۶۱

۱۰۰

۶۸

مأخذ :سایت هواشناسی سمنان
نمودار (۴-۳) رژیم متوسط رطوبت نسبی ایستگاه مهدیشهر
مأخذ :سایت هواشناسی سمنان ۱۳۹۳
۵-۲-۳ روزهای یخبندان :
بررسی میانگین ماهانه تعداد روزهای یخبندان ایستگاه سینوپتیک مهدیشهر در جدول و نمودار ذیل نشان دهنده این است که پدیده یخیندان در ماه های اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور و مهر صفر بوده و در ماه های آذر، دی، بهمن، اسفند و فروردین از ۵ روز تا ۳۰ روز در نوسان می باشد.. از نظر فصلی به استثناء فصل تابستان تمام فصول این پدیده را تجربه کرده ، که در این بین فصل زمستان با بیشترین تعداد روزهای یخبندان در رتبه اول و فصول پائیز و بهار به ترتیب در رتبه های بعدی قرار دارد . این پدیده در ماه های آذر، دی، بهمن و اسفند دارای رتبه بالا را در طول دوره آماری را دارا می باشند .
جدول ۹-۳ آمار بلند مدت تعداد روزهای یخبندان شهر مهدیشهر(۱۳۷۷-۱۳۹۲ )
از بررسی پارامترهای دما و تعداد روزهای یخبندان شهرستان مهدیشهر می توان نتیجه گرفت که این شهرستان از لحاظ دمایی دارای شرایط نسبتا سرد کوهستانی می باشد.
۶-۲-۳ باد
چگونگی وزش باد در منطقه عامل مهمی درتعیین جهت ساختمانها و طرز خیابان‌کشی‌ها محسوب می‌‌ شود. شدت و یا تقلیل میزان درصد وزش باد و همین طور جهت آن در فصول سال متغیر است.
در شهرستان مهدیشهر دو نوع باد می وزد. این بادها درمحل به باد تورنه یا دورنه و راجی معروف هستند. باددورنه که از جهت شمال غرب به جنوب شرق می وزد که ۲۴ الی ۴۸ساعت ادامه می یابد و دارای رطوبت نسبی بیشتری است. (به دلیل آنکه تحت تاثیر جریانهای شمالی کشور است) و باد دیگر راجی که دقیقا برعکس تورنه ودر جهت جنوب شرقی به شمال غربی می وزد و زمان آن بیش از چند ساعت طول نمی کشد و خشک و گرم است. (به دلیل آنکه تحت تاثیر جریان هوای کویری است).
این دو باد بیشترین وزش را در طول سال دارند و مهمترین بادهای منطقه حساب می شوند. باد دیگری که به باد خراسانی معروف است، از سمت شمال شرق بشم ده صوفیان به جنوب غرب می وزد و بیشتر در ماه های گرم سال و در عرض چند ساعت ادامه دارد. (لاری. ۱۳۸۴٫ ص ۱۰۵) جهت عمده باد در منطقه عبارت است از: باد شمالی، باد جنوبی، باد جنوب‌غربی و باد شمال‌غربی، اما از نظر شدت و سرعت این بادها متفاوت بوده و کیفیت یکسانی ندارند. سرعت وزش این بادها در طول سال متغیر است. (سازمان هواشناسی استان سمنان. سال ۱۳۹۳)
باد یکی از عوامل جوی است که در تغییرات سایر پدیده ­های اقلیمی مانند جابجایی و انتقال ابرها، بارندگی، رطوبت و تبخیر اثرات عمده­ای دارد.
جهت باد قالب در مهدیشهر حد فاصل شمال و شمال­غرب، جنوب­شرق بوده ­است.
میانگین ۱۰-۳ سرعت باد در ماه های مختلف سال در دوره آماری (۱۳۸۵-۱۳۹۲)
۷-۲-۳ منابع آب
شاخه اولیه شبکه هیدروگرافی شهرستان مهدیشهر از ارتفاعات شمال، شمال غرب و شمال شرق منطقه می‌باشد. از نظر آبهای سطحی تنها شاخه دائمی منطقه رودخانه گل رودبار می­باشد، جریاناتی نیز از ارتفاعات سرازیر می شود که همگی فقط در مواقع بارانی دارای آب می باشد. بستر رودخانه دارای شن و ماسه بوده و احتمال غرقاب شدن اراضی مجاور در مواقع طغیانی و سیلابی وجود دارد و مشخص ترین دشت سیلابی محدوده مورد مطالعه دربند، سنگسر و درجزین است. سازمان آب منطقه ای استان سمنان ،۸۸،ص۶۲) نقشه شماره(۱۴-۳) منابع آب شهرستان مهدیشهر را نشان می دهد. به علت پایین بودن میزان نزولات جوی سالیانه در کلیه مناطق ایران بالاخص در نواحی مرکزی ساکنین این سرزمین به فکر ایجاد راه و روش مناسب برای در اختیار گرفتن هر چه بیشتر آبهای موجود و نهایت صرفه جویی در آن بوده اند.

منابع عمده آب کشاورزی و شرب روستای چاشم از چشمه های میر چشمه، سودکالم و دیگر چشمه سارهای کوچک که در شمال و جنوب روستا قرار دارند، تامین می شود آب این چشمه ها دارای کیفیت مناسب می باشد و به صورت لوله کشی بعد از منبع بتنی در اختیار اهالی قرار می گیرد.
روستا در حال حاضر دارای دو منبع آب می باشد که هرکدام دارای حجم ۲۰۰ متر مکعب می باشد. که ۳۹۱ مشترک از آب لوله کشی بهره مند هستند. اما در زمینه کشاورزی این روستا با مشکل آب مواجه بوده و در برنامه ریزی آتی آبفای روستایی قرار دارد تا باحفر چاه مشکل آب مرتفع گردد.
شکل (۹-۳ ) نقشه منابع آب شهرستان مهدیشهر
۸-۲-۳ منابع خاک
بررسی خاک در روستا نشان می دهد که با توجه به سازند های منطقه اکثر ارتفاعات به صورت رسوبی می باشند و این امرتاثیر زیادی در شکل دهی به مراتع دارند در مجموع نوع خاک مناسب می باشند ولی شیوه ها و میزان برداشت از مراتع درحال حاضر در تخریب بافت و ساخت خاک نقش موثری ایفا می نماید.
از نظر نوع خاک می توان خاک های زیر را از شمال تا جنوب در این منطقه تشخیص داد.
در شمال غربی لیتوسل، در ناحیه خاکهای برون جنگلی ورنزنیا، سپس خاکهای لیتوسل آهکی در ناحیه خاکهای برون، و چست نت وسعت قابل توجهی را نشان می دهد. در قسمت پایین تر خاک های لیتوسل آهکی در ناحیه خاکهای بیابانی و سیرزم وجود دارد. نقشه شماره( -۳) خاک شهرستان مهدیشهر را نشان می دهد.( منابع طبیعی استان سمنان، ۷۸،ص۳۴).
شکل (۱۰-۳) نقشه خاک شهرستان مهدیشهر
۹-۲-۳ پوشش گیاهی و جانوری
۱-۹-۲-۳ پوشش گیاهی
قسمت عمده ای از سطح شهرستان مهدیشهر دارای پوشش گیاهی است، ولی از نظر تراکم کاملا متفاوت است. درجنوب شهرستان مهدیشهر نمونه هایی از گیاهان کویری مشاهده میشود و به تدریج که بسوی شمال و با افزایش ارتفاع نوع گیاهان بسوی نوع سردسیری و کوهستانی تغییر می یابد و تراکم نیز متفاوت است نقشه شماره (۱۵-۳) پوشش گیاهی مهدیشهر را نشان می دهد. انواع پوشش گیاهی شهرستان مهدیشهر به شرح زیر است.
پوشش گیاهی جنگلی در منتهی الیه نواحی شمال شرقی منطقه در دامنه آن سوی رشته کوههای البرز که محدوده کمی از مساحت شهرستان مهدیشهر را به خود اختصاص می دهد.
جنگلهای پهن برگ جنگلهای پهن برگ شهرستان مهدیشهر شامل جنگل رودبارک، جنگل لعلوم و بیاجیم، جنگل سرم، جنگل نمام کوه، جنگل تلاجیم کوه، جنگل فینسک کوه، جنگل اورته کوه، جنگل تنگه کاورد، جنگل پلنگو، جنگل خرما دار، جنگل سیاهدوک وزرما وجنگل کشه می باشد.
جنگلهای سوزنی برگ جنگلهای سوزنی برگ شامل جنگل سرطلا، جنگل امافت، جنگل مرکک و جنگل چال چاله می باشد که از جنس سوزنی برگ اورس پوشیده شده اند.
پوشش گیاهی مرتعی مهمترین مراتع شهرستان مهدی شهر، مراتع ییلاقی واقع در شمال و شمال غربی آن است که از همه مهمتر، مرتع خینگ با گیاهانی نظیر درمنه، دراز، آویشن و علف کاله است. پس از آن مراتع اورپلنگ، مراتع سیاه خانی، مرتع کوه نیزوا در شمال غربی که کاملا سردسیر ومرتفع است، همچنین مراتع پروس و سوسگر در شمال ده صوفیان و مراتع بشم بن و مینو ، مرتع گرگ سو و مرتع لابدار، مراتع سائو و مرتع بشم. (منابع طبیعی استان سمنان، ۷۸،ص ۳۷)
۲-۹-۲-۳ حیات وحش :
حیات وحش شهرستان مهدیشهر بطور کلی به دسته پستانداران، پرندگان وخزندگان تقسیم می شوند. پرندگان که ۱۷۰ گونه از آن در ۱۶ راسته و۴۲ خانواده در شهرستان مهدیشهر مشاهده گردیده اند. پستانداران وجود ۶ راسته پستانداران وحشی، نشانگر تنوع حیات وحش در شهرستان مهدیشهر می‌‍‌‌باشد. خزندگان و دو زیستان خزندگان موجود در منطقه شامل دو راسته مارها و سوسمارها و راسته لاک پشتان می باشد. (منابع طبیعی استان سمنان،۷۸،ص ۴۰)
نقشه (۱۱-۳) نقشه پوشش گیاهی شهرستان مهدیشهر
نقشه (۱۲-۳) نقشه تیپ اراضی شهرستان مهدیشهر
۳-۳ مطالعات جمعیتی و اجتماعی
تحولات جمعیتی در روستا در فاصله سالهای ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۰ که بر اساس سرشماریهای نفوس و مسکن مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد به شرح ذیل است: سال ۱۳۸۵ بر اساس سرشماری نفوس و مسکن جمعیت روستا ی چاشم برابر با ۴۸۳ نفر بوده است و در فاصله سالهای ۱۳۵۵ تا کنون نرخ رشدی معادل ۵۶/۰- درصد داشته است بیشترین نرخ رشد در این فاصله مربوط به سالهای ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵ معادل ۳/۳ درصد و کمترین آن به سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ معادل ۳/۳- درصد بوده است. در سال ۱۳۹۰ جمعیت روستا به ۷۲۵ نفر رسیده است. تعداد خانوار روستا در این دوره آماری از ۱۱۴ خانوار به ۲۲۲ خانوار رسیده است.
جمعیت روستای چاشم در طی دوره های متفاوت دارای روند نامنظمی بوده به گونه ای که تا سال ۱۳۶۵ جمعیت افزایش یافته و از این سال تا سال ۱۳۸۵ با روند نزولی مواجه بوده است این در حالی است که در سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت با رشد صعودی به ۷۲۵ نفر افزایش یافته است جـــدول زیر تغییرات جمعیت در روستای چاشم در دوره آمار ۱۳۹۰-۱۳۵۵ را نشان میدهد .