در عرفان شراب و واژه_­­های مرتبط با آن بسیار مشاهده می­ شود. «شراب به طور مطلق، کنایه از سکر، محبت و جذبۀ حق است. عشق و ذوق و سکر را به شراب تشبیه کرده ­اند»(سجادی، ۱۳۷۹: ۴۹۸).
همان طور که در لهوف آمده «فَلَمّا لَمْ یَبْقَ مَعَهُ إِلّا أَهْلُ بَیْتِهِ، خَرَج َعَلِیَّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیهِما السَّلام»(ابن طاووس، ۱۳۸۵: ۱۵۴). وقتی که اصحاب امام یکی پس از دیگری به شهادت رسیدند و فقط اهل بیت خاندان پیامبر مانده بودند اولین کسی که جام بلا های راه عشق را سر کشید و به عزم جهاد قدم در پیش نهاد حضرت علی اکبر بود:

در عرفان، تعابیر عاشقانه گاه معنای حقیقی دارند و گاه بر معنای مجازی و رمزی دلالت می‌کنند. جام «در اصطلاح، دل عارف سالک است که مالا مال از معرفت است … عارف کامل از جام باده الهی نوشد و سر مست از توحید گردد»( سجادی، ۱۳۷۹ : ۲۸۰ ).
طلب و حصول عشق برای سالک اهمیت زیادی دارد نیّر در این باره، از زبان حال حضرت علی اصغر چنین بیان می دارد:

استفاده از تعابیر عاشقانه برای راه بردن به دریافت‌های عارفانه در جای‌جای کتاب عمان سامانی دیده می‌شود و آنچه در نزد عمان از انواع نگرش‌های عرفانی قابل اعتناست این است که وی به شدت به عرفان سکری (عاشقانه) معتقد است، در بیت:

که آن را از زبان حُرّبن‌یزید ریاحی بیان می‌کند با آوردن تعابیر مستان و می‌پرستان به جای لشکریان امام علیه‌السلام در پی بیان مفهوم عرفانی در مکتب عرفانی مورد نظر خود است.مست در عرفان «فروگرفتن تمام صفات درونی توسط عشق یعنی سکر است که عارفان کامل از باده هستی مطلق سرمست شده و محوالموهوم گشته و از خود بی خود شوند»(سجادی، ۱۳۷۹: ۷۳۱).
۳-۱-۴٫ نمود عناصر طبیعی و عاشقانه
شاعردر بیت زیردر نمایش عشق آنحضرت به خدا به یکی از قصه های عاشقانه مشهور اشاره می­ کند و وامق و عذرا که عشقهای مجازی و زمینی در ادبیات غنایی هستند را نام می­برد: