهرها سوق داد.
- روش دیگر کاهش جمعیت، تقویت شهرهای متوسط و کوچک نظام شهری استان است تا از مهاجرت­های بی­رویه به شهر مشهد جلوگیری شود البته این سیاست­ها باید در مقیاس کشوری هم صورت گیرد زیرا بخشی از مهاجرین مربوط به سطح کشور است و برای ایجاد تعادل و توازن در الگوی استقرار جمعیت نیز نیازمند سیاست­ها و استراتژی­ های مناسب مهاجرتی می­باشد. آنچه مسلم است ادامه روند مهاجرت­ها و فاصله شهر مشهد با شهرهای دیگر، عدم تعادل در شبکه­شهری را تشدید خواهد کرد.
- سیاست­ها نشان داده است که سوق سرمایه­ها به سمت شهرهای کوچک و متوسط، باعث ثبات منطقه­ای گردیده و از رشد شهرهای بزرگ جلوگیری می­ کند. بنابراین پراکنش صنایع به سمت شهرهای متوسط و کوچک، تقویت سرمایه ­گذاری در شهرهای متوسط و فراهم نمودن امکانات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در این شهرها باعث تقویت رابطه آن­ها با شهرهای بزرگ و کوچک و تعادل سیستم سکونتگاهی می­ شود و تا زمانی که فعالیت منتهی به اشتغال در شهرهای متوسط و کوچک مستقر نشود، جمعیت تثبیت نمی­ شود. جمعیت تنها با امکانات در شهرها ساکن نمی­شوند بلکه با فعالیت، اشتغال و درآمدزایی سکونت پایدار می­ شود.
فهرست منابع
[۱] ابراهیم­زاده، عیسی؛ اسکندری­ثانی، محمد؛ اسماعیل­نژاد، مرتضی. ۱۳۸۹ «کاربرد تحلیل عاملی در تبیین الگوی فضایی توسعه و توسعه ­نیافتگی شهری- منطقه­ای در ایران»، جغرافیا و توسعه. شماره ۱۷، صص ۲۸-۷٫
[۲] ابراهیم­زاده، عیسی؛ نگهبان مروی، محمد.۱۳۸۳ «تحلیلی بر شهرنشینی و جایگاه شهرهای جدید در ایران». تحقیقات جغرافیایی. شماره ۷۵، ۱۷۲- ۱۵۲٫
[۳] احمدی پور، زهرا (۱۳۸۰). تقسیمات کشوری و امنیت داخلی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات استراتژیک، دوره ۳، شماره ۷ و ۸، صص ۲۸۲- ۲۷۹٫
[۴] احمدی­پور، زهرا. ۱۳۷۸ «مروری بر تاریخچه و سیر تحولات تقسیمات کشوری در ایران»، مجله رشد جغرافیا، شماره ۵۰، صص ۳۵- ۲۷٫
[۵] احمدی‌پور، زهرا. ۱۳۹۳، جزوه کلاسی ابعاد سیاسی و امنیتی آمایش سرزمین.
[۶] اخباری، محمد؛ یداللهی، محسن. ۱۳۸۴ « فرایند تصمیم ­گیری تقسیم استان خراسان و اثرات سیاسی-اجتماعی آن». فصلنامه جغرافیا ژئوپلیتیک. شماره ۲، صص ۴۲- ۲۳٫
[۷] اعتماد، گیتی؛ حسامیان، فرخ؛ حائری، محمدرضا. ۱۳۸۸، شهرنشینی در ایران. چ هفتم، تهران: آگاه.
[۸] اعظمی، هادی؛ دبیری، علی اکبر.۱۳۹۰ «تحلیل عناصر تهدید سیاسی – امنیتی در نظام تقسیمات کشوری ایران ». مدرس علوم انسانی- برنامه ریزی و آمایش فضا. دوره پانزدهم، شماره ۴ (پیاپی ۷۴)، صص ۶۳- ۸۳٫
[۹] اعظمی، هادی؛ دبیری، علی­اکبر. ۱۳۹۰ «تحلیل نظام تقسیم سیاسی فضا در ایران». فصلنامه ژئوپلیتیک. سال هفتم، شماره دوم، صص ۱۸۱- ۱۴۷٫
[۱۰] امکچی، حمیده. ۱۳۸۴، شهرهای میانی و نقش آن­ها در چهارچوب توسعه ملی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
[۱۱] امیدوار، کمال؛ بیرانوندزاده، مریم؛ رستم گورانی، ابراهیم. ۱۳۸۸ «تحلیل شبکه­شهری و توزیع فضایی جمعیت در کانون­های شهری استان هرمزگان». فصلنامه جغرافیایی چشم انداز زاگرس. سال اول، شماره ۲، صص ۱۳۲- ۱۰۹٫
[۱۲] آلوین، ی. سو. ۱۳۸۰، تغییر اجتماعی و توسعه. ترجمه: محمود حبیبی مظاهری [تهران]: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ دوم.
[۱۳] بحرینی، سید حسین. ۱۳۷۶ «شهرسازی و توسعه پایدار». رهیافت. شماره هفدهم.
[۱۴] پاپلی­یزدی، محمدحسین.۱۳۸۳، نظریه­ های شهر و پیرامون. تهران: انتشارات سمت.
[۱۵] پاپلی­یزدی، محمدحسین؛ ابراهیمی، محمد امیر.۱۳۹۰، نظریه­ های توسعه روستایی. تهران: انتشارات سمت.
[۱۶] پاپلی­یزدی، محمد حسن؛ رجبی سناجردی، حسین. ۱۳۸۲، نظریه­ های شهر و پیرامون. تهران: سمت.
[۱۷] پارسی­پور، حسن؛ رضویان، محمدتقی. ۱۳۹۱ «تحلیلی بر نظام شبکه­بندی در زیرمنطقه­های جدید حاصل از تقسیم استان خراسان». فصلنامه برنامه­ ریزی منطقه­ای. سال دوم، شماره ۶، صص ۵۵- ۴۳٫
[۱۸] پورطاهری، مهدی. ۱۳۹۲، کاربرد روش­های تصمیم ­گیری چند شاخصه در جغرافیا. چ سوم، تهران: سمت.
[۱۹] پیله­ور، اصغر؛ عطایی، سینا؛ زارعی، عبدالله. ۱۳۹۱ «بررسی تأثیر میان کنش فضایی بر تعادل­فضایی در ساختار شهری با بهره گرفتن از فن چیدمان». پژوهش­های جغرافیای انسانی. شماره ۷۹، صص ۱۰۲- ۸۷٫
[۲۰] تایلور، نایجل.۱۳۹۳، نظریه­ های برنامه ریزی شهری (از آغاز تاکنون). ترجمه: محمود شورچه [تهران]: مدیران امروز، چاپ اول.
[۲۱] تبریزی، جلال؛ قاسمی، اکرم؛ موذن، سهراب. ۱۳۹۲ «عدم تعادل فضایی خدمات اقتصادی، اجتماعی شهرستان­های استان زنجان ». پژوهش و برنامه­ ریزی­شهری. سال چهارم، شماره سیزدهم، صص ۳۴- ۱۹٫
[۲۲] تقوایی، مسعود؛ رضایی، مریم. ۱۳۸۹ «تحلیلی جغرافیایی بر شبکه­­شهری استان ایلام با تأکید بر نقش شهرهای کوچک». جغرافیا و برنامه­ ریزی (دانشگاه تبریز). سال ۱۵، شماره ۳۲، صص ۹۳- ۶۵٫
[۲۳] تقوایی، مسعود؛ کنعانی، محمدرضا. ۱۳۹۳ «بررسی وضعیت تعادل فضایی نظام شهری ایران در سطح ملی- منطقه­ای طی سال ۶۰ سال اخیر». برنامه­ ریزی فضایی (جغرافیا). سال چهارم، شماره اول، صص ۲۰۰- ۱۶۹٫