جدول (۴ـ۱۰) نتیجه آزمون تی یک نمونهای در مورد تفاوت میزان کلر آب( بر حسب ppm) استخرهای استان گیلان با میزان استاندارد……………………………………………………………………………..۸۸
جدول (۴ـ۱۱) نتیجه آزمون تی یک نمونهای در مورد تفاوت میزان ph آب استخرهای استان گیلان با میزان استاندارد………………………………………………………………………………………………………………..۸۸
جدول (۴ـ ۱۲) نتیجه آزمون تی یک نمونهای در مورد تفاوت میزان درجه حرارت آب استخرهای استان گیلان با میزان استاندارد……………………………………………………………………………………………۸۹
جدول (۴ـ۱۳) نتیجه آزمون تی یک نمونهای در مورد مقایسه امتیاز امکانات بهداشتی استخرهای استان گیلان و ابعاد آن با مقدار متوسط………………………………………………………………………………………..۹۰
جدول (۴ـ۱۴) نتیجه آزمون تی یک نمونهای در مورد مقایسه امتیاز ایمنی استخرهای استان گیلان با مقدار متوسط…………………………………………………………………………………………………………………….۹۱
جدول (۴ـ ۱۵) نتیجه آزمون تی یک نمونهای در مورد مقایسه امتیاز امکانات معلولین استخرهای استان گیلان با مقدار متوسط………………………………………………………………………………………………………..۹۲
جدول (۴ـ۱۶) نتیجه آزمون تی یک نمونهای در مورد مقایسه امتیاز وسایل ایمنی و نجات استخرهای استان گیلان با مقدار متوسط………………………………………………………………………………………………..۹۲
جدول (۴ـ ۱۷) نتیجه آزمون تی یک نمونهای در مورد مقایسه میزان ویژگیهای مسابقه ای استخرهای استان گیلان با مقدار متوسط………………………………………………………………………………………………..۹۳
جدول (۴ـ۱۸) نتیجه آزمون تی یک نمونهای در مورد تعداد ناجیان استخرهای استان گیلان با مقدار متوسط…………………………………………………………………………………………………………………………….۹۴
چکیده:
مقایسه وضعیت استخرهای سرپوشیده استان گیلان با استانداردهای ملی و بین‌المللی
محمد رضا خلیلی فر
هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت بهداشتی، ایمنی و نیروی انسانی استخرهای سرپوشیده استان گیلان و مقایسه آن با استانداردهای موجود است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- مقایسه‌ای است که از طریق پرسشنامه و مشاهده حضوری محقق در استخرها انجام شده است. از میان کلیه استخرهای سرپوشیده استان گیلان (۲۷ استخر)،۲۱ استخر که در زمان جمع‌ آوری اطلاعات فعال بودند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع‌ آوری اطلاعات تحقیق حاضر از چک لیست محقق ساخته استفاده شد که در مجموع ۱۱۶ سوال، پس از اعتباریابی و پایایی، سوال‌های چک لیست را در سه بخش بهداشت، ایمنی و نیروی انسانی تشکیل دادند.

اعتبار محتوا از طریق تکنیک دلفی تعیین شد بعد از جمع‌ آوری اطلاعات بدست آمده از چک لیست از روش‌های آمار توصیفی برای تعیین میانگین و هم چنین گزارش یافته‌ها در قالب جداول و از آمار استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. جهت بررسی توزیع طبیعی داده‌ها از آزمون کالموگراف - اسمیرنوف استفاده شد و به دلیل نرمال بودن داده‌ها، جهت بررسی تفاوت میان متغیرهای مورد بررسی و استانداردها از آزمون T ( تک گروهی ) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره‌گیری از نرم افزارSPSS (VERSIO 13 ) انجام شد.
نتایج تحقیق نشان داد که هیچکدام از مدیران استخرها و ۹۵٪ مسئولین فنی استخرها در دوره‌های آموزشی مدیریت و نگهداری استخر شرکت نکرده‌اند. وضعیت بهداشتی آب استخرها (میزان کلر و ph) در حد استاندارد قرار نداشت، وضعیت بهداشتی سرویسهای بهداشتی، رخت‌کن و محوطه داخلی و وضعیت ایمنی سرویسهای بهداشتی، رخت‌کن و محوطه داخلی استخرها هم پایین‌تر از حد استاندارد قرار داشت. در مجموع، وضعیت بهداشتی، ایمنی و نیروی انسانی استخرهای سرپوشیده استان گیلان نسبت به استاندارهای جهانی دارای وضعیت مناسبی نمی‌باشند.
کلید واژه‌ها : استخر ، استاندارد ، بهداشت ، ایمنی ، نیروی انسانی
فصل اول
طرح تحقیق
۱-۱- مقدمه
ورزش به عنوان یک پدیده اجتماعی فراگیر، بهترین ساز‌‌ و کار تامین سلامت جسمانی و بهداشت روانی محسوب می‌گردد. لذا سرمایه‌گذاری در آن موجب کاهش هزینه‌ها دربخش بهداشت و درمان و مراکز مبارزه با مفاسد اجتماعی و پایین آوردن سطح ناهنجاری‌های فردی و اجتماعی می‌شود. ایجاد ارتباط بین کشورها و افزایش تفاهم و همزیستی مسالمت آمیز بین ملت‌ها از دیگر دستاوردهای مهمی است که از طریق توجه به مقوله ورزش در عرصه‌های سیاسی و فرهنگی عاید دولت‌ها و جوامع می‌شود. ورزش در بهره‌وری ملی نیز نقش به سزایی داشته و متضمن تاثیرات بسیار بر تولید ناخالص ملی کشور می‌باشد [۱۷] .
اجرای مطلوب برنامه‌های تربیت‌بدنی و ورزشی مستلزم فراهم آوردن مجموعه‌ای از شرایط و امکانات است و از جمله مهمترین این شرایط استفاده از فضاها و تجهیزات و وسایل استانداردی است که بر اساس معیارهای بین‌المللی و قوانین مصوب فدراسیون‌های ورزشی در هر رشته طراحی شده است و به عبارتی ایجاد زمینه بهتر تحقیق اهداف تربیت‌بدنی ضرورت توجه به امکانات، فضاها و تاسیسات و آگاهی از دانش مدیریت تاسیسات ورزشی در جهت حفظ و نگهداری و استفاده بهینه از این امکانات بیش از پیش مطرح است و بر اهمیت موضوع می‌افزاید. در حقیقت می‌توان گفت کلید توسعه تربیت‌بدنی و ورزش در اثربخشی فعالیت‌های ورزشی است و به دنبال آن پویایی و رشد جامعه در گرو استفاده صحیح از امکانات موجود و توسعه سطح کیفی و کمی این امکانات با توجه به استانداردهای جهانی است [۲۵] .
لذا در جهت افزایش سلامت جسمانی و از بین بردن مشکلات روانی و اجتماعی افراد جامعه و تحقق اهداف تربیت‌بدنی ، مدیران و مسئولان در سازمان‌های مختلف، از جمله، مدیران سازمان تربیت بدنی، آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها و نهادهای خصوصی، مسئولیت خطیری را در ایجاد فضاهای مناسب ورزشی برابر با استانداردهای کشوری و جهانی بر عهده دارند [۲۳] .
یکی از فضاهای ورزشی مهم استخرها می‌باشند که با توجه به علاقه مردم در دهه اخیر به ورزش‌های آبی، روزانه تعداد زیادی از افراد جامعه و ورزشکاران به فعالیت، به خصوص ورزش شنا در این مکان ورزشی می‌پردازند، این تمایل و علاقمندی نیازهای جدیدی را برای مدیران و برنامه‌ریزان تاسیسات و اماکن ورزشی، تربیت‌بدنی و تفریحات اعلام کرده که توجه به آنها از اهم مسائل مدیریت ورزشی در این حوزه می‌باشد [۳۷] .
استخرها به منظور جلوگیری از انتقال بیماری‌ها و بروز حوادث باید محلی باشد که از لحاظ بهداشت و ایمنی، مکانی امن و سالم باشد توجه به پیشگیری از بروز هرگونه حادثه احتمالی از وظایف مسئولین استخرها است که پیش‌بینی‌های لازم باید در این زمینه‌ها صورت بگیرد. بهداشت و ایمنی اماکن ورزشی در سطح بین‌المللی و جهانی از توجه ویژه‌ای برخوردار است . دولت‌ها بخصوص در کشورهای پیشرفته قوانین خاص در مورد مکان‌های ورزشی به خصوص استخرهای شنای سرپوشیده که مکان حساس در ارتباط با مسائل ایمنی و بهداشتی می‌باشد اعمال می‌کنند. در زمان ساخت و ساز این استخرها امروزه در کشورهای پیشرفته، شرایط کمی و کیفی استخرهای سرپوشیده طوری در نظر گرفته می‌شود که تحت آن شرایط نیازمندی‌های اساسی جسمی و روحی استفاده‌ کنندگان تامین می‌گردد و از بروز حوادث و انتقال بیماری‌های واگیردار جلوگیری می‌شود [۲۸] .
اماکن ورزشی بستر اجرای فعالیتهای ورزشی هستند و کیفیت آنها بر روی اجرای تمرینات و برگزاری مسابقات و رقابت‌های ورزشی تأثیر مستقیم دارد. ساخت اماکن ورزشی نیازمند دقت و درایت فراوان است، بهطوریکه اشتباه و غفلت در برنامه‌ریزی، طراحی، ساخت و تجهیز تأسیسات باعث به هدر رفتن وقت، انرژی و بودجه میشود و این امر میتواند در برنامه‌های آینده یک کشور در زمینه های ورزش و تفریحات سالم، تأثیر نامطلوب بگذارد ]۳۱ [.
اجرای مطلوب برنامههای تربیت بدنی و ورزش مستلزم فراهم آوردن مجموعهای از شرایط و امکانات است و از جمله مهمترین این شرایط استفاده از فضاها و تجهیزات و وسایل استانداردی است که بر اساس معیارهای بین المللی و قوانین مصوب فدراسیونهای ورزشی در هر رشته طراحی شده است و به عبارت دیگر، برای ایجاد زمینه بهتر تحقق اهداف تربیت‌بدنی ضرورت توجه به امکانات، فضاها ، تأسیسات و آگاهی از دانش مدیریت تأسیسات ورزشی در جهت حفظ و نگهداری و استفاده بهینه از این امکانات بیش از پیش مطرح است و بر اهمیت موضوع می‌افزاید ]۲۳[.
بحث ایمنی اماکن ورزشی در رابطه با این موضوع است که چگونه میتوان از اماکن و تأسیسات ورزشی در جهت رشد و توسعه تمام جوانب ورزش استفاده نمود تا مطابق استانداردهای جهانی باشد . با توجه به گرایش اقشار مختلف جامعه به ورزش، در نظر گرفتن راهکارهای مدیریتی مناسب برای ایجاد فضای ورزشی مناسب هم از نظر علمی و هم از نظر عملی در سراسر کشور ضروری به نظر میرسد . پایین بودن سرانه ورزشی کشور و عدم وجود ایمنی در اماکن ورزشی میتواند به عنوان عواملی بازدارنده در مشارکت افراد جامعه تلقی گردند. بهطور قطع، عدم توجه به وضعیت ایمنی اماکن ورزشی موجب بروز حوادثی برای کاربران این اماکن خواهد شد.
در اکثر کشورهای پیشرفته در مورد رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشتی کار شده است و مراجعه به سایتهای اینترنتی در این زمینه، چاپ کتاب‌ها و فیلم‌های مسابقات شنا، گواه این مقوله است. متاسفانه در ایران این مسئله جدی گرفته نشده است. این پژوهش در نظر دارد وضعیت بهداشتی، ایمنی و نیروی انسانی استخرهای سرپوشیده استان گیلان را توصیف و آن را با استانداردهای جهانی مقایسه نماید.
۱-۲- بیان مسئله
ورزش و فعالیت بدنی به عنوان نمودی اجتماعی باید همگام با تغییرات و تحولات تدریجی توسعه یابد. یک جنبه مهم در ارتقا سطح کمی و کیفی عملکردهای ورزشی، وجود امکانات و زیرساخت‌های ورزشی مناسب و توسعه یافته است. در کشور ما به موازات افزایش علاقه عموم به ویژه نوجوانان و جوانان به ورزش و تربیت بدنی در سالهای اخیر، تمایل و رغبت سرمایه گذاران اعم از بخش خصوصی و دولتی نیز در بخشهای مختلف ورزش افزایش یافته است[۱۶]. اماکن و فضاهای ورزشی نیز از این مقوله جدا نبوده و سالانه میلیاردها ریال صرف ساخت اماکن ورزشی جدید یا تجهیز اماکن ورزشی قدیمی می‌شود [۱۰] . اما به نظر می‌رسد مسئله‌ای که کمتر مورد توجه قرار گرفته، وجود فرایند کنترل و متعاقب آن رعایت استانداردهای معین در مورد اماکن و فضاهای ورزشی است[۵]. به طور عام پس از هرگونه سرمایه گذاری، وجود فرایند کنترل لازم و ضروری است. تعیین استانداردها یا الگوهای مطلوب، یکی از مهمترین مراحل فرایند کنترل به شمار می‌رود، چراکه مبنای مقایسه بین آنچه هست با آنچه باید باشد، همین استانداردها هستند[۴].
ورزش و تربیت بدنی در کشور ایران رشته نوپایی است که هنوز هم بیشتر به شکل سنتی اداره میشود. اگرچه تا کنون تغییر و تحولاتی در این زمینه ایجاد شده است، لیکن تا رسیدن به معیارها و استانداردهای جهانی فاصلهای بسیار وجود دارد. تأسیسات و اماکن ورزشی نیز از این قاعده مستثنی نیست و از نظر کمی و کیفی برای دستیابی به استانداردهای رایج و مرسوم بین المللی، راه درازی در پیش دارد]۴۸[.
تربیت‌بدنی و ورزش برای اینکه بتواند وظایف خود را به نحو احسن انجام دهد به عواملی همچون مدیران و افراد متخصص در زمینه ورزش، مربیان کارآمد، اماکن ورزشی مناسب و ایمن و تجهیزات ورزشی مناسب نیازمند است. در این میان ایمنی اماکن و تأسیسات ورزشی بسیار حائز اهمیت میباشد. وضعیت ایمنی اماکن ورزشی از جمله موضوعهای مهم و مورد توجه متخصصین علوم ورزشی، طب ورزش و مسئولین سلامت جامعه است. اصطلاح ” ایمنی مقدم بر کار ” در اماکن ورزشی نیز باید در دستور کار معلمین و مربیان و مسئولین برنامه ریزی فعالیتهای ورزشی قرار گیرد] ۵۸[.
بدون تردید وجود وسایل غیراستاندارد و خطرناک و نیز استفاده از وسایل مستهلک و فرسوده، موجب صدمات بدنی و حتی در مواردی سبب مرگ ومیر کاربران اماکن و تجهیزات ورزشی خواهد گردید. در حالیکه وجود بعضی از این عوامل خطرزا میتواند به مرور موجب بروز صدمات شود، بعضی دیگر از آنها ممکن است در لحظات خاص سبب خسارت شدید و در بعضی مواقع خسارات جانی و مالی جبرانناپذیر شود که منجر به دعاوی حقوقی خواهد شد]۴۶[ .
شنا اثرات بسیار سازنده در تامین سلامت جسمی و روانی انسان دارد[۳۹]. استخرهای شنا زیرساخت اصلی این رشته ورزشی پرطرفدار در جامعه به شمار می‌رود و در تمام فصول سال مشتاقان و علاقمندان فراوان دارد و یکی از پرطرفدارترین و جذابترین مراکز ورزشی محسوب می‌شود و به عنوان یک مرکز ورزشی– تفریحی، به لحاظ ارتباط مستقیم گروه‌های مختلف انسانی، به عنوان یک منبع بالقوه‌ انتشار آلودگی‌ها و بروز حوادث است[۴۴] .
رعایت استانداردها در استخرها از جنبه‌های ایمنی و بهداشتی، بسیار مهم است، بهداشت استخرها جهت حفظ سلامتی شناگران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که بر طبق تحقیقات جابری(۱۳۸۲)، مهدی نژاد (۱۳۸۲)، دیندارلو (۱۳۸۴)، باریک بین و همکاران (۱۳۸۴)، نمری^[۱] و همکاران (۲۰۰۲)، رابی^[۲] وهمکاران (۲۰۰۷)، کایدوس^[۳] و همکاران (۲۰۰۸)، عدم رعایت استانداردهای بهداشتی در استخرهای شنا باعث بوجود آمدن بیماری‌ها و ناراحتی‌های مختلف از جمله: بیماری‌های قارچی، انگلی، پوستی و تنفسی، ناراحتی‌های چشم و گوش و اختلالات معده‌ای و روده‌ای می‌شود.
بر طبق تحقیقات پرن^[۴]و همکاران (۱۹۷۷)، فرگوسن^[۵] و همکاران (۱۹۸۳)، نیلسون و فروند^[۶] (۲۰۰۳)، عدم رعایت استانداردهای ایمنی استخرها باعث بوجود آمدن آسیب‌ها و حوادث ناگوار از جمله آسیب‌های نخاعی و غرق شدن افراد می‌شود. هاروار ^[۷]و همکاران (۲۰۰۳) بیان می‌دارند که سالانه در آمریکا ۴۸۰۰ نفر شناگر جان خود را بخاطر حوادث در کنار استخرها از دست می‌دهند و تعداد زیادی هم دچار صدمات مغزی می‌شوند که علت اصلی آن کاهش ایمنی استخرهاست.
شنا با تمام منافع و محاسنی که در رابطه با سلامتی افراد دارد مسایل و مشکلات خاص خود را دارد، از جنبه‌های مختلف از جمله محیط شنا، آبی که شنا در آن انجام می‌شود، رعایت موارد ایمنی فردی و گروهی، عادات و شیوه‌های مختلف مورد استفاده شناگران و مربیان، بیماری‌ها و عوارضی که ممکن است سلامت انسان را در استخرهای شنا تهدید نماید قابل بررسی است. هر ساله تعدادی افراد که عمدتا از گروه سنی نوجوان و جوانان نیز می‌باشند قربانی این مسایل و مشکلات شده یا عوارض آن گریبان گیرشان می‌شود. درحالیکه قسمت اعظم این مسایل قابل پیشگیری و کنترل هستند، عدم اطمینان از بهداشت و ایمنی استخرها، بسیاری از علاقمندان به ورزش شنا را از مراجعه به این اماکن منصرف می‌کند، ورزشی که با اندکی توجه به شرایط بهداشتی و ایمنی آن می‌تواند به بهترین سرگرمی برای پرکردن اوقات فراغت بسیاری از مردم تبدیل شود[۲۴] .
به موازات افزایش علاقه عموم به ویژه نوجوانان به شرکت در برنامههای ورزشی و استفاده از اماکن و تجهیزات ورزشی، مشکلات مربوط به ایمنی و بهداشت اماکن افزایش یافته است و پژوهشگران باید در این زمینه مطالعات بیشتری انجام دهند. هدف از انجام این تحقیق اهمیت بررسی وضعیت بهداشت، ایمنی و نیروی انسانی استخرها را مورد تاکید قرار می‌دهد عبارتند از: آیا استخرها در مقایسه با استانداردها از وضعیت بهداشتی و ایمنی مناسبی برخوردار هستند؟ به گونه‌ای که کلیه افراد بدون دغدغه‌ی خاطر از بروز بیماری و حوادث ناگوار بتوانند در استخرها با پرداختن به فعالیت ورزشی به تقویت قوای جسمانی بپردازند؟ آیا شناگران هنگام حضور در استخرها از امنیت کافی برخوردارند؟ آیا نیروی انسانی متخصص برای فراهم کردن محیطی امن و سالم در استخرها وجود دارد؟ لذا محقق در نظر دارد، استخرهای سرپوشیده استان گیلان را از لحاظ بهداشتی، ایمنی و نیروی انسانی بررسی نماید و با استانداردهای جهانی مقایسه کند. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است که تا چه حد استانداردهای بین المللی در استخرهای سرپوشیده استان گیلان رعایت می‌شود و وضعیت استخرها در مقایسه با آن استانداردها چگونه است.
ضرورت و اهمیت تحقیق
وجود نظام استاندارد و ارزیابی مناسب از ملزومات نظام تربیت‌بدنی و ورزش توسعه یافته است[۱۵] . امروزه داشتن منابع‌انسانی با توان بهره‌برداری بالا، برخوردار از اطلاعات و روش‌های جدید و به روز علمی، مهارتهای فنی، انسانی و ادراکی، صلاحیت‌های حرفه‌ای، از همه مهمتر شاخص‌های استاندارد، جایگاه ملت‌ها را در سلسله مراتب تصمیمات جهانی مشخص می‌سازد[۱۱].
در چند سال اخیر بخش قابل ملاحظه‌ای از کتاب‌ها و مقالات در ارتباط با علوم ورزشی و علمی کردن ورزش به چاپ رسیده‌اند و کمتر به وضعیت امکانات و ابزار کار در این زمینه پرداخته شده است. ورزش شنا یکی از مهمترین رشته‌های ورزشی است و به عنوان یک فعالیت مطلوب تفریحی ورزشی مفید ‌ می‌باشد. ورزش و بهداشت هر دو دارای یک هدف مشترک ارتقاء سطح سلامت و تندرستی بوده، برنامه‌ریزی و مراقبت، چنین فعالیت‌های مسرت‌بخش را تداوم می‌بخشد. انجام ورزش در محیطی آلوده و به دور از استانداردهای فنی و بهداشتی باعث افزایش مشکلات بهداشتی جامعه می‌گردد و به جای بهبود کمی و کیفی سطح سلامت، موجبات ابتلای افراد به بیماری‌های مختلف را فراهم می‌آورد[۷۱] .
کاهش ایمنی و بهداشت استخرها می‌تواند عامل باز دارنده‌ای جهت شرکت ورزشکاران در استخرها باشد، بنابراین پیشگیری از عوامل خطرزا، شناسایی این عوامل و بر طرف کردن آنها در زمینه بهداشتی و فیزیکی و هر عامل دیگر که امنیت ورزشکاران را به خطر می‌اندازد می‌تواند افزون بر جلوگیری از خطرات و بروز صدمات جسمانی به عنوان یک عامل روانی در افزایش مشارکت ورزشکاران باشد. مدیریت خطر و عوامل خطرساز از وظایف قانونی و اخلاقی و حرفه‌ای مدیران، آموزش دهندگان و متصدیان تربیت‌بدنی برای ایجاد محیطی امن و لذت بخش برای ورزشکاران و علاقمندان است. عدم پیگیری بحث ایمنی و بهداشت استخرها منجر به بروز حوادث و اشاعه‌ی بیماری‌ها در این مکان ورزشی می‌شود که برخی از این مشکلات براحتی اصلاح پذیر است[۳۱] .
موارد خطرساز در فضاهای ورزشی که باعث بروز صدماتی شده است بسیار زیاد میباشد اما بدون تردید پیشگیری آسانتر و کم هزینهتر از درمان است. یکی از مهمترین دلایل انجام این تحقیق این است که مشخص شود استخرهای استان گیلان از نظر ایمنی دارای چه وضعیتی هستند. با ایجاد محیطی امن برای کاربران اماکن ورزشی میتوان از بروز بسیاری از آسیبها و حوادث جلوگیری کرد. بر اساس یک برآورد، هزینه های درمانی برای آسیبها و حوادث ایجاد شده در اماکن ورزشی و زمینهای بازی در آمریکا در حدود ۲/۱ میلیارد دلار برآورد شده است. سایر برآوردها نشان میدهند که تنها در ایالات ماساچوست آمریکا ، ایالتی با ۶ میلیون جمعیت هزینه های درمانی برای آسیبهای ورزشی ایجاد شده در اماکن ورزشی و زمینهای بازی در حدود ۱۰ میلیون دلار در سال می باشد]۵۴ [.
عدم رعایت مسائل ایمنی میتواند عامل بازدارنده در مشارکت افراد در ورزش به شمار آید. همچنین کاهش سرانه ساخت و ساز اماکن ورزشی و افزایش تعداد شرکتکنندگان، مشکلات را در این استان دو چندان نموده است .
با انجام مطالعات جامع در مورد ایمنی اماکن ورزشی میتوان راهحل مناسبی را برای حل مشکلات ایمنی این اماکن ارائه داد. چنانچه این مطالعات به درستی صورت گیرد شاید بتوان میزان تفاوت بین وضعیت ایمنی اماکن ورزشی را با یکدیگر نیز مقایسه کرد. با بهره گرفتن از نتایج این تحقیق و تحقیقات مشابه میتوان امیدوار بود که وضعیت ایمنی اماکن ورزشی را به استانداردهای موجود نزدیکتر کرد.
یکی از مهمترین عواملی که ضرورت انجام تحقیق را دو چندان میکند پیامدهای قانونی است که متوجه مدیران اماکن ورزشی میباشد. بسیاری از مدیران اماکن و تأسیسات ورزشی از پیامدهای قانونی حوادث ایجاد شده در اماکن ورزشی آگاهی کافی ندارند. وجود هر عاملی که سلامتی کاربران اماکن ورزشی را به خطر اندازد میتواند پیگیری قانونی داشته باشد. عدم توجه به این عوامل خطرزا میتواند علاوه بر پیامدهای قانونی برای مدیران، باعث پرداخت غرامتهای سنگین شود. بنابراین هر عامل خطرزایی که بتواند بر سلامتی کاربران تأثیر منفی بگذارد باید مورد توجه مدیران و مسئولان اماکن ورزشی قرار گیرد. همچنین با توجه به رشد ساخت و ساز اماکن ورزشی جدید در استان، مسئولان باید سعی کنند با توجه به هزینه های بالای ساخت و ساز، اماکنی احداث نمایند که مطابق استانداردهای جهانی باشد] ۴۶ [.
در ایران پژوهش‌های کمی در مورد بهداشت و ایمنی اماکن ورزشی به خصوص استخرهای شنا صورت گرفته است و در اکثر پژوهش‌ها، محققین بر نامطلوب بودن اماکن ورزشی تاکید دارند، از جمله نتایج پژوهش الهی (۱۳۸۳) نشان می‌دهد که استادیوم‌های فوتبال کشور در مقایسه با استانداردهای اروپایی از وضعیت خوبی برخوردار نیستند. جابری و همکاران (۱۳۸۳) وضعیت بهداشتی و ایمنی سالنهای ورزشی شهر مشهد را در سطح پایین گزارش کردند. نتایج پژوهش فارسی و همکاران (۱۳۸۶) نشان داد که اماکن ورزشی دانشگاههای شهر تهران در برخی موارد مانند تاسیسات و بهداشت نسبت به استانداردهای جهانی دارای وضعیت مناسبی نمی‌باشند. در پژوهشی دیگر فارسی (۱۳۸۶) به این نتیجه رسید که ایمنی فضاهای ورزشی مدارس کشور نامطلوب است، لذا مدیریت اماکن و تاسیسات ورزشی می‌تواند در کاربرد دانش مدیریت در این بخش زمینه بهره‌برداری موثر و استفاده بهینه، حفظ و نگهداری و تاسیس فضاهای استاندارد ورزشی را فراهم سازد. ابزار و وسایل ورزشی به همراه فضا و موقعیت آموزش مناسب موثرترین مولفه جهت نیل به اهداف تربیت بدنی می باشند[۲۵] .
با توجه به پژوهش‌های ذکر شده مطالعات محقق به نظر می‌رسد ‌که استخرهای شنا در مقایسه با اماکن ورزشی دیگر با وجود اهمیت بسیار زیاد آن، کمتر مورد توجه محققین تربیت‌بدنی قرار گرفته است و با توجه به اینکه استان گیلان با جمعیتی نزدیک به دو میلیون و پانصد هزارنفر، یازدهمین استان پرجمعیت کشور محسوب می‌شود و هم اکنون این استان از مراکز مهم ورزشی، صنعتی و تجاری ایران است و به دلیل وجود آثار تاریخی و باستانی فضاهای طبیعی بسیار فراوان، مورد توجه هموطنان و جهانگردان قرار دارد و نزدیک به ۲۱ استخر سرپوشیده در این استان وجود دارد، لذا تحقیق حاضر در جهت گردآوری اطلاعات پایه در خصوص کیفیت و کمیت استخرهای سرپوشده شنا در سطح استان گیلان و ایجاد زمینه و امکان مقایسه آن با استانداردهای بین المللی صورت می‌پذیرد تا از این طریق زمینه‌ی بهره‌وری بیشتر و استفاده بهینه از امکانات موجود امکان پذیر گردد و بتوان با حداقل امکانات بهترین برنامه ریزی استفاده بهینه را عملی ساخت تا با نشان دادن وضعیت موجود و رفتن به سوی وضع مطلوب و رفع نواقص وکاستی‌ها و نشان دادن آن چیزی که بایستی باشد، محیط را ایمن از هر خطری ساخت تا بتوان افراد بیشتری را جذب این گونه اماکن نمود و راهکارهای اجرایی مناسب، به منظور ارتقاء بهداشت، ایمنی و نیروی انسانی تعیین گردد.
بدون تردید از طریق این اطلاعات می‌توان نسبت به استفاده بهینه امکانات اقدام نمود و زمینه بهره‌وری بیشتر را فراهم ساخت و با توجه به محدودیت منابع، اقدام به صرفه‌جویی و سرویس‌دهی بیشتر کرد و باعث افزایش رضایت مشتریان شد. علاوه بر این نسبت به آموزش و برگزاری دوره‌های حفظ و نگهداری تاسیسات ورزشی، برنامه‌ریزی جهت استفاده بهینه از امکانات و برنامه‌ریزی جهت تامین نیاز و تربیت نیروهای متخصص در استخرهای شنا با برگزاری دوره‌های خاص ویژه مدیران استخرهای شنا و ارتقا سطح دانش مدیریت تاسیسات و امکانات امکان اقتصادی‌تر نمودن فعالیت‌ها در این بخش را چه در سطح استان و چه در سطح کشور بهبود بخشید.
۱-۴- اهداف تحقیق
۱-۴-۱- هدف کلی
بررسی وضعیت بهداشتی، ایمنی و نیروی انسانی استخرهای سرپوشیده استان گیلان و مقایسه آن با استانداردهای جهانی.
۱-۴-۲- اهداف اختصاصی

مطالعه برک (1997)^[93] نشان می­دهد که خرید اینترنتی، خدمات بدون وقفه (24 ساعته و در 7روز هفته) را ارائه می­ کند که در آن محدودیت زمانی، مکانی و جوی وجود ندارد. ارزش راحتی، دلیل اصلی افرادی است که علاقه دارند به خرید آنلاین بپردازند. ولفینبرگر^[94] (2001) همچنین بیان می­ کند که خرید اینترنتی محیط خریدی راحت­تر و آسان­تر را فراهم می­ کند و افراد می ­تواند در منزل خود، خرید کنند. همچنین مصرف­ کنندگان نیز می­توانند تصمیم بگیرند که چه موقعی مطابق با برنامه خودشان اقدام به خرید نمایند. مطالعات آلبا^[95] (1997) نشان می­دهد که در فروشگاه­های آنلاین محصولات بیشتری برای انتخاب وجود دارد زیرا مانند فروشگاه­های فیزیکی از نظر مکانی و فضا تحت فشار نیستند. ولفینبرگر (2001) همچنین متذکر می شود که فروشگاه­های فیزیکی این توان را ندارند که کالاهای کمتر عامه پسند را برای برخی بازارهای بکر نگهداری کنند، درحالی که فروشگاه­های آنلاین چنین مشکلی را ندارند. به عبارت دیگر فروشگاه­های آنلاین قادرند که انتخاب­های متنوع­تری را با هزینه پایین­تر ارائه کنند. مطالعه ولفینبرگر (2001) نشان می­دهد که فراهم بودن اطلاعات شامل کسب اطلاعات مربوط به مشخصات محصول، فروشگاه­ها، باعث افزایش فروش می­ شود. اینترنت کارآترین ابزاری است که کسب چنین اطلاعاتی را برای مصرف کنندگان فراهم می­ کند. اطلاعات جمع آوری شده، قابلیت کپی شدن یا ذخیره شدن را برای بررسی و مقایسات آتی نیز دارد. باکوس (1997) بر این باور است که اینترنت شامل منابع اطلاعات عمومی متعدد و ابزار جستجوی موارد گوناگون است. مشتریان تنها دریافت اطلاعات فراوان درباره محصولات و فروشگاه ها به طور آنلاین تنها چند کلیک فاصله دارند (تو و همکاران، 2007: 778). بنا به وستبروک^[96] (1985) ماجراجویی بدین معنی است که مشتریان با چیزی جالب، نو و بدیع برخورد کنند و لذت کاوش و کشف را طی فرایند خرید تجربه کتتد. شری^[97] (1990) معتقد است که طی فرایند خرید، نیاز خریدار به شور و هیجان جسمانی و شهوانی به مراتب بیشتر از نیاز به خود کالاست. وبستر (1993)^[98] اشاره می­ کند که افراد در حین تعامل با کامپیوتر حس کنجکاوی را تجربه می­ کنند که این حس کنجکاوی می تواند به ماجراجویی و خرید بدون برنامه­ ریزی شود (تو و همکاران، 2007: 778).

2-1-6) فروشگاه اینترنتی
محيط تجارت الكترونيك كه مبتني بر اينترنت است، اين امكان را به مشتريان مي­دهد تا براي جستجوي اطلاعات و خريد كالا و خدمات از طريق ارتباط مستقيم با فروشگاه هاي اينترنتي اقدام كنند. خريد به صورت اينترنتي براساس تجربه واقعي از خريد كالا نيست؛ بلكه براساس ظواهري مانند تصوير، شكل، اطلاعات كيفي و تبليغات از كالا استوار است. با گسترش روزافزون اينترنت در امور مختلف زندگي، يكي از مباحث طرح شده، جلب مشتريان جهت انجام مبادلات از طريق اينترنت است كه مورد توجه بسياري از سازمان­ها و مشتريان قرار گرفته و تحقيقات زيادي براي حمايت از ايجاد خريد اينترنتي صورت پذيرفته است (سعیدنیا و بنی اسدی، 1386: 45).
فروشگاه اینترنتی را می­توان پایه و اساس تجارت الکترونیک دانست. یک فروشگاه اینترنتی یا فروشگاه آنلاین تشکیل شده از اجزای مختلفی است که همگی با هم می­توانند مجموعه ­ای هماهنگ و روان را خلق کنند تا یک بازدید­کننده، درست مانند یک فروشگاه واقعی، خود را در میان گزینه­ های مختلف ببیند و با آزادی انتخاب و کسب اطلاعات کافی­، بتواند محصول مورد نظرش را انتخاب، خرید و تحویل بگیرد.
یک فروشگاه اینترنتی، وب­سایت یا مجموعه ­ای از وب­سایت­ها است که محصولاتی (کالا یا خدمات) را در بستر اینترنتی­، به کاربرانی منتخب یا عمومی ، معرفی کرده و با فراهم آوردن یک سبد خرید آنلاین و درگاه های پرداخت اینترنتی، امکان خرید را برای آنها فراهم می­ کند و گزینه های متنوعی را نیز برای تحویل کالا و خدمات در اختیار او قرار می­دهد.
طبق تعریف فوق، می­توان سه خصوصیت را برای یک فروشگاه اینترنتی بر شمرد:

1. 1. فروش کالا یا خدمات: با وجودی که برخی فروشگاه­های آنلاین، تنها جنبه اطلاع رسانی و هدایت کاربران به سوی فروشگاه واقعی یک شرکت را انجام می­ دهند، اما بیشتر فروشگاه­های اینترنتی­، کلیه مراحل معرفی، خرید، پرداخت و تحویل را به صورت آنلاین به انجام می­رسانند.

1. 1. سبد خرید اینترنتی: به طور معمول­، یک فروشگاه اینترنتی، یک سبد خرید آنلاین را در اختیار مشتری خود قرار می دهد که تا هر زمان که بخواهد، می ­تواند محصولاتی را از میان محصولات فروشگاه، به آن سبد اضافه کرده و سپس برای ورود اطلاعات و پرداخت هزینه اقدام کند.

1. 1. بازارهای بخشی^[99]: عبارت بازارهای بخشی از جمله عبارت هایی است که ترجمه هایی نامفهومی از آن وجود دارد. به آن بازار گوشه­ای یا گوشه بازار می­گویند. مفهوم آن­، بخش هایی از صنعت یا بازار است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است و با وجود کوچک بودن، مشتریان خاص خود را داراست. فروشگاه­های اینترنتی معمولاً بخش کوچکی از بازار را، هدف خود قرار می­ دهند و در آن حوزه فعالیت می­ کنند (سعیدنیا و بنی اسدی، 1386: 45).

2-1-6-1) محیط فروشگاه اینترنتی
ويژگي­هاي وب­سايت­ها بر رفتار مشتري تأثير دارد و این تأثیر در بين خرده­فروشها و مشتريان نهايي بيشتر حائز اهمیت است (بالابینز و همکاران، 2001: 70). در نتيجه علاقه و توجه شركت­ها براي ارائه ارزش­هاي بيشتر به مشتري در خريد اينترنتي و برقراري مديريت رابطه با مشتري افزايش يافته است. به ويژه شركت­هايي كه درپي حفظ مشتريان موجود و نيز جذب مشتريان جديد هستند، فعاليت­هاي خود را در جهت ارائه و خلق ارزش براي مشتريان هدف خود معطوف داشته اند و براي انجام اين مهم آنها بايد درك عميقي از ابعادي كه ارزش مشتري را در بر مي گيرند، داشته باشند. شرکت­ها برای جذب مشتریان جدید، باید وب­سایت­ها را بگونه­ای طراحی کنند تا نظر مشتریان به آن جلب شده و خرید کنند (سیموس و همکاران^[100]، 2006: 175).
وارن كيگان^[101] از صاحب نظران علم بازاريابي، معتقد است كه تنها در صورت تمركز منابع بر فرصت­ها و ايجاد ارزش براي مشتري است كه مي توان به مزيت رقابتي پايدار دست يافت .ايجاد وب­­سايتها از امكانات و فرصتهاي جديد است كه بايد ويژگيهایي از آن كه بر روی مشتريان اثرگذار است، شناسايي شده و به نحو مطلوب طراحي و مديريت شود به صورتي كه طراحي خوب فروشگاه مشتريان را تحريك مي­نمايد تا بدون برنامه خريد نمايند. جو فروشگاه محركي است كه بر محبوبيت مصرف كننده اثر مي گذارد و ممكن است خريد ناگهاني را افزايش دهد (ویلاویریت و همکاران^[102]، 2009). ادراك مصرف كننده از محيط فروشگاه همچنين ممكن است بر خلق و خوي خريدار اثر شديد داشته باشد (مایکون و همکاران^[103]، 2000). نگرش خريداران نسبت به محيط فروشگاه در مقايسه با نگرش آنها در مورد محصولات تاثير خيلي بيشتري بر واكنش­هاي عاطفي خريدار دارد. بين ويژگي­هاي محيط فروشگاه و قصد خريد ناگهاني ارتباط وجود دارد (کیم، 2003). محيط فروشگاه بر رفتار خريد ناگهاني تاثيرگذار مي­باشد به گونه­اي كه ويژگي­هاي فروشگاه بر پاسخهاي عاطفي خريداران كه شامل لذت و برانگيختگي مي­باشد تأثير گذاشته و اين پاسخهاي عاطفي باعث افزايش احتمال خريد ناگهاني مي­شوند (ژو^[104]، 2007: 45).
ازعمده ترين ويژگي­هايي كه وب­سايتها بايد داشته باشند مي­توان به اين موارد اشاره كرد: پیمایش، محتوا، طرح (صفحه آرايي) و فضاي مناسب براي انجام عمليات در وب سايت اشاره كرد كه همه اين موارد براي مشتريان مهم بوده و بر تصمیم خرید آن­ها تأثیر می­ گذارد (وانگ و همکاران،2007: 147)^[105].
2-1-6-1-1) محتوا فروشگاه اینترنتی^[106]
محتوا فروشگاه اینترنتی شامل تمامی موارد مرتبطی است که بر روی وب سایت در دسترس است. این موارد شامل ویژگی­های محصول، قیمتها و اطلاعات ارائه شده، شیوه ­های ارجاعی، مقایسه اطلاعات و … می­باشد (فلوه و مادلبرگر، 2013: 428). رایس^[107] (1997) تأیید کرد که دردسترس بودن محتوای مناسب به طور چشمگیری کاربران اینترنتی و مراجعه کنندگان به وب سایت را افزایش می­دهد. محتوا مهمترین قسمت یک وب سایت است که در دراز مدت درآمد بیشتری برای شما ایجاد می­ کند. نمودار سلسله مراتبی (نموداری که نشان دهنده صفحات اصلی در یک وب سایت و چگونگی ارتباط آنها) و استوری بورد^[108] (که نشان دهنده طرح صفحات وب و چگونگی حرکت مصرف ­کننده بین صفحات وب)، به صراحت و به خوبی مجموعه ­ای از متن، گرافیک، عکس، ویدئو که مورد نیاز وب سایت­های تجاری و یا گروه بندی­های صفحه وب مطلب را بیان نمی­کنند. محتوای خوب برای فروشگاه آنلاین یعنی توضیح کامل در مورد محصولات، دسته بندی محصولات، اطلاعات تماس، خلاقیت در محتوی و… محصول شامل خصوصیات مرتبط به کالا همانند طبقه ­بندی، تنوع و اطلاعات کالا است. طبقه‌بندی متنوع کالاها احتمال ارضای نیازهای مصرف‌کننده را افزایش می‌دهد، اما همه کالاهای قابل دسترسی در کاتالوگ‌های تجاری یا فروشگاه‌های واقعی به‌طور اینترنتی قابل دسترسی نیستند (فلوه و مادلبرگر، 2013: 428). براساس مطالعه لوث و اسپایلر، فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ کم اثرتر از فروشگاه­های کوچک در تبدیل عده زیاد بازدیدکنندگان به خریداران هستند، زیرا مصرف­ کنندگان در یافتن کالایی که جستجو می­ کنند مشکل دارند. این بدین دلیل است که نقش اولیه فروشگاه‌های اینترنتی فراهم آوردن اطلاعات در مورد کالا و قیمت آن برای کمک به کاهش هزینه جستجوی مصرف­ کنندگان می باشد. اطلاعات با کیفیت­تر و گسترده­تر که در اینترنت قابل دسترسی هستند، سطوح بالاتری از رضایت مشتری و تصمیمات بهتر خرید را فراهم می­ کند (مونتویاویس و همکاران، 2003: 455). فروشگاه­های خرید اینترنتی می توانند اطلاعات گسترده­تری از کالا همانند مقایسه قیمتها، خلاصه­ای از کالا (مانند خلاصه کتاب در فروشگاه کتاب اینترنتی) و نمایش کالا (مانند انتقال و ذخیره نرم افزار) را ارائه دهند. یک فروشگاه آنلاین خوب باید دارای امکانات مناسبی برای جست و جوی کالا در بخش جستجو^[109] داشته باشد یعنی این بخش بتواند به خوبی کالای مورد نظر مشتریان را در فروشگاه جست­وجو کند و اطلاعات کامل کالا از جمله قیمت و کیفیت را در اختیار مشتریان قرار دهد.
2-1-6-1-1-1) کیفیت اطلاعات
کیفیت اطلاعات مربوط به مسائل محتوایی تجارت الکترونیک می باشد. شعار شناخته شده “محتوا پادشاه است” است (هیوزینگ^[110]، 2000). هدف اساسی وب سایت ارائه اطلاعات است (بتی و همکاران^[111]، 2000). تصمیم گیری این که چه محتوایی بر روی یک وب سایت قرار گیرد، بسیار مهم است. یک شرکت هنگامی که می خواهد مخاطبان را جذب کند باید از محتوای سایت برای جذب آنها استفاده کند (لیر، 2001). لین و لو^[112] (2000) به موضوع چگونگی پذیرش مشتریانی که توسط ویژگی­ها و اطلاعات دقیق تحت تأثیر قرار گرفته بودند، پرداختند. هیوزینگ (2000) محتوا وب سایت را از هر دو مفهوم طراحی و عملیاتی با بهره گرفتن از اقدامات عینی و ذهنی را متمایز کرد.
پرکویتز و اتزیونی^[113] (1999) اهمیت اطلاعات به روز با مفهوم وب سایت های تطبیقی کشف کردند. محتوا توسط دو مفهوم دقت اطلاعات و مرتبط بودن نشان داده می­ شود (کائو و همکاران، 2005، 650)^[114].
2-1-6-1-1-2) دقت اطلاعات
اساسی­ترین قابلیت وب سایت ارائه اطلاعات در مورد محصولات، خدمات، مردم، رویدادها و یا ایده است. وب سایت شرکت می ­تواند با ارائه اطلاعات نامناسب، کسب و کار خود را به مخاطره اندازد. در نتیجه، برای شرکت­ها ضروری است تا توجه خود را به عواملی که ممکن است به افزایش کیفیت اطلاعات منجر شود، افزایش دهند (لین و لو، 2000). اطلاعات در وبسایت باید دقیق، آموزنده و به­روز باشد. افزایش دقت اطلاعات در مورد محصول، مشتری را می تواند راضی کند. هر روز باید اطلاعات اضافه یا اطلاعات قبلی به روز شود. مثلأ سایت آمازون، می توان لیست صد کتابی که هرساعت در سایت قرار می­گیرد را مشاهده کرد.
2-1-6-1-1-3) مرتبط بودن اطلاعات
مرتبط­بودن اطلاعات به حدی که اطلاعات در وب سایت به نیازهای اطلاعاتی مشتری مربوط می شود اشاره دارد. بعید است که یک شرکت بخواهد به همان اطلاعات را به گروه ­های مختلف مشتریان ارائه کند (هیوزینگ، 2000). بخش­های مختلف وب سایت باید برای نیازهای گروه های مختلف مشتریان طراحی شود. مشتریان بالقوه وب سایت باید شناسایی و نیازهای آنها مورد بررسی قرارگیرد. بنابراین نیازهای مشتریان و همچنین پوشش موضوعی، توسعه های مختلف بخش وب سایت هدایت کرده ­اند. به عنوان مثال، محتوای وب سایت خودروساز باید شامل اطلاعات مربوط به شاخه­ های آن در مناطق مختلف و یا کشورها و مدل­ها و ویژگی های مختلف باشد. علاوه بر این، یک وب سایت باید تعهدات در حال انجام را نشان دهد. تعهدات پذیرفته شده درقبال مشتریان باید به دقت انجام گیرد. اگر این اتفاق نیافتد، وب سایت اعتبار و مشتریان خود را از دست خواهد داد (کائو و همکاران، 2005، 651).
2-1-6-1-1-4) نکاتی در مورد متون و اطلاعات فروشگاه­های اینترنتی
هنگام قرار دادن متون در فروشگاه­های اینترنتی باید به چند نکته توجه کرد تا بتوان جذابیت و سودمندی سایت و مطالب را افزایش داد. این نکات عبارتند از:

1. 1. اطلاعات باید خلاصه و کوتاه باشد. تقریبأ 80 درصد از کاربران وب وقتی با حجم وسیع اطلاعات مواجه می شوند، به جای مطالعه تنها آنها را اسکن می­ کنند. بنابراین، نکات مهم مطالب باید واضح و روشن بیان شود. این درحالی است که اگر بینندگان با حجم وسیع اطلاعات مواجه شوند، در این حجم از اطلاعات غوطه­ور شده و از مطالعه مطالب خودداری می­ کنند (سویینی^[115]، 1390: 64).

1. 1. در متن باید یک مشکل را مطرح نموده و نشان داد چگونه می­توان آنرا حل کرد. در چندین پاراگراف اول که در صفحه اصلی شما ظاهر می­گردد باید به جزئیات بیشتری از مسأله­ای که در سرخط خود مطرح شده پرداخت. تنها زمانی بازدید­کنندگان احساس می­ کنند که درک شده ­اند که مطمئن شوند که محصول یا خدمات فروشگاه می ­تواند مشکل آنها را حل نماید. وقتی مشکل مطرح شد سپس می­توان محصول یا خدمات خود را بعنوان راه حل مشکل معرفی نمایید. با تأکید بر اینکه واقعأ چگونه محصول یا خدمات شما مشکل خواننده را برطرف می­ کند این تضمین را خواهید یافت که افزایش فروش خود را شاهد باشید (مونتویاویس و همکاران، 2003: 456).

1. 1. همچنین فروشگاه­های اینترنتی باید اعتبار مطالب ارائه شده خود را افزایش داده و اعتماد بازدید­کنندگان را به خود تقویت نمایید. از طریق این فرایند است که بازدید کنندگان شما اعتماد می­ کنند و از خرید از شما احساس آسودگی می­ کنند. چندین راه وجود دارد که این کار را به صورت مؤثر انجام داد که دو عدد از سریعترین و راه ترین آنها عبارتند از: یکی از روش­هایی که فروشگاه­های اینترنتی می­توانند اعتبار خود را نشان دهند درج نظرات مشتریان خود در متن پیام فروش می­باشد. اینها متونی برگزیده از ایمیل­های موثق یا نامه­ هایی از مشتریان است که بیان می­ کند چگونه محصول یا سرویس این فروشگاه کمک نموده تا مشکلی که با آن مواجه بودند حل گردد. روش دیگر این است که می­توان با افزودن یک بخش به متن فروش که اعتبار­نامه­ ها، تجربه و هر اطلاعاتی از عملکرد گذشته فروشگاه­ اینترنتی را مختصرا توضیح می­دهد که فروشگاه­ چگونه واجد شرایط برای حل مشکل بازدید کنندگان شده­اید و به این روش ­می­توان بر اعتبار فروشگاه­ اینترنتی افزود (مونتویاویس و همکاران، 2003: 456).

1. 1. مردم به طور معمول وقتی آنلاین هستند در جستجوی اطلاعات رایگان هستند. اگر نقشه فروش خود را خیلی زود در متن شروع کنید احتمال دارد قبل از اینکه شانسی داشته باشید که دل آنها را بربایید آنها را از ادامه منصرف می­کنید. شما بایستی آنها را به آنچه می­گویید و ارتباط آن به مشکلی با آن مواجه هستند، علاقه­مند سازید. قبل از اینکه خواننده شما به محصول علاقه­مند گردد. توجه افراد در حال جستجو را با تغییر قالب و ظاهر متن خود جلب نمایید.

1. 1. تعداد بسیار کمی از بازدیدکنندگان از فروشگاه­های اینترنتی، همه کلمات متن فروش را از آغاز تا پایان می­خوانند. اغلب با نگاهی گذرا از متن تنها لغات و عبارات خاصی را می­خوانند. این به این خاطر است که اگر شما نیاز دارید مزایای اصلی خود را برجسته نمایید، امتحان کنید و به ترکیب درستی دست پیدا کنید که نظر مردم را با نگاهی که به آن می اندازد جلب کند. این موارد عبارتند از:

• • کاربرد خطوط بولد، ایتالیک و برجسته بطوریکه بر کلیدی ترین مزایای پیشنهاد شما تاکید نماید.

• • تنوع در پاراگراف­ها، بدین منظور که صفحه شبیه ستونی از متون با قالب منسجم نباشد.

• • افزودن سرخط­های فرعی که بر پیام­های اصلی شما تأکید نماید و بازدید­کنندگان شما را مجبور نماید پاراگراف­هایی که به دنبال می­آیند را بخوانند.

• • قسمت چپ صفحه را خالی بگذارید (زیرا این حالت خواندن متن راحت­تر است از متن منظم شده^[116]استفاده کنید).

• • قرار دادن تکه­های مهم ولی کوتاه متن یا سرخط­های فرعی در وسط به طوری که آنها از بدنه اصلی متن بیشتر نمایان کند.

سایت بدون محتوا هیچ چیزی ندارد. در واقع شاید بهترین راه برگشت سرمایه، بالا بردن کیفیت محتوای سایت است. به عبارت دیگر، راه نهایی برای افزایش ترافیک سایت است. محتوای وب­سایت شامل چیزهایی است که اطلاعاتی را برای بینندگان فراهم می­ کنند. زمانی که از محتوای سایت صحبت می شود، افکار افراد بر متن متمرکز می شود، در حالی که محتوای سایت می ­تواند عکس، صدا، ویدئو یا فایل باشد. تعداد کلمات زیاد در سایت، کلید واژگان زیادی را برای موتورهای جستجو فراهم می آورد، همچنین تعداد صفحات زیاد باعث افزایش رتبه صفحه اول می­گردد. مثل خیلی از فروشگاه­هایی که در سطح شهرها و کشورها وجود دارند و چیدمان محصولات در آنها از نظم و ترتیب برخوردار است، فروشگاه­های آنلاین هم باید از چیدمان مناسب برای مطالب و محصولات خود استفاده کنند (مونتویاویس و همکاران، 2003: 456).
2-1-6-1-2) طرح فروشگاه اینترنتی^[117]
طرح شامل ظاهر کلی سایت، گرافیک، رنگها، منوها و غیره می باشد. طراحی سایت فقط طراحی گرافیکی را شامل نمی شود. بلکه طراحی سایر عناصر سایت هم جزو نکات بسیار مهم سایت است. جذابیت طراحی عمدتأ به عناصر بصری، بویژه رنگ های مورد استفاده و طرح کلی آن اشاره دارد. اهمیت و مفید بودن مفهوم کلی جاذبه ها یا ظاهر دیداری در وب سایت در بسیاری از تحقیقات و توصیفات علمی نشان داده شده است. در تحقیقات سیستم های اطلاعات مفهوم طرح فروشگاه اینترنتی بعنوان نماینده ای برای مفهوم ظاهر یا جاذبه­های دیداری ارائه می­ شود. اساتید از واژه­ های متفاوتی برای توصیف مورد مذکور استفاده می­ کنند. طرح فروشگاه اینترنتی بعنوان درجه­ای است که یک شخص معتقد است که فروشگاه اینترنتی از لحاظ زیبا شناختی برای مشتری خشنود کننده است (ون در هیجن^[118]، 2003، 544).
طرح وب­سایت اشاره به برنامه ­های بصری و شنیداری وب­سایت که متشکل از رنگ، انیمیشن، گرافیک، طرح و موسیقی است، دارد (کالیر و بینستوک^[119]، 2009). کیم و همکاران (2009) طراحی وب سایت به عنوان یک ویژگی خدماتی که با اثرات چند رسانه­ای مرتبط بوده و عنصر زیبایی وب سایت را تقویت کرده و منجر به و افزایش جلوه بصری آن شده، تعریف کرده ­اند. جاذبه­های طرح اشاره به اجزای عناصر دیداری آنها به ویژه رنگهای مورد استفاده و طرح کلی دارد
(وندرهیدجن، 2003: 545). ویژگی­های تصویری (به عنوان مثال، رنگ، انیمیشن، گرافیک، طرح) و شنیداری (به عنوان مثال، موسیقی) وب سایت، که باعث جذابیت وب سایت شده و ظاهر بصری وب سایت را بهبود می­بخشند. طراحی وب سایت با انیمیشن ، موسیقی، کلیپ های ویدئویی، و سایر عناصر چند رسانه ای برای جلب توجه مشتری ایجاد شده است (کیم و همکاران، 2007: 873). مطالعات قبلی اشاره به تأثیر جلوه­های بصری دارد. به عنوان مثال، رنگ، گرافیک و انیمیشن بر حالت­های عاطفی مصرف­ کنندگان تأثیر دارد (کاتلر، 1973: 56). با این حال، وب سایت پیچیده و یا بدون جلوه های بصری می ­تواند پاسخ­های منفی مصرف­ کنندگان را ایجاد کند (کیم و همکاران، 2009: 1196). روزن و پورینتون^[120] (2004) بر چگونگی تأثیر وب­سایت­ها بر حالت­های شناختی و قصد بازدید دوباره مصرف ­کننده تمرکز کردند. آنها ذکر کردند که طراحی وب سایت کاربر پسند^[121] می ­تواند منجر درک و پردازش مؤثرتر اطلاعات وب سایت توسط مصرف کنندگان شود. لی و لین (2005) اشاره کردند که طراحی وب سایت می تواند تعیین کننده قوی پاسخ مصرف کننده باشد.
گرافيك تصاوير، آرم و انيميشن ها، كه به صورت ديداري نمایش داده مي­شوند، باعث بالا بردن میزان مراجعه دوباره كاربران به وب سايت شركت­ها مي­شود. طرح كلي وب سايت نيز مي تواند به عنوان يك نماد و عامل اثرگذار بر روي ادراك مشتري، استفاده شود. علاوه بر راحتي دستيابي به صفحه مورد نظر بر پايه ساختار خوش طرح، جذابيت­هاي ظاهري وب سايت نيز در جلب اعتماد مشتري تاثير بسزايي دارند. تحقيقات نشان داده كه شكل تصاوير، گرافيك ها، شكل منوها، و سازگاري قالب حروف با تصاوير در ادراك مشتريان تاثير داشته و این طرح بندي كلي مي تواند يك احساس كلي را به مشتريان منتقل كند. بررسي­ها حاکی از آن است كه تصوير زمينه نيز به طور برجسته­اي مي­تواند نشان دهنده خصوصيات و ويژگي­هاي شركت و محصولات آن باشد (جوانمرد و سلطان زاده، 1388: 242). تا آنجا كه ممكن است می­بايست در صفحه زمينه از رنگ­هاي روشن، همراه با رنگ­هاي اصلي همچون قرمز، پرتقالي، سبز، زرشكي، آبي و صورتی با زر و برق و درخشندگي زياد، استفاده شود. اما رنگ قالب و فهرست­ها در بسياري از شركت­هاي مشهور دنيا همچون مك دونالد، از رنگ­هاي تيره استفاده شده است. البته بايد به تفاوت رنگ­ها، براي محصولات، خدمات و مشتريان متفاوت توجه شود. مثلاً، در محصولات وخدماتي كه مخصوص بچه­ها مي­باشد، تركيبي از رنگ­ها­ی پر زرق و برق استفاده مي­شود (سیجون و همکاران^[122]، 2009: 611).
2-1-6-1-2-1) استراتژی­ های طراحی وب سایت
مدل­های کسب و کار جدید (که صرفه جویی، درآمد، و روابط مشتری را در نظر دارند) در طراحی وب سایت­های تجاری گنجانده شده اند. عمومأ دو نوع استراتژی طراحی وب سایت وجود دارد (ون^[123]، 2001: 8):
2-1-6-1-2-1-1) استراتژی اطلاعاتی/ ارتباطی
در استراتژی اطلاعاتی/ارتباطی، شرکت از وب سایت برای حمایت کسب و کار اصلی استفاده می­ کند نه برای جایگزین فعالیت­های کسب و کار اصلی. شرکت خود را تنها به بازاریابی در وب محدود نمی­کند. در واقع، آنها از دیگر رسانه­های سنتی تبلیغات و بازاریابی به منظور بدست­آوردن اهداف کسب و کار و اهداف بازاریابی نیز استفاده می­ کنند. امروز طراحی اطلاعاتی/ ارتباطی، معمول­ترین بازاریابی وب است. لیو و همکاران (1997) گزارش دادند که 93 درصد از 500 شرکت سایت های تجاری ایجاد کرده ­اند، اما کمتر از 26 درصد از آن ها سایت پشتیبانی معاملات ایجادکرده­اند. از سوی دیگر، شکی نیست که طراحی اطلاعاتی/ارتباطی در وب­سایت، فروش قابل توجهی در دیگر مناطق ایجاد می­ کند. به عنوان مثال، تخفیف­های فروش، تنها باعث افزایش10 درصد فروش می­ شود، اما بیش از 75 درصد از مشتریان جدید، از طریق سایت جذب شده ­اند.
2-1-6-1-2-1-2) استراتژی آنلاین/ معاملاتی

۷ : حق آزادی اندیشه
۸ : حق آزادی وجدان
۹ : حق آزادی مذهب
۱۰ : حق احترام به زندگی خانوادگی
۱۱ : احترام به کرامت و حیثیت انسانی افراد دستگیر شده و زندانیان ( ۶۳ ) .
بشر فی نفسه دارای احترام بوده و به صرف انسان بودن ، هر کس مستحق احترام و تکریم است ، بدین جهت حتی چنان چه انسانی مرتکب جرم شود و موجبات توقیف قانونی خودش را فراهم آورد و زندانی گردد ، نباید مورد هتک حرمت قرار گیرد ، چون همان طور که در متون مختلف ، مانند ( تعالیم دینی ، اعلامیه حقوق بشر ) تاکید شده که بشر فی نفسه مورد احترام است و هرکس نیز مرتکب تخلف و بزهی شد ؛ فقط مجازات همان جرم را باید بر او بار آورد و نه بیشتر از آن ، این است که اصل ماده ۲۹ قانون اساسی در این مورد مقرر می دارد : (( هتک حرمت و حیثیت کسی که به حکم قانون دستگیر ، بازداشت ، زندانی یا تبعید شده به هر صورت که باشد ممنوع و موجب مجازات است )) ( ۶۳ ) .
۲ – ۱۴ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان
مجلس شورای اسلامی در حمایت از کودکان و نوجوانان قانونی را تصویب نمود که بر اساس آن کلیه اشخاص زیر ۱۸ سال از حمایت های قانونی برخوردار می گردند . به پاره ای از موارد اشاره می شود .
ماده ۱ – کلیه افرادی که به سن ۱۸ سال تمام هجری شمسی نرسیده اند از حمایت های قانونی مذکور در این قانون بهره مند می شوند .
ماده ۲ – هر نوع اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنان صدمه جسمانی یا روانی و اخلاقی وارد شود و سلامت جسم یا روان آنان را به مخاطره اندازد ممنوع است .
ماده ۴ – هرگونه صدمه و اذیت وآزار و شکنجه جسمی و روحی کودکان و نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل آنان ممنوع و مرتکب به سه ماه و یک روز تا شش ماه حبس و یا تا ده میلیون ( ۰۰۰ ، ۰۰۰ ، ۱۰ ) ریال جزای نقدی محکوم می گردد .
ماده ۶ – کلیه افراد و موسسات و مراکزی که به نحوی مسئولیت نگاهداری و سرپرستی کودکان را برعهده دارند مکلفند به محض مشاهده ی موارد کودک آزاری ، مراتب را جهت پیگیری قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضایی اعلام نمایند . تخلف از این تکلیف موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا پنج میلیون (۰۰۰،۰۰۰،۵ ) ریال خواهد بود ( ۶۴ ) .
۲ – ۱۵ آیین‌نامه اجرایی کانون اصلاح و تربیت^[۵۲]‌
فصل اول ـ سازمان کانون اصلاح و تربیت‌
ماده ۱ ـ کانون اصلاح و تربیت مرکزی است که نگاهداری ‌ ، تهذیب و تربیت اطفالی را که‌ برحسب ‌مقررات ‌قانون ‌دادگاه ‌اطفال ‌بزهکار مصوب ‌۱۳۳۸ به آن سپرده می‌شود برعهده خواهد داشت‌.
ماده ۲ ـ کانون اصلاح و تربیت دارای سه قسمت است‌ :
الف ـ قسمت نگهداری موقت
ب ـ قسمت اصلاح و تربیت‌
ج ـ زندان‌
هر یک از قسمتهای مذکور از یکدیگر مجزا بوده و در هر قسمت اطفال برحسب سن با رعایت ‌تبصره ذیل ماده ۲۳ قانون دادگاه اطفال و سابقه ارتکاب جرم و حتی‌ الامکان از نظر نوع جرم و درجه ‌تربیت‌ پذیری طبقه ‌بندی خواهند شد. به علاوه قسمتی که دختران در آن نگاهداری می‌شوند از پسران ‌مجزا خواهد بود.
ماده ۳ ـ قسمت نگهداری موقت اختصاص به اطفالی خواهد داشت که از طرف دادگاه هنوز درباره‌ آنها اخذ تصمیم به عمل نیامده است‌ .
اطفالی که طبق ماده ۲۰ قانون دادگاه اطفال بزهکار به این قسمت از کانون اعزام خواهند شد تا زمانی‌ که اعلام رفع توقیف از طرف دادگاه به عمل نیامده است در آنجا خواهند ماند.
در مورد اطفالی که دادگاه برای جلوگیری از تبانی و یا سایر جهات قانونی نگهداری انفرادی آنها را لازم می‌داند در این قسمت تا دستور ثانوی دادگاه ‌ ، به طور انفرادی نگهداری خواهند شد .

ماده ۴ ـ در مدت توقیف طفل در قسمت نگاهداری موقت از نظر اجرای ماده ۷ قانون تشکیل دادگاه ‌اطفال بزهکار به وسیله مددکاران اجتماعی کانون درباره سوابق خانوادگی ‌ ، اجتماعی و خصوصیات ‌اخلاقی طفل تحقیقات لازم به عمل خواهد آمد و از نظر وضع جسمانی‌ ، روانی‌ ، میزان قوه درسی واستعداد حرفه ‌ای به وسیله متخصصین کانون مورد معاینه قرار خواهند گرفت مجموعه سوابق ‌جمع ‌آوری شده در شورایی با حضور مدیر کانون و متخصصینی که از طفل معاینه به عمل آورده‌اند بررسی خواهد شد و گزارش نهایی که متضمن خصوصیات واقعی شخصیت طفل و تدابیر پیشنهادی درباره وی خواهد بود در دو نسخه تنظیم می‌گردد که یک نسخه از آن به دادگاه اطفال ‌ارسال خواهد شد و نسخه دیگر در پرونده وی در کانون باقی خواهد ماند. در این پرونده تصمیمات ‌دادگاه و گزارشهای واصله مربوط به طفل و نتیجه تحقیقات و معایناتی که از طرف مددکاران‌ اجتماعی و متخصصین تهیه می‌شود نگاهداری خواهد شد پرونده مزبور شامل دو قسمت قضایی و اجتماعی خواهد بود.
ماده ۵ ـ در قسمت اصلاح و تربیت‌ ، اطفالی نگاهداری خواهند شد که از طرف دادگاه به موجب بند۲ ماده ۱۷ و بند ۳ ماده ۱۸ اعزام شده و یا به موجب ماده ۲۶ قانون ۱۳۳۸ دستور مجدد انتقال آنها به قسمت اصلاح و تربیت داده شده باشد
ماده ۶ ـ در قسمت زندان‌ ، اطفالی نگاهداری می‌شوند که از طرف دادگاه طبق بند ۴ ماده ۱۸ تصمیم‌ اعزام به آن قسمت درباره آنها اتخاذ شده باشد.
ماده ۷ ـ در هر یک از قسمت ‌های مذکور در ماده ۲ این آیین ‌نامه اطفال برحسب استعداد ، سن‌ ، درجه‌ معلومات طبق برنامه‌ای که با رعایت مواد ۱۵ و ۱۶ این آیین ‌نامه تنظیم می‌شود مورد تعلیم و تربیت ‌قرار خواهند گرفت‌. برنامه آموزش حرفه‌ای به
نحوی باید اجرا شود که حتی ‌الامکان خللی به‌ تحصیلات عادی اطفال وارد نیاید .
ماده ۸ ـ ترتیب نگاهداری اطفال در قسمت زندان از لحاظ صرف غذا ، خواب‌ ، تعلیمات اخلاقی وحرفه‌ای به طوری است که در قسمت اصلاح و تربیت به عمل می‌آید ولی مدیر کانون می‌تواند برحسب روحیه اطفال و نوع بزه ارتکابی‌ ، آنان را از لحاظ صرف غذا یا خواب یا تعلیمات اخلاقی و حرفه‌ای و اجرا تدابیر تربیتی و تهذیبی به دسته ‌هایی تقسیم نموده و معاشرت هر دسته را با دسته‌ دیگر ممنوع بدارد .
ماده ۹ ـ روز و ساعت ورود و خروج اطفال در دفتر کانون و پرونده آنها ثبت و منعکس خواهد شد و در بدو ورود اشیایی را که اطفال همراه خواهند داشت به بایگانی که برای نگاهداری آنها اختصاص ‌داده شده ضمن ثبت مشخصات اشیای مزبور سپرده پس از پایان دوره توقف هنگام خروج از کانون ‌به آنها مسترد و یا در مقابل اخذ رسید به والدین آنها داده خواهد شد .
ماده ۱۰ ـ اطفالی که به کانون اصلاح و تربیت اعزام می‌شوند موظف هستند که طبق برنامه کانون درهفته ۳۶ ساعت در کلاسهای درسی یا در کارگاه‌های فنی و حرفه‌ای به تحصیل یا کارآموزی اشتغال ‌داشته باشند و روزی یک ساعت ورزش نمایند .
فصل دوم ـ وظایف مسئولین کانون اصلاح و تربیت‌
ماده ۱۱ ـ کانون اصلاح و تربیت در هر حوزه دارای یک نفر مدیر و برای هر یک از قسمتهای ‌آموزش‌ ، نگاهداری موقت و اصلاح و تربیت و زندان‌ ، دارای یک نفر مسئول خواهد بود و تعدادکافی پزشک‌ ، روان ‌پزشک‌ ، روان‌ شناس متخصص‌ ، مددکار اجتماعی‌ ، مربی‌ ، آموزگار و آموزگار تعلیمات حرفه‌ای‌ ، کارمند دفتری‌ ، پزشکیار و مراقب تربیتی و انتظامی در اختیار خواهد داشت‌ .
تبصره ـ مدیر مسئول کانون اصلاح و تربیت در صورت نیاز می‌تواند با تصویب وزارت‌ دادگستری تا سه نفر معاون داشته باشد .
ماده ۱۲ ـ مدیر کانون عهده‌دار اداره کلیه امور مربوط به کانون بوده و موظف است تصمیمات دادگاه ‌اطفال را به موقع اجرا گذاشته و نسبت به اجرای برنامه ‌های ورزشی‌ ، تربیت اخلاقی‌ ، آموزش‌ علمی‌ ، تعلیم حرفه به اطفال و وضع غذا ، بهداشت و خواب آنان مراقبت به عمل آورد .
ماده ۱۳ ـ مدیر کانون اصلاح و تربیت موظف است حداقل هر سه ماه یک بار گزارش کاملی از وضع ‌رفتار و اخلاق هر طفل و پیشرفت هایی که حاصل کرده است به رییس دادگاهی که طفل را به کانون ‌اعزام داشته است بدهد و رییس دادگاه در صورت تجدید نظر در تصمیمات قبلی اجرای تصمیمات ‌مجدد را به کانون اعلام خواهد داشت‌ .
تبصره ـ مدیر کانون می‌تواند قبل از مدت مذکور فوق هرگاه تغییرات محسوسی در وضع تربیتی ‌طفل ایجاد شده باشد مراتب را به دادگاه اطفال اعلام نماید.
ماده ۱۴ ـ در مواردی که براثر بیماری یا اختلال در وضع مزاجی یا روانی طفل نگاهداری و معالجه ‌وی در کانون اصلاح و تربیت میسر نباشد مدیر کانون مراتب را به قاضی دادگاه اطلاع خواهد داد و با موافقت او طفل را به یکی از موسسات پزشکی یا طبی ـ تربیتی اعزام خواهد داشت مدتی که طفل ‌در آن موسسه بستری خواهد بود جز مدت توقف وی در کانون محسوب خواهد شد .
ماده ۱۵ ـ آموزگاران و مربیان عهده ‌دار تدریس‌ ، تعلیم‌ ، تربیت و تهذیب اخلاقی اطفال هستند وطبق برنامه ‌ای که از طرف مدیر کانون با جلب نظر متخصصین مربوط و تایید اداره خدمات ‌اجتماعی و تصویب وزارت دادگستری تنظیم می‌شود عمل خواهند نمود .
تبصره ـ هر مربی‌ ، تربیت و راهنمایی یک گروه از اطفال را در کانون برعهده خواهد داشت و با معاونت و همکاری مراقبین تربیتی و انتظامی نسبت به اصلاح و تهذیب اخلاق آنان اقدام خواهد کرد و مراقبین تربیتی هر گروه موظفند هرگونه تغییر اخلاقی و یا دگرگونی در طرز رفتار اطفال را به ‌اطلاع مربی گروه برسانند .
ماده ۱۶ ـ آموزگاران تعلیمات حرفه‌ای عهده‌دار آموختن حرفه به اطفال و اداره کارگاه های کانون ‌بوده و طبق برنامه ‌ای که از طرف مدیر کانون به کمک متخصصین و پس از کسب نظر اداره خدمات ‌اجتماعی و تصمیم وزارت دادگستری تهیه می‌شود ، اقدام خواهند نمود .
ماده ۱۷ ـ به منظور حفظ نظم‌ ، اجرای اقدامات تربیتی‌ ، مراقبت و راهنمایی اطفال در کانون اصلاح ‌و تربیت مأمورین مخصوصی به نام مراقب تربیتی و انتظامی در هر یک از قسمتهای کانون انجام‌ وظیفه خواهند کرد .
مراقبت انتظامی داخل کانون به وسیله مراقبین تربیتی داخلی و مراقبت خارج آن به وسیله مراقبین‌ خارجی کانون به عمل خواهد آمد .
مراقبین تربیتی و انتظامی کانون اصلاح و تربیت به دو درجه تقسیم می‌شوند .
ـ مراقبین تربیتی و انتظامی درجه یک که حداقل تحصیلات آنان دارا بودن گواهی ‌نامه کامل متوسطه ‌(یا معادل آن‌) خواهد بود.
ـ مراقبین تربیتی و انتظامی که از بین دارندگان کارنامه قبولی سوم متوسطه و ششم ابتدایی (یا معادل ‌آنها) انتخاب خواهند شد. دارندگان کارنامه قبولی سوم متوسطه اولویت خواهند داشت‌ .
سن مراقبین تربیتی در هر حال در بدو استخدام نباید از ۲۰ سال کمتر باشد به علاوه باید متاهل بوده ‌و از نظر اخلاق و سلامتی جسمانی و روانی صلاحیت آنان محرز شده باشد .
برای مراقبت خارجی و حفاظت محوطه داخلی کانون اصلاح و تربیت و بدرقه اطفال و موارد دیگری که ضروری باشد ممکن است از افراد کادر پلیس عمومی استفاده شود که از حیث مسئولیت ‌و انجام وظیفه تابع این آیین ‌نامه خواهند بود .

رویکرد تحولی: مدارسی که فناوری اطلاعات و ارتباطات را برای بازنگری و بازسازی مبتکرانه سازماندهی مدرسه استفاده می کنند در مرحله ی تحول و دگرگونی قرار دارند، برنامه ی درسی بر دانش آموز محوری و ادغام موضوعات درسی برای کاربرد در دنیای واقعی تاکید می کند. مدارس به مراکز یادگیری جامعه ی خود تبدیل می شوند (کلینگ^[۳۶]، به نقل از احمدی، ۱۳۸۵).

در اینجا ویژگی های برنامه ی درسی که به خوبی در آن فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده شده است ذکر می شود، که عبارتند از:
۱- امکان یک برنامه ی درسی تلفیقی را فراهم می آورد: منظور از برنامه ی درسی تلفیقی برنامه ای است که به نحوی فرصت لازم برای یادگیری تلفیقی یا مطالعه توسط آن فراهم می شود. در برنامه ی درسی تلفیقی دیوارهای بلند و مستحکم میان موضوعات و مواد درسی در رشته های مختلف کوتاه تر و منعطف تر می گردد. این برنامه بیش از آنکه بخواهد دانش معینی را به دانش آموزان القاء کند به دنبال فراهم آوردن زمینه های لازم برای شکوفایی قابلیت های فردی دانش آموز و گسترش تجربه های فردی و مستقل آنها می باشد.
۲- میزان اهمیت و اعتبار برنامه ی درسی را افزایش می دهد: گسترش روزافزون دانش در عصری که تحت عنوان «انفجار دانش» نامیده شده است و قابلیت فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات در انتقال دانش سبب شده است که در هر لحظه نظریههای علمی جدیدتری مطرح شود که نسبت به دانش قبلی از اعتبار بیشتری برخوردارند. بنابراین بهره گیری از علوم و دانش روز که به واسطه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت می پذیرد، باعث می شود که محتوای برنامه ی درسی به گونه ای تنظیم شود که از درجه ی اعتبار و اهمیت بیشتری برخوردار باشد.
۳- افزایش میزان علاقمندی فراگیران را به همراه دارد: برنامهیدرسی که بر اساس نیازهای واقعی فراگیران تعیین شده است به گونه ای وافر، علاقه ی آنها را در جهت یادگیری بیشتر افزایش می دهد. فناوری های جدید به دلیل متنوع بودن و برخورداری از حجم بالای اطلاعات این ویژگی را دارند که بتوانند نیازهای گوناگون فراگیران را تحت پوشش قرار داده و باعث افزایش علاقمندی آنها به محتوای برنامه ی درسی گردند.
۴- ارائه دانش با ساختاری مناسب: بهره گیر ی از فناوری اطلاعات و ارتباطات در تنظیم برنامه ی درسی، این امکان را فراهم می کند که بتوان اطلاعات، مفاهیم و اصول محتوای یادگیری را به گونه ای در اختیار فراگیران قرار داد که آنها اطلاعات علمی موضوع مورد نظر خود را در حد مناسب در اختیار داشته باشند. به عبارت دیگر فناوری های جدید باعث می شوند که محتوای غنی از دانش مورد یادگیری در برنامه ی درسی در اختیار فراگیران قرار گیرد.
۵- میزان سودمندی برنامهیدرسی را افزایش می دهد: میزان کارایی و کاربرد برنامه ی درسی در حقیقت سودمندی آن برنامه را مشخص می کند. برنامه ی درسی که بتواند دانش و مهارت های به روز و اساسی فراگیران را جهت کسب مشاغل آینده فراهم کند، یا آنان را در مهارت آموزی یاری کند، قطعا از سودمندی بیشتری برخوردار است.
۶- افزایش میزان یادگیری فراگیران را به همراه دارد: برنامه ی درسی که متناسب با رشد ذهنی، جسمی، روانی یا عاطفی فراگیران تنظیم شده باشد و در آن به تفاوتهای فردی فراگیران توجه شده باشد، می تواند موجب افزایش یادگیری فردی فراگیران شود. فناوری های جدید این امکان را فراهم می آورد که بتوان به وسیله ی آنها، محتوای برنامه ی درسی را متناسب با ویژگی های فردی فراگیران تنظیم کرد و از این طریق باعث افزایش میزان یادگیری آنها شد.
۷- فناوری اطلاعات و ارتباطات انعطاف پذیری برنامه درسی را موجب می شود: محتوای برنامه ی درسی باید به گونه ای باشد که فراگیران بتوانند بر اساس مهارت های مورد علاقه ی خود، به تسهیل و کسب دانش بپردازند. محتوای برنامه ی درسی که در آن انواعی از امکانات به گونه ای استفاده شود، که باعث افزایش انگیزه و توانایی فراگیران شود، بسیار مهم است. فناوری های جدید باعث می شوند که برنامه ی درسی از قدرت انعطاف پذیری مناسب برخوردار بوده و بتواند انگیزه و توجه تمام فراگیران را جهت یادگیری محتوای آموزش جلب نماید (بدرقه، ۱۳۸۵).
فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدت کوتاهی که از پیدایش آن می گذرد تغییرات فراوانی را در نحوه ی زندگی بشر بوجود آورده است. یکی از زمینه هایی که سهم عمده ای از این تغییرات را به خود اختصاص داده، یادگیری است. نقش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در فرایند یادگیری بسیار اهمیت دارد. در یادگیری به شیوه ی سنتی، فرد مجبور بود که به طور مداوم بخواند و بنویسد و ارتباط تقریبا یک طرفه بود. اما با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در یادگیری، فرد علاوه بر مهارت های پایه نیازمند داشتن مهارت در استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات می باشد. یادگیری های مبتنی بر فناوری های نوین اطلاعات با ایجاد تغییرات بنیادی در مفاهیم آموزش سنتی، توانسته است بسیاری از ناکارآمدی های نظام آموزشی را رفع کرده و دگرگونی های اساسی را در آموزش بوجود آورد (همان منبع).
یکی از نظریه هایی که با فناوری اطلاعات و ارتباطات همخوانی بسیاری دارد نظریه ی ساختن گرایی است.
در کل دو نظریه اصلی یادگیری رفتارگرایی و بازسازی گرایی را می توانیم نام ببریم که رفتارگرایان بر رفتار قابل مشاهده نسبت به تجارب ذهنی درونی و یادگیری از طریق محیط تاکید دارند. اما دیدگاه فعال در مورد یادگیری می تواند نظریه بازسازی گرایی باشد که یادگیری را به عنوان فرایند بازسازی دانش و معرفت زمانی که یادگیرنده تجارب یادگیری خود را تغییر می دهد، تعریف می شود. نظریه ی سازندگی با نظریه های دیگر از جمله نظریه های رفتاری و خبرپردازی متفاوت است. این نظریه ها واقعیت هستی را مستقل از ذهن و در خارج از یادگیرنده تصور می کنند و دانش اندوزی را انتقال واقعیت مستقل خارج از یادگیرنده به ذهن او می دانند. در نظریه ی سازندگی یا ساختن گرایی، واقعیت عینی جهان، بیرون و مستقل از یادگیرنده ی مسلم فرض نشده و چنین تصور نمی شود که یادگیرنده از طریق یادگیری نسخه ای از جهان را به ذهن خود می سپارد. در این دیدگاه فعالیت یادگیرنده و کنش متقابل او با موضوع یادگیری از عوامل مهم سازندگی به حساب می آید (سیف، ۱۳۸۲)
جدول ۲-۳ مقایسه رویکردهای یاددهی یادگیری مکاتب رفتارگرایی و ساختارگرایی (مهرمحمدی، ۱۳۸۶)

از نظر گیبسون^[۳۷] (۲۰۰۳) ساختن گرایی یک نظریه و به عبارتی رساتر یک دیدگاه یادگیری است که با تعدادی اصل هدایت می شود. در این دیدگاه، یادگیری به عنوان یک فرایند اجتماعی فعال شناخته می شود که در آن، یادگیرندگان به جای کسب و دریافت اطلاعات، به خلق دانش جدید می پردازند و آموزش به عنوان یک فرایند حمایتی شناخته می شود (به نقل از مقامی، رضوی، ۱۳۸۶).
از نظر دافی و کانیگام (۱۹۹۶) یادگیری موثر زمانی اتفاق می افتد که در ضمن تجربیاتی باشد که برای یادگیرنده، اصیل و واقعی باشند. فعالیت ها نیاز به بهبود بخشیدن دارند و این امر از طریق استفاده از دانش پایه ی یادگیرنده، تجربیات پویای یادگیری و همچنین اشتغال یادگیرنده به کاربرد خلاقانه ی اطلاعات جدید اتفاق می افتد ( همان منبع).
از دیدگاه سازندگی یادگیری معنی دار زمانی رخ می دهد که یادگیرندگان از اندیشه ها و تجارب خود تفسیرهای شخصی به عمل می آورند (سیف، ۱۳۸۲).
نظریه ساخت و سازگرایی مبتنی بر این فرض اساسی است که دانش و یادگیری ماهیت بنا شدنی دارند. ساخت و سازگرایی معتقد است دانش به صورت فعال به وسیله فاعل ساخته می شود و به صورت منفعل از محیط دریافت نمی شود. این تاکید روی فعال ساختن دانش واکنشی به تجربه گرایی مکانیکی و انواع مختلف روان شناسی رفتارگرایانه دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ است (مهر محمدی، ۱۳۸۶).
از نظر وولفولک (۲۰۰۴) نیز رویکردهای ساخت و سازگرا در موارد زیر اتفاق نظر دارند: محیط های یادگیری پیچیده و چالش برانگیز و تکالیف واقعی؛ مذاکرات اجتماعی و مسئولیت پذیری مشترک برای یادگیری^[۳۸]؛ بازنمایی های چندگانه^[۳۹] از محتوا؛ فهم اینکه دانش بنا شدنی است و این که دانش آموز مالکیت یادگیری را دارد و آموزش، دانش آموز محور است.

به هر حال دوشان چه بخواهد و چه نخواهد، آثارش یک موضوع مهم و فلسفی را پیش می­کشیدند و آن این بود که هنری بودن و ادراک هنری واقعیتی سوبژکتیو است.
این آثار افزون بر آنکه به نگرش­های مقدس­مابانه و ارزش­گذاریهای کاذب در عرصه­ هنر اعتراض می­کردند، از سویی نیز این دیدگاه هستی­شناسانه را به بحث می­گذاشتند که هنری بودن نه در ذات اشیا که در نگاه سوبژکتیو هنرمند نهفته است. پیام آنها این بود که شی به خودی خود حامل کیفیتی هنرمندانه نیست، بلکه این نگاه هنرمند است که می ­تواند یک پدیده را به هنر تبدیل کند یا آن را فاقد این ارزش جلوه دهد.(تابعی،۱۳۸۴،ص۲۱۴)
۴-۲-۲ مخاطب
توجه به مخاطب در مقام تفسیر کننده­ متن و در برخی رویکردها تولید کننده­ معنا به طور جدی با رویکرد ساختارگرایی آغاز شد و سپس در رهیافتهای پساساختارگرایانه و هرمنوتیکی به قوام رسید. اگرچه می­توان تاریخ توجه به مخاطب را تا سوبژکتیویته­ی کانت یا همان فاعل شناساگر عقل­ورز پی­گیری نمود، اما توجه به نقش پررنگ مخاطب در زایش معنا برای نخستین بار در شمای ارتباطی یاکوبسن مورد توجه واقع شد. در این نگرش مخاطب به عنوان گیرنده­ی پیام فرستاده شده از طریق اثر و از سوی خالق آن در نظر گرفته می­ شود، که البته این آغاز حرکت به سوی نقش پررنگ مخاطب در اندیشه­ های کسانی چون رولان بارت است.

۵-۲-۲ جایگاه مخاطب در نظر بارت
بارت معتقد است که هیچ بستر یکه و نابی در نظام ارتباطی وجود ندارد که با بسترهای دیگر تداخل نداشته باشد و بطور مستقل فرایند ارتباط را کامل سازد. فرایند ارتباط همیشه دارای ویژگی­های چندبعدی است و همزمان در چند بستر مختلف جریان دارد. بنابراین مساله رمزگشایی و استخراج معنا نیز نمی­تواند در یک بستر ویژه خلاصه شده و به زمینه ­های دیگر ارتباط پیدا نکند. معنا در گرو آن چیزی است که خواننده یا مخاطب به عنوان بستر رمزگشایی خویش گزینش می­ کند. به زبان ساده دلالت­هایی که در زبان گنجانیده می­ شود یا آن­ها که بطور ناخودآگاه و فراتر از اراده­ی مولف در متن حاضر می­شوند و به عبارتی گزارش می­شوند، الزاماً منطبق با همان­هایی نیست که خواننده یا مخاطب به شیوه­ خود آنها را رمزگشایی می­ کند. عامل گیرنده یا مخاطب در اندیشه­ی بارت بیش از فرستنده یا مولف در تعیّن معنای متن نقش دارد. در واقع معنا حاصل دیالکتیک مخاطب و متن است، نه همه چیز متعلق به متن است و نه متعلق به مخاطب، بلکه معنا آن چیزی است که در این میان خلق می­ شود.
هر مخاطب به ­شیوه­ خود متن را رمزگشایی می­ کند و در بسترهای تأکیدی خود به دنبال دلالت­های معنایی آن می­گردد. بنابراین، هر مخاطب معنای خاص خود را در متن می­یابد یا خلق می­ کند. به این اعتبار متن نه واجد یک معنا که دارای ارزش­های چندبعدی و معناهای متعدد است. چیزی که در اینجا حائز اهمیت است این است که هرچند بارت تولید معنا را در گرو حضور مخاطب می­داند اما این مخاطب در مقام تولید کننده­ معنا جایگاهی چندان پراهمیت را در تصرف خود ندارد چرا که معنایی که توسط وی تولید می­ شود نه تنها یگانه نیست بلکه حتی معتبر نیز نمی ­باشد، از آنجایی که هرمخاطب با توجه به زمینه­ تاریخی و اجتماعی خود به تولید معنا می ­پردازد معنای ساخته شده از سوی وی برای دیگر مخاطبان قابل استناد نیست، و تنها راه همانگونه که فوکو می­گوید گفتگو در افق معنایی است. در واقع مخاطب به عنوان سوژه­ی عقلانی جایگاهی فراتر از ساختارها ندارد، بلکه خود جزء و تابعی از این ساختارها و گفتمان­ها است.
۶-۲-۲ آثار حاضرآماده: جایگاه مخاطب
در مورد آثار حاضرآماه برخلاف آنچه دوشان اصرار دارد، مخاطب نقش چندانی ندارد. گرچه در نهایت این مخاطب است که معنا را به آثر الصاق می­ کند اما در مورد اصل بنیادین اثر هنری بودن حاضرآماده­ها، حق انتخاب چندانی ندارد. در واقع مخاطب با این آثار روبرو می­ شود و « خود را از آن خرسندی معمول که از هر اثر هنری توقع دارد، محروم احساس می­ کند. مخاطب به جای آنکه از بازی مالوف پذیرفتن یا رد کردن اثر محظوظ گردد، جبراً رضایت می­دهد که از خود سئوال کند که آیا شی به نمایش درآمده واقعاً یک اثر هنری است یا نه، و اگر هست، چه نوع اثر هنری».(لینتن،۱۳۸۲،ص۱۵۸) کراوس اظهار می­ کند که هیچ زمانی میان دیدن یک شیء مانند چشمه و دریافت معنای آن سپری نمی شود، بیننده تقریباً احساس می­ کند که حاضرآماده­ها “از ناکجا درون جریان زیبایی­شناسی افتاده­اند".(کراوس، ۱۹۸۱، صفحه۸۱) و این در حالی است که خود دوشان بر نقش تعیین کننده­ بیننده تاکید می­ کند:
« من به جنبه­ واسطه­ هنرمند باور دارم. هنرمند کاری را انجام می­دهد، و یک روزی با وساطت تماشاگر شناخته می­ شود، با وساطت عام. … این فرآورده­ای است با دو قطب، قطب کسی که اثر را می­آفریند و قطب کسی که اثر را نگاه می­ کند. من به کسی که آن را نگاه می­ کند همان قدر اهمیت می­دهم که به کسی که آن را انجام داده است»(کابان،۱۳۸۰،ص۱۶۰)
به احتمال بسیار خود وی نسبت به تحمیلی بودن این آثار در زمان ارائه به جریان زیبایی­شناسی آگاه بوده است که البته با توجه به واکنش­های تندی که در مقابل این آثار وجود داشته است بعید نمی­نماید، مخاطب در زمان ارائه هیچ نقشی در رد یا قبول این آثار نداشته است و تنها با گذشت زمان و به لطف تقریرهای فلسفی، این آثار در دنیای هنر پذیرفته شدند. شاید به همین دلیل دوشان برای تماشاگران آینده اهمیت بیش­تری قائل است:
«نسل آینده به نوعی شکلی از تماشاگر است…. این تماشاگر پس از مرگ است. چون تماشاگر معاصر از نظر من فاقد ارزش است. او در مقایسه با نسل آینده ارزش پایین­تری دارد. چون نسل آینده است که چیزها را تحمیل می­ کند و اجازه می­دهد باقی بمانند».(همان،ص۱۷۰)
۷-۲-۲ خودآیینی هنر و اهمیت فردیت
در بررسی این رویکرد تماماً به مقاله­ پیتر بورگر در باب خودآیینی هنر استناد می­ شود. وی در این مقاله اذعان می­نماید که:
«کنش دوشان چهره­ی بازاری را آشکار کردکه در آن ارزش امضا بیش از کیفیت اثر هنری به حساب می ­آید. علاوه بر آن یکی از اصول محوری هنر را اساساً زیر سئوال برد، اصلی که بر طبق آن آفرینش هنری کار یک شخص واحد تلقی می­ شود. حاضرآماده­های دوشان آثار هنری نیستند، بلکه گزاره­هایی هنری­اند».(بورگر،۱۳۸۶،ص۱۷۸)
مراد بورگر از گزاره­ی هنری این است که گزاره­ی هنری چندان خصیصه­ی یک اثر در مفهوم اثر هنری خودآیین و زیبایی­شناسی باور در جامعه­ بورژوایی را ندارد، اما یک گزاره­ی آوانگارد حقیقی به شمار می ­آید.
«این بدان معنا نیست که هنرمندان آوانگارد هیچ­گاه اثر هنری تولید نکردند و رخدادهای ناپایدار را جایگزین اثر هنری ساختند. … هنرمندان آوانگارد در تخریب مقوله­ی اثر هنری موفق نبودند، اما آن را عمیقاً دگرگون کردند».(همان،ص۱۷۸)
پیتر بورگر با مطرح ساختن دوگانگی­ای که به همراه خودآیینی در هنر بورژووایی به وجود آمده بود، آزادی و فقدان کارکرد، به تلاشهایی که از سوی هنرمندان آونگارد برای «رفع هنر» صورت گرفته است اشاره می­ کند. مقوله­ی رفع هنر شاید بهترین توضیح مدعای دوشان یعنی Anartist باشد. همانطور که پیشتر اشاره شد دوشان چه از طریق آثارش و چه با اظهار نظرهایش بر کم اهمیت کردن فعل خلاقه­ی هنرمند و اثردست و از سوی دیگر یگانگی اثر هنری صحه می­ گذارد. اگرچه به زعم وی تکرار این آثار می ­تواند به نوعی معکوس عمل نماید، پیتر بورگر نیز با نظری مشابه می­گوید:
« اگر امروز هنرمندی یک لوله­ی بخاری را امضا کند و آن را به نمایش بگذارد، قطعاً در برابر بازار هنر موضع­گیری نکرده است بلکه با آن سازگار شده است. این سازگاری نه تنها به انگاره­ی آفرینش فردی لطمه­ای وارد نمی­کند، بلکه آن را تثبیت می­ کند، و دلیل آن نیز شکست جریان آوانگارد در رفع هنر است».(همان،ص۱۷۹)
در واقع تلاش هنرمندان آوانگارد از جمله دوشان در جهت نفی مقوله­ی تولید فردی و همچنین مفهوم دریافت فردی است. البته مورد دوم را نباید به حساب بی­اهمیت نمودن مخاطب گذاشت بلکه به نوعی درگیر کردن مخاطب در روند تولید اثر است.
«با توجه به نیت هنرمندان آوانگارد برای از میان برداشتن هنر به عنوان حوزه­ای جدای از پراکسیس زندگی، حذف دوگانگی میان تولید کننده و دریافت کننده کاملاً منطقی به نظر می­رسد…. دیگر تولییدکننده و دریافت کننده ­ای باقی نمی­ماند. آنچه برجای می­ماند فردی است که از شعر به عنوان ابزاری برای زیستن در بالاترین سطح ممکن بهره می­گیرد».(همان،ص۱۷۹)
۳-۲ تقریر کانتی
۱-۳-۲ توجه زیبایی­شناسانه به آثار حاضرآماده
اولین باری که تجربه­ لذت زیبایی­شناسانه در مورد آثار حاضرآماده مطرح می­ شود در سال ۱۹۱۷ و در مواجهه با چشمه است. همراه مقاله­ای که خود دوشان با همراهی بئاتریس وود در مجله­ی مرد کور چاپ کرد مقاله­ای دیگر با عنوان «بودای حمام^[۱۱]» نیز در مورد چشمه در این مجله چاپ شد. نویسنده­ی این مقاله لوییس نورتون، یکی دیگر از دوستان دوشان، آن را در دفاع از موقعیت چشمه در مقابل ابتذالی که به این اثر نسبت داده شده بود نوشت. در این دفاعیه امکانات زیبایی­شناسانه­ی فرم اثر مورد توجه قرار داده شده است. به زعم نورتون فرم چشمه با توجه به چرخشی که در موقعیت فیزیکی آن صورت گرفته، ضامن لذت زیبایی­شناسانه است. این چرخش باعث شده که موقعیت چشمه با یک آبریزگاه معمولی متفاوت باشد و پتانسیل فرمال آن به عنوان یک اثر هنری مورد بررسی قرار گیرد. این فرم جدید تداعی کننده­ «سادگی و خلوص، … همانند یک بودا» است.(Camfield,1989,P79)
نکته­ی قابل تأمل این است که توجه به قابلیت ­های زیبایی­شناسانه­ی آثار حاضرآماده در زمان ارائه­ این آثار از سوی خود دوشان نیز تأیید می­ شود اگر چه بعداً نظری متناقض با این تأیید ارائه می­ کند. روشه، دوست دوشان، در این باره نوشته است: «هنگامی که مارسل آبریزگاه از جنس چینی را به نمایشگاه مستقل­ها فرستاد، گفت: زیبایی در اطراف شما است، هرجایی که انتخاب کنید تا آن را کشف کنید». و این اظهار نظر مشابه با چیزی است که یک سال پیش از آن در مصاحبه­ای در مورد پیش از بازوی شکسته نیز گفته بود: «به عنوان یک هنرمند من این پارو را زیباترین چیزی که تا بحال دیده­ام تلقی می­کنم».(Camfield,1989,P79)
اما پس از این توجه و توجیه زیبایی­شناسانه­ی آثار حاضرآماده در سال­های ۱۹۱۶ و ۱۹۱۷ چنین رویکردی نسبت به این آثار برای مدتی طولانی از دور خارج شده و اهمیت خود را از دست می­دهد. در واقع پس از آن دوشان و دیگر مفسرین این آثار بیشتر بر فقدان زیبایی در آنها صحه گذاشتند، در حالیکه در زمان ارائه­ آنها توجه به زیبایی و پتانسیل فرمال آنها در انتقال زیبایی برای دوشان و اطرافیانش به هیچ رو چیزی غریب و دور از واقع نبود.
«برای بیشتر از پنجاه سال چنین تفسیری از چشمه تقریباً ناپدید شد، اما در میان دوستان نزدیک دوشان در ۱۹۱۷ چنین واکنش و تفسیر زیبایی­شناسانه­ای معمول بود و حالتی اعتراضی نسبت به آن وجود نداشت».(Ibid,P79)
۲-۳-۲ تمرکز بر فقدان زیبایی در آثار حاضرآماده
پس از مدتی دوشان در اظهارات خود بر جنبه­ ضد زیباشناسانه­ی چشمه و همچنین دیگر آثار حاضرآماده تأکید می­ کند. در نامه­ای که دوشان در سال ۱۹۶۲به هانس ریچارد نوشته این آثار را به مثابه­ی چالشی زیبایی­شناسانه­ی معرفی می­ کند:
«هنگامی که من حاضرآماده­ها را کشف کردم به سست کردن زیبایی­شناسی فکر می­کردم. در نئودادا آنها آثار حاضرآماده را به واسطه­ زیبایی زیباشناسانه­شان اثر تلقی کردند. من جابطری و آبریزگاه را به عنوان یک چالش رودرروی آنان قرار دادم و حالا آنها، این آثار را به واسطه­ زیبایی­شان تحسین می­ کنند».(Ibid,P80)
یا در مصاحبه­اش با کولن بر فقدان سلیقه یا بی­علاقگی زیبایی­شناسانه صحه می­ گذارد:
«به جای آنکه چیزی را انتخاب کنید که از آن خوشتان می ­آید یا خوشتان نمی­آید، چیزی انتخاب می­ شود که برای هنرمند هیچ جاذبه­ی بصری ندارد. به نوع دیگری باید در برابر این شی به درجه­ای از بی ­تفاوتی برسید. در همین جاست که این می­ شود یک حاضرآماده».(کولن،۱۳۸۱،ص۵)
البته این اظهارات از نظر زمانی و معنایی با آنچه دوشان هنگام ارائه­ این آثار گفته بود فاصله­ی بسیار دارد، و همانند دیگر موارد مربوط به دوشان تناقضی آشکار را به نمایش می­ گذارد. دوشان از بی ­تفاوتی یا نبود سلیقه در مورد انتخاب آثار حاضرآماده صحبت می­ کند در حالیکه خود وی در مصاحبه­اش با کابان می­گوید نام رز را به این علت برای همتای مونث خود انتخاب کرده که در آن زمان نامی پیش پاافتاده و مبتذل بوده است، یعنی معرّف سلیقه­ی بد، البته به عنوان واکنشی در مقابل حساسیت نسبت به زیبایی انتخاب این نام قابل تأمل است اما به هرحال سلیقه وجود دارد و نمی­ توان از فقدان آن صحبت کرد. جالب این­جاست که این نظر درباره نام رز نیز پیرو بحث وی در مورد سلیقه، پایدار نبوده و در زمانی دیگر یا فرهنگی دیگر نشانگر چنین موضوعی نیست.
«ما آنچنان ذخیره­ای از بیان سلیقه در خودمان داریم، خوب یا بد، که وقتی به چیزی نگاه می­کنیم، اگر این چیز انعکاسی از خودمان نباشد اصلاً حتی نگاهش هم نمی­کنیم. با تمام اینها سعی می­کنم، همیشه سعی کرده­ام، که کوله­بارم را رها کنم، دست­کم وقتی چیزی را می­بینم که فرض می­کنم تازه است».(کابان،۱۳۸۰،ص۲۰۶)
چنانکه پاز می­گوید: «به عقیده­ی دوشان سلیقه­ی خوب کم­ضررتر از سلیقه­ی بد نیست. همه ما می­دانیم که سلیقه­ی بد دیروز، سلیقه­ی خوب امروز است. … احتمالاً سلیقه با اولین شهرها، حکومت، و تقسیم طبقاتی شروع می­ شود. در غرب مدرن از رنسانس شروع شد، اما در باروک بود که متوجه خود شد».(کابان،۱۳۸۰،ص۱۳)
چیزی که باعث می­ شود مفسرین و منتقدین بر اظهارات متأخر دوشان صحه بگذارند و رأی بر فقدان زیبایی بصری در آثار حاضرآماده بدهند، منتج از واقعیت خود این آثار است.
«آثار حاضرآماده هویتی دوگانه دارند. ازیک سو مصنوعاتی هستند با کارکرد اجتماعی که از رهگذر کنش خلاق ‏دوشان به صورت نمونه‏هایی والا از شاهکارهای‏ هنری درآمده‏اند. اما از سوی دیگر جنبه‏ی کارکردی روزمره‏شان را هم حفظ کرده‏اند و در چشم به‏هم‏زدنی خلاقانه، یا در واقع در ذهن، به آن جنبه رجعت می‏کنند. در یک کلام، در عین حالی‏ که تجسم تأثیرگذاری زیبایی‏شناختی‏اند، همان ماده‏ی بی‏خاصیت باقی می‏مانند. اشیایی هستند مبهم و خودسر، که مرز میان هنر و ناهنر را مخدوش می‏کنند. ابهام آثار حاضرآماده مانع‏ از آرمان‏پردازی زیبایی‏شناختی می‏شود. هر تصمیمی برای تلقی صریح آنها به عنوان هنر موجب‏ تنزل مقام­شان به عنوان کنشی خلاق می‏شود».(کازپیت،۱۳۸۶،ص۱۲۸)
با آنکه در زمان ارائه­ اثری مانند چشمه طرفداران حضور این اثر در زمره­ی آثار هنری سعی در توجیه آن به عنوان شکلی از حضور زیبایی داشتند، اما با گذشت زمان و پررنگ شدن وضعیت آن به مثابه­ی یک ایده و همچنین رواج مشروعیت فقدان زیبایی در یک اثر هنری، که خود این آثار به نوعی هموار کننده­ این مشروعیت بودند، اهمیت حضور یا عدم حضور زیبایی برای تلقی این آثار به مثابه­ی هنر کمرنگ شد.
توجه به فقدان زیبایی در ذات اثر هنری، که زاییده­ی حضور این آثار در عرصه­ هنر بود، منجر به تقریری متفاوت از زیبایی­شناسی کانت در برخورد با آنها شد. به بیان دیگر تعبیر کانتی در مورد ذاتی نبودن کیفیات زیباشناختی و سوبژکتیو بودن ماهیت هنر به صورت عملی در آثار حاضرآماده به بار نشسته بود.
«در ارتباط با مساله­ی زیبایی به عنوان خصیصه­ی اثر هنری، دوشان با حاضرآماده­هایش ثابت کرد زیبایی جزئی از ذات اثر هنری نیست زیرا چیزی بی­آنکه زیبا باشد می ­تواند هنر باشد. بنابراین زیبایی چیزی است که اثری می ­تواند فاقد یا دارای آن باشد بدون آنکه از شأنش به عنوان هنر کاسته شود یا بر آن افزوده گردد». (شفر،۱۳۸۵، ص۳۰)
۳-۳-۲ تقریر کانتی تیری د دوو^[۱۲]
در جامع­ترین مطالعات اخیر در مورد زیبایی­شناسی دوشان، تیری د دوو ادعا می­ کند که آثارحاضرآماده­ی دوشان نمونه و سرمشق موقعیت «هنر» در حسی رها از قیود یا بی غرضی هستند. مطابق با دیدگاه د دوو، چشمه، اثری که وی برای مطالعه انتخاب کرده بود، بیش از آنکه تلاشی برای تعامل با محدودیتهای رسانه­ای و ابزاری باشد؛ برای مثال نقاشی یا مجسمه، بطور کنایی لحظه­ تعیّن اثر هنری را نشان می­دهد. از نظر د دوو هنگامی که دوشان می­گوید «این هنر است» شیء در امکان «هنر به صورت کلی» قرار می­گیرد. در این لحظه قاعده­ی هنر بیرون از هرگونه محدودیت التزامی سلیقه یا ریخت­شناسی قرار دارد. (Hopkins,2002,P205)
این قاعده­ی هنر به صورت کلی که مبنای رأی د دوو بر حضور هنر فارغ از سلیقه و ریخت­شناسی است، از طرف دیکی، نظریه­پرداز نهادی، نیز تأیید می­ شود؛ دیکی بر این باور است که هنگامی که دوشان آثار حاضرآماده را هنر نامید آنها تبدیل به هنر شدند. در حالیکه از سوی دیگر با این واقعیت مواجهیم که دوشان به تکرار تأکید می­ کند که این آثار، اثر هنری نیستند، بلکه non-art هستند. از نظردیکی اظهارات متضاد دوشان حامل تناقض نیست. هنگامی که وی رأی بر هنر بودن آثار می­دهد، منظورش «هنر به صورت کلی» است و هنگامی که رأی بر بی­هنری آنها می­دهد به نوعی خطاب به دوستان دادائیست خود است. به عبارت دیگر دیکی نیز میان هنر به صورت کلی و جریانات زیرمجموعه­ی هنر تفاوت قائل شده و جنبه­ فارغ از سلیقه­ی آثار حاضرآماده را معطوف به هنر به صورت کلی می­داند.( Dickie,1975,P421)
د دوو استدلال می­ کند که:
«از طریق فرایند تایخی­ای که در ۱۸۶۳ آغاز شده بود؛ هنگامی که جماعت بیننده­ی سالن ردشده­های ۱۸۶۳ متوجه شد که نه بخاطر سلیقه­ی داوران بلکه خواه ناخواه آثاری که می­بینند استحقاق هنر نامیده شدن را دارند، ضامن اصلی ارزش زیبایی­شناسانه در الگوی کانتی، عبارت «این زیباست»، آماده شد که بطور خاص، صورتی مدرن با حاضرآماده­ها و با اظهار «این هنر است» بخود بگیرد». (Hopkins,2002,P207)
برای د دوو ریشه­ این ارزش زیبایی­شناسانه در چیزی است که کانت آن را «حس مشترک» می­نامید (گرچه وجود چنین قاعده­ی کلی­ای مطابق با گزارش کانت به سختی قابل اثبات است ، اما این چیزی است که به صورت ضمنی مسلّم فرض شده است). بعنوان اشیائی که فاصله­ی میان خلق (آفرینش) و قضاوت هنر را بر هم می­ریزند، حاضرآماده­ها مانند نمونه­ نمادین یک اصل برقراری دموکراسی قدافراشته­اند.(Hopkins,2002,P205)
در هر صورت، د دوو اعتقاد دارد که یک ویژگی بنیادین از حکم زیبایی­شناسانه کانت در مواجهه با آثار حاضرآماده هنوز نگاه داشته شده است: این لزوم که مبنای حکم فاعل شناسا، بیش از آن که در گرو مفاهیم باشد، در تجربه­ لذت بی­غرض است (چیزی که باعث می­ شود اظهار کننده احساس کند که احکام وی به عنوان فاعل شناسا از سوی پذیرشی جهان­شمول حکم می­ شود). از این دیدگاه حکم «این هنر است» مشروعیت خود را از عقیده­ی سوبژکتیو کسب می­نماید نه از سوی ابداعات خودسرانه­ی مفهومیِ نهاد عالم هنر.
در نهایت می­توان گفت که در شرایط انتزاعی مفهوم «بی­غرضی» ممکن است در قاعده­ی کلی حاضرآماده­ها به چشم بخورد، مفهومی که توسط دوشان در مجموعه ­ای از موارد، به صورت پیگیر مورد سئوال واقع شده است تا مرز میان واکنش­های زیبایی­شناسانه و ضدزیبایی­شناسانه را جستجو کند.
«با پادرمیانی کلمه یعنی عنوان چشمه این اثر به تدریج در عالم هنر پذیرفته شد. چشمه یا فواره، چشمه­ی چه چیز؟ یا محل فوران چه؟ حتی اسم اثر را گم می­ کند. تا آنجا که ما می­دانیم و برخلاف انتظار ما چیز پاکی از این آبریزگاه بیرون نمی­ریزد. وی نوشت:« یک آبریزگاه، آیا ما را بدان رغبتی است؟» او ملاک کانتی را به سخره گرفت. از طرفی با ملاک عاری از غرض بودن کانت باید آن را اثر هنری دانست، چرا که نسبت ما با زیبایی باید خالی از غرض باشد».(شفر،۱۳۸۵،۲۴)