۲-۲-۲- تحقیقات مربوط به برنامه فرزندپروری مثبت و اختلال نقص توجه - بیش فعالی
برنامه فرزندپروری مثبت که یکی از انواع آموزش مدیریت والدین است اغلب به عنوان یک روش درمانی برای کودکان دارای اختلال نقص توجه - بیش فعالی پیشنهاد می گردد. تاکنون در این زمینه مطالعات بسیاری در خارج و داخل کشور انجام شده است.

مطالعات صورت گرفته بر روی تأثیر برنامه فرزندپروری مثبت بر کاهش اختلالات رفتاری کودکان از تنوع بسیاری برخوردار است. اکثر آموزش های اعمال شده به صورت گروهی صورت گرفته است.
ساندرز و مک‌فارلند (۲۰۰۰) نشان داده‌اند که برنامه فرزندپروری مثبت، عوامل استرس‌زای والدین را تحت تاثیر قرار داده و عواملی مثل افسردگی، عصبانیت، اضطراب و سطوح بالای استرس را از طریق بهبود مهارت‌های والدگری تقلیل می‌دهد.
نتایج مطالعه زوربریک^[۲۴۹] (۲۰۰۱) بر روی ۷۱۸ والد پیش دبستانی نشان داد که پس از آموزش برنامه فرزندپروری مثبت، کاهش چشمگیری در اختلالات رفتاری کودکان و سبک والدگری استبدادی والدین ایجاد شد. در ضمن افسردگی، اضطراب، استرس و تعارضات والدین در مورد مسائل تربیتی کودک نیز کاهش و در نتیجه سازگاری زناشویی افزایش یافت، این نتایج تا ۲ سال پیگیری هم باقی مانده بود (ترنر و همکاران، ۲۰۰۲).
در مطالعه راجرز و همکاران (۲۰۰۳) نیز حاکی از کاهش مشکلات رفتاری کودکان بود. در این مطالعه همچنین بهبود قابل ملاحظه‌ای هم در رابطه با رفتارهای نامناسب فرزندپروری، تعارضات والدینی، احساس رضایت و صلاحیت والدین، افسردگی، اضطراب و استرس بوجود آمده بود. به علاوه این والدین سطح بالایی از رضایت از برنامه را ابراز نمودند.
ترنر و ساندرز (۲۰۰۶) بعد از آموزش برنامه فرزندپروری مثبت گزارش کرده‌اند که والدین سطوح کمتری از مشکلات رفتاری کودکان و نیز سطوح کمتری از فرزندپروری ناکارآمد را نشان داده است.
دنفورث^[۲۵۰] و همکاران (۲۰۰۶ ) نیز والدین کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی همراه با اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODD) را تحت این برنامه آموزشی قرار دادند. نتایج این مطالعه حاکی از کاهش رفتارهای بیش فعالی، مخالفت جویی و پرخاشگری در کودکان و بهبود رفتارهای فرزندپروری و کاهش استرس والدین بود (به نقل از جعفری و همکاران، ۱۳۸۹).
درتزک^[۲۵۱] و همکاران (۲۰۰۹) نشان داده‌اند که برنامه‌های فرزندپروری مثبت تأثیر مثبتی بر روی مشکلات رفتاری کودکان و وضعیت سلامت روان والدین دارد.
مک‌کینون^[۲۵۲] (۲۰۰۱) به ارزیابی یک برنامه آموزشی گروهی برای والدین کودکان ADHD پرداخت. وی والدین ۳۰ کودک ADHD که در لیست انتظار برای استفاده از خدمات بهداشت روان بودند انتخاب کرد و به صورت تصادفی در دو گروه ۱) آموزش والدین به تنهایی ۲) آموزش والدین و معلم قرار داد. اهداف این تحقیق عبارت بود از:

1. 1. بررسی نتایج این برنامه در ۵ حوضه‌ی خاص (گزارش والدین و معلمان درباره رفتار کودک، خودسنجی‌هایی مورد استرس، به دست آوردن دانش درباره‌ی اصول رفتاری ADHD و خودسنجی‌هایی درباره شایستگی و صلاحیت).

1. 1. افزودن مؤلفه آموزش معلم به برنامه آموزش گروهی به منظور افزایش تعمیم اثرات درمان به محیط خانه و مدرسه. والدین و معلمان پرسشنامه‌هایی را جهت بازتاب هر کدام از ۵ حوزه مورد علاقه قبل از درمان و بعد از آن تکمیل کردند. نتایج کمی و کیفی نشان داد که والدین پیشرفت‌های معناداری را در شرایط خانه گزارش کردند که عبارتند از: بهبود رفتار کودک، استرس، دانش درباره اصول رفتاری و شایستگی صلاحیت والدین معلمان نیز پیشرفت‌های معناداری را در بهبود رفتار کودک و شایستگی گزارش کردند. کاهش بیشتر رفتار ADHD کودکان زمانی بیشتر مشاهده شد که هم والدین و هم معلمان در این برنامه شرکت داشتند.

لهنر- دوآ (۲۰۰۱) در تحقیقی به بررسی اثربخشی برنامه آموزش والدین کودکان ADHD بارکلی بر ادراک والدین از شدت اختلال، استرس و احساس شایستگی آنها پرداخت. وی ۴۸ نفر از والدین خانواده‌هایی که فرزندان ADHD بین سنین ۶ تا ۱۱ سال داشتند را به صورت تصادفی در یکی از دو گروه برنامه آموزش والدین بارکلی در مقایسه با گروه حمایتی به لحاظ آماری کاهش معناداری بر ادراک والدین از شدت نشانه‌های ADHD فرزندشان ایجاد کرد، در ثانی سطح استرس گزارش شده والدین در گروه برنامه آموزش والدین بارکلی در مقایسه با گروه حمایتی به لحاظ آماری پایین‌تر بود، همچنین برنامه آموزش والدین بارکلی در مقایسه با گروه حمایتی بطور معناداری احساس شایستگی والدین را افزایش نداد. طوری که به لحاظ آماری پیشرفت‌های معناداری در هر دو گروه مشاهده شد.
در تحقیق پشت مشهدی، محمدخانی، پورشهبازو خوشابی (۱۳۸۹) تحت عنوان اثربخشی مداخله ترکیبی درمان دلبستگی و آموزش فرزندپروری در مادران دلبسته ناایمن بر نشانه‌های کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی، آزمودنی‎‌ها پس از مداخله تغییراتی را در علائم فزون‌کنشی گزارش دادند. در تمام آزمودنی‌ها کاهش نمرات شدت نشانه‌های فزون‌کنشی کودکان گزارش شد. دامنه کاهش نشانه‌های فزون کنشی کودکان نسبت به خط پایه در مداخله دلبستگی ۳٫۸۶% تا ۱۳٫۸% و در آموزش فرزندپروری ۴٫۲۶% تا ۲۶٫۶۸% بود.
فرمند (۱۳۸۵) در تحقیق خود تحت عنوان سودمندی درمان ترکیبی: برنامه گروهی فرزندپروری و دارو درمانی بر علائم و شیوه‌های تربیتی کودکان ۱۲-۳ ساله مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی در مقایسه با هر یک از این درمان‌ها به تنهایی، نشان داد که از بین درمان ترکیبی، درمان دارویی به تنهایی و فرزندپروری مثبت، درمان دارویی کاهش بیشتر نشانه‌ها را به همراه دارد و در این مطالعه روش درمان ترکیبی بیش از همه موجب افزایش مهارت‌های فرزندپروری و کاهش واکنش بیش از حد در والدین شود.
مطالعه‌ای که توسط هوش‌ور و همکاران (۱۳۸۸) انجام گرفت، نشان داد که برنامه آموزش گروهی والدین در کاهش خرده مقیاس سلوک، اضطراب و نمره کل مشکلات رفتاری تأثیر گذاشت. اما بر خرده مقیاس مشکلات یادگیری و تکانشی و روان‌تنی تغییر معناداری ایجاد نکرد.
در مطالعه‌ای که توسط عاقبتی (۱۳۹۰)، تحت عنوان اثربخشی و رضایت از برنامه فرزندپروری مثبت در مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی و مقایسه آن با مادران کودکان مبتلا به اضطراب جدایی صورت گرفت، نشان داد برنامه فرزندپروری مثبت منجر به بهبود سبک فرزندپروری مادران، کاهش شدت افسردگی، اضطراب و استرس آنها، بهبود رابطه کودکان و کاهش مشکلات رفتاری کودکان در مادران کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی شد. به علاوه تحلیل کواریانس چند متغیری، تفاوت معنی‌داری را بین مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی و اضطراب جدایی از نظر سبک فرزندپروری، شدت افسردگی، اضطراب و استرس مادران و مشکلات رفتاری کودکان نشان نداد. مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی در مقایسه با مادران کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی پس از پایان برنامه فرزندپروری رابطه بهتری را با کودکانشان (مراقبت بیشتر و حمایت افراطی کمتر) گزارش کردند و رضایت بالاتری را از شرکت در برنامه اعلام نمودند.
غنی زاده (۱۳۸۴) نشان داد پس از ۸ جلسه آموزش، والدین نمره کل فر مقیاس درجه‌بندی کانرز و نمره خرده مقیاس‌های مشکلات رفتاری و یادگیری و همچنین شاخص بیش‌فعالی را در مقایسه با قبل از آموزش به میزان چشمگیری پایین‌تر گزارش نمودند (به نقل از فرمند، ۱۳۸۵).
روشن‌بین (۱۳۸۵)، برنامه گروهی فرزندپروری مثبت را به ۸ نفر از مادران کودک دارای اختلال نقص توجه - بیش فعالی آموزش داد و از طریق این آموزش توانست استرس مادران را کاهش دهد (به نقل از جعفری و همکاران، ۱۳۸۹).
روشن‌بین (۱۳۸۵)، به بررسی اثر کوتاه مدت آموزش برنامه برنامه فرزندپروری مثبت بر تغییر شیوه فرزندپروری مادران کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای پرداخت. و پس از ۸ جلسه آموزش در طی ۲ ماه و مقایسه میانگین تفاضل نمرات پیش‌آزمون – پس‌آزمون شیوه‌های فرزندپروری در دو گروه آزمایش و گواه نشان داد که شیوه فرزندپروری مستبدانه و سهل‌گیرانه مادران گروه آزمایشی پس از پایان جلسات آموزش برنامه فرزندپروری مثبت، با توجه به تغییرات پس‌آزمون نسبت به پیش‌آزمون، کاهش یافته، در مقابل شیوه فرزندپروری مقتدرانه در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه افزایش یافته است. این نتایج نشان داد که آموزش برنامه فرزندپروری مثبت، شیوه فرزندپروری ناکارآمد مادران کودکان مبتلا به نافرمانی مقابله‌ای را تغییر می‌دهد.
در تحقیق دیگری جعفری و همکاران (۱۳۸۹)، که در آن اثربخشی برنامه فرزندپروری مثبت بر سلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی را می‌سنجید، نشان دادند که شرکت در برنامه آموزش فرزندپروری مثبت، مشکلات سلامت روان عمومی (جسمانی‌سازی، افسردگی، اضطراب و ناکارآمدی اجتماعی) مادران دارای کودکان ADHD را کاهش می‌دهد.
جعفری، فتحی آشتیانی و طهماسیان (۱۳۹۰)، به بررسی اثر بخشی آموزش گروهی برنامه فرزندپروری مثبت به مادران بر کاهش نشانه‌های مرضی کودکان ۴ تا ۱۲ مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی پرداختند، یافته‌ها نشان داد که در گروه آزمایش پس از مداخله، میانگین نمرات آزمودنی ها در هر دو خرده مقیاس پرسشنامه فهرست نشانگان کودک (کم توجهی – بیش فعالی/ تکانشگری) کاهش یافته است. اما پس از اتمام مداخله و در مرحله پیگیری افزایش میانگین این دو خرده مقیاس قابل مشاهده است؛ لیکن با این افزایش، باز هم نمرات میانگین این دو خرده مقیاس در مرحله پیگیری، نسبت به پیش‌آزمون کمتر و این تفاوت معنادار بوده است و این یافته بدین معناست که به استناد گزارشی که والدین کرده‌اند، میزان مشکلات توجه و بیش فعالی کودکان، پس از تجربه مداخله کاهش یافته است. و این در حالی است که گروه کنترل، میانگین هر دو مقیاس در مراحل پس‌آزمون و پیگیری بالاتر از مرحله پیش‌آزمون مداخله است یعنی اینکه مادران گروه کنترل همزمان با انجام یافتن پژوهش، رفته رفته افزایش تدریجی مشکلات توجه و بیش فعالی را نشان می دهند.
صادقی (۱۳۸۷) به بررسی اثربخشی آموزش مدیریت والدین بر کارکرد خانواده، کیفیت زندگی و علائم اختلال نقص توجه - بیش فعالی پرداخت. نتایج نشان داد که آموزش والدین روی مشکلات سلوک، شاخص فزون کنشی، نشانه‌های فزون‌کنشی و تکانشگری کودک و رابطه والد کودک اثر مثبت دارد.
در تحقیق دیگری تحت عنوان تأثیر برنامه آموزش مدیریت والدین در کاهش مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی که توسط فتحی (۱۳۷۹) انجام شد، نشاند داده شد که آموزش فرزندپروری نشانه‌ها اختلال نقص توجه - بیش فعالی را کاهش می‌دهد. موفقیت در والدی کم سن‌تر و کم سوادتر بیشتر از سایرین بود.
تحقیق نمازی، محمدخانی و خوشابی (۲۰۱۰)، تحت تأثیر عنوان آموزش مدیریت والد بر تعامل مادر - کودک در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی بیانگر تفاوت معنادار بین نمرات پیش‌آزمون و سنجش پیگیری بود. این پژوهش که شامل ۸ جلسه آموزش و ۲ جلسه پیگیری بود، کاهش پایداری در هر سه متغیر تعامل سوء استفاده‌گر مادر- کودک، پرخاشگری روانشناختی و تنبیه بدنی را نشان می‌دهد.
بهمنی و علیزاده (۱۳۹۰) در مطالعه خود که به بررسی اثر آموزش مدیریت به مادران بر بهبود شیوه‌های فرزندپروری و کاهش نشانه‌های اختلال نقص توجه - بیش فعالی فرزندان پرداختند، نشان دادند که آموزش مدیریت به مادران سبب بهبود شیوه فرزندپروری شده و نمرات مادران در شیوه مقتدرانه پس از آموزش افزایش و در دو شیوه خودکامه و سهل‌گیر کاهش پیدا کرد. همچنین آموزش مدیریت بر این مادران در کاهش نشانه‌های اختلال نقص توجه - بیش فعالی تآثیر دارد. و باعث کاهش نشانه‌های بی‌توجهی و تکانشگری و نوع مرکب این اختلال شده است.
ناظمی اردکانی (۱۳۸۶) در مطالعه‌ای که در آن اثربخشی برنامه مدیریت والدین در اصلاح روابط آزارنده مادر و فرزندی و کاهش استرس مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی را می‌سنجید، اجرای برنامه را در کاهش روابط آزارنده مادر و فرزندی، اعمال پرخاشگرانه و ضرب و شتم بدنی از جانب مادران در تعامل با فرزندانشان مؤثر دید ولی در میزان استرس والدینی کاهش مشاهده نشد.
حاجبی، شوشتری و خواجه الدین (۱۳۸۳)، در پژوهشی به بررسی تأثیر آموزش مدیریت رفتاری والدین کودکان پیش‌دبستانی مبتلا به ADHD پرداختند و دریافتند که آموزش مدیریت رفتاری والدین می‌تواند در بهبود علائم کودکان پیش دبستانی مبتلا به ADHD مؤثر باشد.
۲-۳- فرضیه‌های پژوهش
۲-۳-۱- فرضیه‌های اصلی

• • آموزش گروهی فرزندپروری مثبت بر نشانه‌های بیش فعالی تأثیر از دید مادر معناداری دارد.

• • آموزش گروهی فرزندپروری مثبت بر شیوه فرزندپروری مادر از دید مادر تأثیر معناداری دارد.

۲-۳-۲- خرده فرضیه‌ها
- آموزش گروهی فرزندپروری مثبت بر زیر مقیاس‌های شیوه فرزندپروری مادر تأثیر معناداری دارد.
۲-۴- سؤالات پژوهش
- آیا آموزش گروهی فرزندپروری مثبت بر رابطه مادر- کودک از دید کودک تأثیر معناداری دارد؟
- آیا آموزش گروهی فرزندپروری مثبت بر زیر مقیاس‌های رابطه مادر-کودک از دید کودک تأثیر معناداری دارد؟
۲-۵- خلاصه فصل دوم
در این فصل ابتدا همه‌گیر‌شناسی و سبب‌شناسی اختلال نقص توجه - بیش فعالی و نظریات مرتبط به این اختلال و شیوه‌های فرزندپروری و روابط مادر- کودک بررسی شد. همچنین به پیشینه‌ نظری و پژوهشی متغیرهای حاضر در پژوهش اشاره گشت. در پایان فرضیات و سؤالات پژوهش عنوان گردید.
از نظریات مهم اختلال نقص توجه - بیش فعالی نظریه ترکیبی کارکرد اجرایی بارکلی است که نشان داد، افراد مبتلا به ADHD در بازداری رفتاری و کنترل شخصی اختلال دارند. این اختلال در چهار زمینه عملکرد نمایان می‌شود: ۱) حافظه فعال غیر کلامی ۲) درونی کردن گفتگو با خود ۳) خودگردانی خلق، انگسزش و سطح انگیختگی ۴) بازسازی. معروف‌ترین مدل شیوه فرزندپروری، مربوط به شیوه فرزندپروری بامریند است که ۳ نوع شیوه فرزندپروری را بیان می کند: مستبدانه، مقتدرانه و سهل‌گیرانه. همچنین نظریه‌های مربوط به روابط مادر- کودک، نظریه‌های روانکاوی، یادگیری اجتماعی و کردارشناسی است که هر یک به نوعی این رابطه را تبیین کرده‌اند.
در ادامه بحث درباره پیشینه‌های پژوهشی پرداخته شد. پژوهش‌ها به طور همخوانی بر اهمیت تأثیر آموزش برنامه فرزندپروری مثبت بر نشانه‌های بیش‌فعالی و رابطه مادر- کودک دارد. در پایان نیز فرضیات و سؤالات پژوهش مطرح گردید.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
در این فصل به توضیح روش پژوهش، جامعه آماری، نحوه نمونه گیری ، ابزارهای تحقیق و روش اجرا پرداخته ایم.
۳-۲- روش تحقیق، بیان متغیرها و نحوه کنترل آنها

بیت هفتم :
در این بیت نظر به واژه سُخن بِبَست یعنی زبانم بند آمد و بسته شد حالت شوک و تعجب بسیاری را می‎رساند و با کمک این واژه در کنار هوشم نماند و عقل برفت، در مصرع اول بیت هفتم، می توانیم متوجه شویم که معشوق آمده بود و نظر عاشق پدیدار شده بود که این حالت هیجان و شوک به عاشق غالب گردید، بنابراین معنای بیت چنین می گردد: (با آمدن معشوق)، هوش از سَرَم رفت و عقلم زایل گردید و زبانم قفل شد، خوشبخت کسی است که در راه معشوق، نیست شود. معنی از زبان دیگر چنین آمده: (با دیدن یار) هوش از سَرَم پرید و عقلم زایل شد و زبانم بند آمد، بسته شد، خوشبخت کسی که (یا خوشا به حال کسی که) در کمال دوست، محمود و فانی شود. (برگ نیسی، ۱۸۰:۱۳۸۰). بین «عقل و هوش» مراعات نظیر و تناسب معنایی وجود دارد. مصرع اول «هوشم نماند و عقل برفت و سخن ببست» قید حالت است. (کمال دوست): اضافه اقترانی وجود دارد.

بیت هشتم :
معنی بیت چنین می شود : سعدی بین عاشق و معشوق حجابی نیست، تو آینه دل را با زنگار هوا وهوس آلوده نکن، زیرا اگر آیینه دل با زنگار آلوده گردد، چطور می توانی جمال دوست را در آن ببینی. معنی در جای دیگر چنین می شود : سعدی میان تو و معشوق حجابی در کار نیست، تو آیینه دلت را از زنگ هوا هوس و تعلقات دنیوی پاک کن تا بتوانی جمال معشوق را در آن ببینیوگرنه آیینه زنگ زده چگونه می تواند جمال معشوق را نشان دهد؟ (برگ نیسی، ۱۸۰:۱۳۸۰). «چون» به معنای چگونه بکار رفته است. «آینه» در اینجا مراد آیینه دل است. ؟ «زنگار» در معنای مجازی زنگ زدن است، در این جا منظور کدورت و تیرگی دل است.
وزن غزل :
این غزل بر وزن (مفعول فاعلاتُ مفعولُ فاعلی) و در بحر (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) سروده شده است .
قافیه :
کلمات قافیه در این غزل عبارتنداز : (جمال، وصال، فال، مجال، احتمال، نهال، خیال، کمال، جمال) و کلمه ردیف (دوست)می باشد.
ویژگی سبکی :
کلمات عربی از جمله (صبحی، نظر، جمال، وصال، طلهت، غم، طلبد، احتمال، اغیار، مُقبِل، حجاب)در غزل آمده است که خصوصیات بارز سبک عراقی است. همچنین داشتن حال و هوای عرفانی که مُد ادبیات قرن هفتم بوده با پیچیدگی ادبی و معنایی که شاعر در بافت غزل ایجاد کرده است، فاکتور مهّم و بارز دیگری از سبک ادبی عراقی می باشد.

۴-۱-۰۱۵

آن به که چون منی نرسد در وصال دوست تا ضعف خویش حمل کند بر کمال دوست
رشک آیدم زمردمک دیده بارها کین شوخ دیده چند ببید جمال دوست
پروانه کیست تا متعلق شود به شمع باری بسوزدش سُبُحات جلال دوست
ای دوست روزهای تنعّم به روزه باش باشد که در فتد شب قدر وصال دوست
دور از هوای نفس که ممکن نمی شود در تنگنای صحبت دشمن مجال دوست
گر دوست جان و سر طلبد ایستاده ایم یاران بدین قدر بکنند احتمال دوست
خرّم تنی که جان بدهد در وفای یار اقبال در سری که نشود پایمال دوست
ما را شکایتی زتو گر هست هم به توست درپیش دشمنان نتوان گفت حال دوست
بسیار سعدی از همه عالم بدوخت چشم تا می نمایدش همه عالم خیال دوست
درون مایه اصلی غزل:
به نظر می رسد داغ فراق سعدی بخاطر معشوق هرگز سرد نمی شود، سعدی در مقام عاشق و از نگاه و زبان عاشق، دنیا و تعلقات آن را هیچ می بیند، و وصال به معشوق را منتهای دلیل و هدف و آرزویش می‎داند و هر کس را که دستخوش هوا و هوس نفس و این دنیا قرار گرفته را نا کام از انوار جلال و غظمت الهی «معشوق» می داند و پند گویان در جهت رسیدن و وصال معشوق معترف می گردد که برای معشوق باید ابتدا شرایط خاصی از جمله آماده شدن دل، خالی شدن دل از هوا و هوس و نامحرمان و خواست قلبی و تام در جهت فنا شدن در راه معشوق و عشق و دیدۀ بصیرت و معرفت به عشق و از خود گذشتن، لازم است غم و اندرزهای سعدی در این غزل مانند پیر فرزانه و دلداده ای است که خسته از سفر با کوله بار تجربه و صبر، منتظر رسیدن به مقصد می باشد و محکم و شکیبا در راه عشق گام بر می دارد.
بافت معنایی و آرایه های ادبی :
بیت اول :
معنای بیت چنین می شود : همان بهتر که کسی مانند من به وصال معشوق نرسد، تا ناتوانی و قاصر بودن خود را دلیل کمال معشوق بداند. «چون» مثل : مانند / حمل کند :حمل کردن بر، یعنی نسبت دادن به، دلیل چیزی دانستن، / ضعف خویش : اضافه تخصیصی است. وصال دوست و کمال دوست:اضافۀ اقترانی هستند.
بیت دوم :
بارها نسبت به مردمک چشم خود حسادت ورزیدم که معشوق را می بینید، و از خود پرسیدم که این بی‎حیا تا چه زمانی می خواهد جمال معشوق را ببیند؟ و من تا کی باید از دیدار و ملاقات معشوق بی نصیب و محروم بمانم. «رشک» یعنی حسد ورزیدن/ «شوخ دیده» یعنی بی شرم و حیا / چند : تا کِی / جمال دوست: آرایه اضافی اقترانی وجود دارد/ بین مردمک و دیده : تناسب و مراعات نظیر و همینطور اضافه تخصیصی وجود دارد. / دیده: جناس تکرار
بیت سوم :
در این بیت سعدی، عاشق را محروم و دور و نا قابل در گاه معشوق می داند چه برسد به وصال معشوق و معنای بیت اینگونه می شود : پروانه کسی نیست که به شمع آویزان شود و خود را به او متعلق و مربوط کند، امّا به هر حال لطف معشوق آنقدر زیاد است که انوار جلال و عظمت ازلی با معشوق پیوند بر قرار کند، امّا کرشمه «لطف» معشوق، عشق او را می پذیرد و به او تعلق خاطر گونه ای می بخشد و پرواز و جولان عاشق در کوی معشوق به دلیل لطف و اجازۀ معشوق است، که عاشق را قبول درگه خویش قرار داده است.
آرایه های ادبی بیت : بین «پروانه و شمع و سوختن» آرایه مراعات نظیر وجود دارد. / سبحات جلال دوست: ترکیب وصفی است /
بیت چهارم :
(دوست) در مصرع اول اسم عام و منظور مخاطب و عاشق می باشد. ولی (دوست) در مصرع دوم منظور معشوق می باشد. / بین (روزه و شب قدر): مراعات نظیر وجود دارد. / معنای بیت : ای عشق، در روزهای پُر نعمت و برکت و خوش گذرانی، روزه داری کن و از نفس پرهیز کن، به این امید که همانطور که برای روزه دار شب قدری وجود دارد که ثواب و پاداش خواهد گرفت برای عاشق پرهیز گار هم وصال معشوق پیش می آید.
بیت پنجم :
(باش) در مصرع اول حذف به قرینۀلفظی شده است، در واقع، «دور از هوای نفس باش» منظور است.
معنای بیت: از هوای نفس دوری کن زیرا آن وقت که نا محرمان و دشمنان «نفس» عرصه را برایت تنگ می‎کنند، دیگر جای برای حضور و مصاحبت دوست «معشوق» باقی نمی ماند. خانۀ دلت را از دشمن و غیر خدا پاک کن تا معشوق در آن جای گیرد. واژه صحبت در اینجا به معنای هم نشینی و مصاحبت و همدلی ست.
بیت ششم :
اگر معشوق از عاشق، جانش را طلب کند، حاضرم آن را تقدیم کنم، این جان، مقدار کوچک و مختصر از تحمّل و از خود گذشتگی در برابر معشوق امری نیست که از توان عاشق خارج باشد و نتواند از عهدۀ آن برآید. واژه ی ایستاده ایم به کنایه یعنی حاضریم/ احتمال : تحمل/ بدین قَدَر : تا این اندازه، مراد «این مقدار ناچیز و مختصر است» بین جان و سر : آرایه مراعات نظیر و تناسب معنایی وجود دارد . یاران : در این بیت به معنای عاشقان واقعی است. جمع یار / دوست : جناس تکرار
بیت هفتم :
خوشا به حال کسی که در راه معشوق، از وفاداری جان بسپارد یعنی آنقدر رنج فراق و ناز معشوق بکشد تا در این راه بمیرد و سعادتمند و نیک بخت کسی است که سرش را در راه معشوق نثار کند و بمیرد . در واقع مفهوم دو مصراع یک معنی واحد را می رساند و آن تقدیم کردن جان عاشق در راه معشوق همراه با عشق و وفاداری ست. «تن و جان و سر» مراعات نظیر و تناسب وجود دارد.
بیت هشتم :
اگر ما عاشقان گله و شکایتی هم از معشوق داریم، به خود معشوق می گوییم و این شکایت را هرگز نزد نا محرمان و بیگانگان درگاه معشوق، باز گو نمی کنیم، زیرا آنها محرم حریم معشوق نیستند. بین (دشمن و دوست) آرایه تضاد وجود دارد.
بیت نهم :
سعدی مدتّی دراز از همۀ جهان چشم پوشیده تا به جایی و مقامی رسیده که سراسر جهان در نظر او جلوۀ جمال معشوق ازلی شده است. «چشم دوختن از چیزی : یعنی از صرف نظر کردن و چشم پوشیدن از آن» (می نمایدش) یعنی به نظر او می رسد . / خیالِ دوست: اضافۀ اقترانی ست.
وزن غزل :
این غزل در وزن (مفعول فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلین) و در بحر (مضارع مثمن اخراب مکفوف محذوف) سروده شده است.
قافیه :
کلمات در این غزل عبارتند از : (وصال، کمال، جمال، جلال، وصال، مجال، احتمال، پایمال، حال، خیال)و کلمه ردیف (دوست) می باشد .
ویژگی سبکی :
استفاده خاص از نوع سخن در کلام سعدی، سختی و پیچیدگی دوره سبکی عراقی را می رساند، از جمله : (آن بِه، چون منی نرسد، حمل کند بر کمال دوست، رشک آیدم، کین شوخ دیده، چند ببیند، تا متعلق شود، باری بسوزدش، به روزه باش، روزه های تنعّم، باشد که در فُتَد، در تنگنای صحبت، ایستاده ایم، تا می‎نمایَدَش). همچنین طبع سعدی با شرایط و لزومات خاص دوره سبکی عراقی در حالی که امواج ملایم عشق را به دیده مخاطب می نشاند، همان حال هم اندرز گویان، تلنگری به گوش مخاطب می زند و با مثالهای عینی و روان پند خود را در تأکید کلام و روانی فهم مخاطب قرار می دهد.

۴-۱-۰۱۶

گفتم مگر به خواب ببینم خیال دوست
اینک علی الصباح نظر بر جمال دوست
مردم هلال عید ندیدند و پیش ما

تبلیغ محیط زیستی: تبلیغ محیط زیستی یا سبز، به تمامی‏جذابیت‏هایی مربوط می‏شود که شامل پیام‏های اکولوژیکی، پایدار محیط زیستی یا حامی ‏طبیعت بوده و نیازها و خواسته‏های ذینفعان نگران محیط زیست را هدف می‏گیرد (زینخان و کارلسون^[۱۵]، ۱۹۹۵). اهداف آگهی‏های تبلیغاتی سبز، تحت تاثیر قرار دادن رفتار خرید مصرف کنندگان از طریق تشویق آنها به خرید محصولاتی که به محیط زیست صدمه نمی‏زنند و همچنین هدایت آنها در جهت توجه به نتایج مثبت رفتار خریدشان، هم برای خودشان و هم برای محیط زیست است (رهبر و همکاران^[۱۶]، ۲۰۱۱).

برچسب محیط زیستی: یک برچسب محیط زیستی، برچسبی است که برتری محیط زیستی کلی یک محصول (کالا یا خدمت) را در یک رده محصول بر اساس چرخه حیاتش تعیین می‏کند (شبکه جهانی اکو لیبلینگ^[۱۷]، ۲۰۰۴).
برند محیط زیستی: یک نام، اصطلاح، علامت، نماد یا طرح، یا ترکیب آن‏ها که سعی دارد محصولات یا خدمات یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان را مشخص نموده و آنها را از محصولات و خدمات رقبا متمایز سازد. اکو برند، یک نام، سمبل یا طرحی از محصولاتی است که برای محیط زیست بی ضرر است (رهبر و همکاران، ۲۰۱۱).
رفتار مصرف کنندگان (رفتار خرید سبز): ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﮕﺮان ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ را ﻣﻲﺧﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ اﺛﺮ ﻣﺜﺒـﺖ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻳـﺎ (اﺛﺮ ﻣﻨﻔﻲ ﻛﻤﺘﺮ) ﺑﺮ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﻲ‏ﮔﺬارد. رﻓﺘﺎر ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺼــﺮف‏ﻛﻨﻨــﺪه ﺳــﺒﺰ، ﺷــﺎﻣﻞ ﻣﺤــﺪود ﻛــﺮدن آﮔﺎﻫﺎﻧــﻪ اﺳــﺘﻔﺎده ‏از ﻣﺤﺼــﻮﻻت ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﺷــﺪه‏ از ﻣﻨــﺎﺑﻊ ﻛﻤﻴــﺎب، ﺗﻼش ﺑﺮای ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ در ﻣﺼـﺮف اﻧـﺮژی و اﻣﺘﻨـﺎع از ﺧﺮﻳــﺪ ﻣﺤﺼــﻮﻻت دارای ﺑﺴــﺘﻪ ﺑﻨــﺪیﻫــﺎی ﻧﺎﻣﻨﺎﺳــﺐ و اﺿﺎﻓﻲ اﺳﺖ (راﺑﺮﺗﺰ^[۱۸]، ۱۹۹۶).
۱-۷-۲-تعاریف عملیاتی
تبلیغ محیط زیستی: جهت اندازه‏گیری این متغیر از سه سوال طبق پرسشنامه استفاده شده است. که شامل «تبلیغات محیط زیستی موجب ارتقاء دانش من در مورد محصولات سبز می‏شود.»؛ «من از تماشای پخش تبلیغات محیط زیستی لذت می‏برم.» و «تبلیغات محیط زیست مشتریان را به اتخاد یک تصمیم خرید آگاهانه راهنمایی می‏کند.» می‏باشد.
برچسب محیط زیستی: برای شناسایی این متغیر نیز از شاخص‏های «آگاهی از بهترین مارک لوازم خانگی» و «قابل تشخیص بودن راحت بهترین مارک در زمینۀ لوازم خانگی» استفاده می‏گردد.
برند محیط زیستی: برای اندازه‏گیری این متغیر از سه سوال «من از برندهای محیط زیستی آگاهی دارم.»؛ «سازگاری برند تجاری با محیط زیست به عنوان نماد قابلیت اطمینان به محصول است.» و «من معتقدم که محصولات محیط زیستی راستگو هستند.» استفاده شده است.
رفتار مصرف کنندگان (رفتار خرید سبز): جهت اندازه‏گیری رفتار مصرف کنندگان از ۱۳ سوال طبق پرسشنامۀ پیوست استفاده شده است.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
مقدمه
این روزها چنین به نظر می‏‏‏رسد که هر محصول علت اجتماعی خاصی دارد. در حال حاضر بازاریابی براساس ملاحظات اجتماعی و محیطی یکی از مهمترین فعالیت‏های شرکت‏ها شده ‏است. از نخستین سال‏های دهه ۸۰ بازاریابی براساس ملاحظات اجتماعی و محیطی شهرت زیادی یافته ‏است. یکی از حیطه‏های بازرگانی که در مسائل محیطی بحث زیادی را در مطبوعات به خود اختصاص داده بازاریابی سبز است. به نظر می رسد تمامی مصرف کنندگان چه فردی و چه صنعتی در مورد محیط زیست آگاه‏تر و علاقمندتر شده‏اند. بازاریابی سبز که آن را بازاریابی پایدار نیز نامیده‏اند یک روند جالب است که ‏امروزه در کشورهای در حال توسعه خرده فروشان نیز آن را شروع کرده‏اند (زرین جوی الوار، ۱۳۹۰).
کاتب و هلسن^[۱۹] (۲۰۰۴) بیان می‏‏‏کنند که بازاریابی سبز برنامه‏های دولت را تقویت می‏‏‏کند. در حال حاضر بازاریابی بر اساس ملاحظات اجتماعی و محیطی یکی از مهمترین فعالیت‏های شرکت‏ها شده و یکی از حیطه‏های بازاریابی که در مسائل محیطی بحث زیادی را در مطبوعات به خود اختصاص داده، بازاریابی سبز است. بازاریابی سبز را بازاریابی محیط زیست یا بازاریابی اجتماعی نیز نامیده‏اند و آن نوعی نگرش و رویکرد بازاریابی اجتماعی است که ‏ارزش‏های اخلاقی، اجتماعی، انسانی و محیطی را درکلیه فرایندها، ابزارها، رفتارهای بازاریابی و فروش برای ماندگاری و پایداری در کسب و کار و بازار رعایت، تقویت و حفظ می‏کند (صفری و همکاران، ۱۳۹۳).
مطالعه در مورد رفتار مصرف کننده سبز^[۲۰]، در طول سال‏های ۱۹۷۰ به عنوان یک موضوع مهم برای برنامه ریزان بازاریابی پدیدار شد. بعد از مدتی توقف، در حوالی سال‏های۱۹۹۰ پیشرفتی در تحقیقات به وجود آمد و نشریه‏های بسیاری در مورد نگرش‏های محیطی و تأثیرات آنها بر رفتار مصرف‏کننده‏ها تحقیقاتی انجام دادند، مانند اثر متغیر‏های بازاریابی بر تصمیم خرید آگاهانه محیطی، تصمیم مصرف با ذخیره‏ انرژی و شیوه‏های بازیافت داخلی (هارتمن و همکاران^[۲۱]، ۲۰۰۶). این تغییر در رفتار مصرف کنندگان به شروع انقلاب سبز ^[۲۲]، برای جلوگیری از خسارات بیشتر به محیط کمک کرد (رهبر و همکاران^[۲۳]، ۲۰۱۱).
تقاضا برای محصولات اکولوژیک و فعالیت‏های کسب و کار پایدار به وسیله ‏افزایش در آگاهی مصرف کنندگان در رابطه با موضوعات محیطی و هم چنین با اعلام قوانین سخت تر توسط دولت‏های ملی به خصوص در کشورهای توسعه یافته صنعتی، تعیین شد و از طرفی دیگر گروه‏های محیطی مختلف، مانند رسانه‏ها انطباق شرکت با اصول اکولوژیک را به دقت کنترل می‏کنند و فشار و آگاهی بیشتری در محیط‏های کسب و کار ایجاد می‏کنند و تمامی‏کسب و کارها را به سمت سبز شدن سوق می‏دهد.
بازاریابان می‏توانند با استفاده ‏از نام‏های تجاری مناسب و برچسب گذاری‏های صحیح و تبلیغات محیطی ارزش‏های بالایی را برای مصرف کنندگان ایجاد کنند و توجه ‏آنها را به سمت خرید محصولات اکولوژیک جلب نمایند. در این فصل ابتدا به بررسی متغیر اول پژوهش (ابزارهای بازاریابی سبز) و سپس متغیر دوم پژوهش (رفتار مصرف کنندگان) پرداخته می شود و در پایان پیشینه داخلی و خارجی مطرح می گردد و پس از آن مدل مفهومی و فرضیه ‏های پژوهش بیان می گردد.
۲-۱-متغیر اول پژوهش: ابزارهای بازاریابی سبز
۲-۱-۱- انواع بازاریابی
۲-۱-۱-۱- بازاریابی جهانی (حرکت از بازاریابی محلی به بازاریابی جهانی)
در ادبیات بازاریابی بین الملل، اصطلاح بازاریابی جهانی به دو مفهوم به کار برده شده ‏است. اولین جنبه ‏از منظر میزان تمرکز شرکت‏ها و درگیری آنها در فعالیت‏های خارجی است. کیکان^[۲۴]، ادعا دارد که ‏اولین بار این اصطلاح را در عنوان کتاب خود به کاربرده ‏است. او بازاریابی جهانی را فرایند تمرکز منابع و اهداف یک سازمان بر فرصت‏های بازار جهانی تعریف می‏‏‏کند که هدف طراحی فعالیت‏های بازاریابی برای شرکت‏های جهانی است. در تقسیم بندی که ‏او به کار می‏‏‏برد مرحله جهانی شدن را مرحله‏ای پس از چند ملیتی شدن قرار می‏‏‏دهد. از این منظر استراتژی‏های بازاریابی جهانی را می‏‏‏توان بر مبنای اختلافات یا شباهت‏های میان کشورها به صورت یکپارچه و یا به صورت محلی انجام داد (کیگان^[۲۵]، ۱۹۹۹).
در مفهوم دوم اصطلاح بازاریابی جهانی حالتی را تداعی می‏‏‏کند که شرکت اختلافات میان ملت‏ها را نادیده ‏انگاشته و استراتژی بازاریابی خود پیرامون جهان را به صورت استاندارد، متمرکز و یکپارچه ‏انجام می‏‏‏دهد. در این حالت محصولات، علائم تجاری و یا شیوه‏های تبلیغات و سایر فعالیت‏ها به صورت هماهنگ و یکسان انجام می‏‏‏گیرد. عواملی که‏ از دیدگاه بازاریابی جهانی حمایت می‏‏‏کند عبارتند از عوامل طرف تقاضا یا همگرایی مصرف‏ کنندگان در سراسر جهان و عوامل طرف عرضه یا کارایی جهانی.
نقطه آغاز این دیدگاه توسط بازل مطرح شد. او پیش بینی کرد که به دلایلی چون صرفه‏جویی‏های هزینه‏ای، همگرایی مصرف کنندگان، انتقال ایده‏ها و توسعۀ برنامه ریزی و کنترل. استاندارد شدن افزایش خواهد یافت. البته ‏او در این راستا به عوامل محدود‏کننده‏ای چون اختلاف بازار و خصوصیات صنعت، محدودیت‏های قانونی و سازمانی داخل شرکت‏های بزرگ هم اشاره کرد (بحرینی زاده، ۱۳۸۰).
۲-۱-۱-۲-بازاریابی یک به یک: حرکت از بازاریابی انبوه به بازاریابی انفرادی
بازاریابی یک به یک مفهومی‏‏‏جدید نیست. بلکه ‏آن مفهومی ‏‏‏‏قدیمی ‏‏‏است که با ابزارهای جدید فناوری اطلاعات و توسعه “وب سایت‏ها” شکل جدیدی به خود گرفته ‏است. در اقتصادهای جدید، بازاریابی به صورت اساسی تغییر کرده ‏است یعنی فلسفه بازاریابی از پیدا کردن مشتری برای محصول (فلسفه فروش)، به پیدا کردن محصول برای مشتریان (فلسفه بازاریابی) تغییر کرده ‏است. بنابراین در راستای فلسفه بازاریابی، مشتری محور فعالیت‏های بازاریابی قرار می‏گیرد. فناوری دیجیتالی شرکت‏ها را قادر کرده ‏است تا هر مصرف‏کننده‏ای را به صورت اختصاصی در کانون توجه خود قرار دهند و از شیوه بازاریابی سنتی یک به خیلی به بازاریابی یک به یک تغییر مسیر دهند. شرکت‏هایی که ‏این شیوه را دنبال می‏‏‏کنند، اطلاعاتی را درباره مشتریان به دست می‏‏‏آورند و مستقیما روابطی با آنها برقرار می‏‏‏کنند. تحویل در زمان واقعی، سرعت، ادغام زنجیره ‏ارزشی و… شرکت‏ها را قادر می‏‏‏سازد تا شیوه‏های بازاریابی یک به یک را تمرین کنند. کسب و کارهای کوچک بهترین موقعیت را برای اجرای این نوع بازاریابی دارند (کاتلر^[۲۶]، ۱۹۹۹).
از این منظر ادعا می‏شود که ما وارد بازاریابی فرد محور شده‏ایم. این دیدگاه‏ از پارادایم پست مدرنیست متاثر شده‏ است. از دو دهه پیش پارادایم پست مدرنیست مفهومی‏‏‏ شده ‏است که باید با آن دست و پنجه نرم کرد و بنابراین چنین نقطه نظرات متضادی نمی‏تواند توسط پژوهشگران و کارگزاران بازاریابی نفی شود. در پارادایم پست مدرنیست تمام اختلافات و ناهمگونی‏ها، عدم قطعیت و جزئی نگری محفوظ نگه داشته می‏شود. در واقع در این پارادایم نسبت به پارادایم‏های جهان مشمول و کلی بی اعتمادی به وجود می‏آید. در واقع پست مدرنیست پیشرفت نهایی در جهت فرد محوری و انبوه زدایی است و شاهد ظهور سازمان‏های قبیله‏گرای جدید هستیم.
همراه با پارادایم پست مدرن، دوره جدیدی از مصرف آغاز می‏شود که می‏تواند به صورت شش روند مهم شناسایی گردد.
- دیگر ممکن نیست که بتوان به سادگی افراد را به بخش‏های ثابت از مصرف‏ کنندگان تقسیم کرد. بلکه هر یک از این افراد قسمتی از یک سیستم زودگذر و پیچیده قبیله‏ای هستند.
- دیگر نمی‏‏‏توان افراد را به عنوان مصرف‏ کنندگان با ابعاد محدود در نظر گرفت. بلکه حالا هر یک از آنها خود می‏توانند به سادگی در یک روز سبک زندگی مختلفی را انجام دهند.
- دیگر نیازهای ابزاری نیست که به مصرف جهت دهد بلکه ‏این آمال و آرزوها است که به مصرف جهت می‏دهد و این موضوع با تحقیقات سنتی بازار مشکل پیدا می‏کند.
- ویژگی‏های فناورانه و کارکردی محصول و خدمت با ویژگی‏های فرهنگی و زیبایی شناختی هم‏تراز می‏‏‏گردد.
- به جای جایگزین کردن محصولات نو با کهنه، به دامنه وسیعی از محصولات متنوع نیاز است.
- دیگر کاوش‏های بازاریابی به سمت تعیین جهت مصرف نیست بلکه در جهت شناسایی اصل و اساس مصرف است.
بازاریابی یک به یک بر اساس دو مکتب فکری عمده پایه ریزی شده ‏است که چالش‏هایی را در زمینه فرد محوری در مصرف مطرح ساخته‏اند: اول رهیافت بازاریابی رابطه‏ای یا بازاریابی شبکه‏ای که ‏اساسا برگرفته ‏از بازاریابی خدمات و بازاریابی صنعتی است.
دوم: بازاریابی پایگاه داده یا بازاریابی فردی که ‏از بازاریابی مستقیم ناشی شده‏ است.
سوم: بازاریابی سفارشی (بحرینی زاده، ۱۳۸۰).
۲-۱-۱-۳- بازاریابی رابطه مند
بازاریابی رابطه مند، مجموعه فعالیت‏هایی است که هدف از آنها، ایجاد پیوندهای بلند مدت و سودمند میان یک سازمان و مشتریانش برای تأمین مزیت متقابل برای طرفین است. شکل‏گیری تفکر بازاریابی رابطه‏مند در سازمان، موجب ایجاد نگرشی متفاوت از بازاریابی سنتی در مورد رابطه فروشنده- خریدار خواهد شد. امروزه توجه به مشتری به عنوان پایه و اساس موفقیت بازاریابی مطرح شده ‏است. بازاریابی رابطه مند به عنوان ساختمان چند بعدی اجزایی دارد که مدیران در توجه به‏ آن‏ها انتظارات و خواسته‏های مشتریان را فعالانه مدیریت می‏کنند، به گونه‏ای که سازمان را قادر می سازد تا این توقعات را برآورده کند یا فراتر از آنها عمل کند (ﻻﻭﻻﻙ ﻭ ﺭﺍﻳﺖ، ۱۳۸۵).
۲-۱-۱-۳-۱- اجزای بازاریابی رابطه مند
۱- اعتماد^[۲۷]: اعتماد به عنوان تمایل به تکیه بر شریک مبادله که مورد اطمینان است، تعریف شده ‏است. اعتماد، بعدی از روابط تجاری در نظر گرفته می‏شود که تعیین کننده سطحی است که در آن هر یک از طرفین احساس می‏کنند که می‏توانند به درستی به وعده‏های طرف مقابل اعتماد کنند و این زمانی شکل می گیرد که ‏ارزش‏های دریافت شده با تعهدات برابری داشته باشند. اعتماد با اجزای دیگر پیوند خورده‏ است که نتیجه آن، بوجود آمدن همکاری، ارتباطات و چانه‏زنی است. واضح است که هر چه سطح اعتماد بین مشتری و عرضه کننده بالاتر باشد، احتمال ایجاد رابطه بلند مدت یا متوالی بیشتر است عدم صداقت و وانمود کردن به همبستگی و همدلی، باعث از بین رفتن اعتماد خواهد شد که در این صورت، شرط لازم برای بقای رابطه بلند مدت با مشتری وجود نخواهد داشت.
۲- همبستگی^[۲۸]: همبستگی، جزء دیگر مبادله تجاری است که بین دو طرف رابطه (خریدار- فروشنده) ایجاد می شود و در یک وضعیت یکپارچه جهت دستیابی به هدف مطلوب ایفای نقش می کند. وجود این جزء در بازاریابی رابطه مند، موجب توسعه و افزایش وفاداری مشتری می‏گردد و به طور مستقیم احساس تعلق به رابطه و به طور غیرمستقیم احساس تعلق به سازمان را ایجاد می کند. مشتری به عنوان عضوی از سازمان مطرح می شود و در یک همبستگی دو طرفه به سمت هدف حرکت می‏کنند. در این بعد، روابط رسمی بین خریدار و فروشنده به موجب صداقت و دوستی طرفین به سمت روابط غیررسمی میل می‏کند.
۳- ارتباطات^[۲۹]: ارتباطات - چه به صورت رسمی و چه غیررسمی - به عنوان مبادله و تسهیم اطلاعات بموقع و با معنی بین خریداران و فروشندگان تعریف شده ‏است. ارتباط، به ویژه ‏ارتباط بموقع، اعتماد را به وسیله کمک به حل اختلافات و همتراز کردن ادراکات و انتظارات پرورش می دهد. اطلاعات، لازمه تصمیم گیری است. شاید هرکسی بتواند درک کند که تصمیم‏ گیری بدون اطلاعات یک فاجعه ‏است. بازاریاب رابطه مند، اطلاعات بسیاری را در فرایند ارتباط کسب می کند.
۴- ارزش‏های مشترک^[۳۰]: ارزش‏های مشترک، به عنوان یک بعد مهم در ساختن روابط بین خریدار و فروشنده و نظامی که در آن مردم و گروه‏ها به هم وابسته شده‏اند، تعریف شده ‏است. ارزش‏های مشترک، ناشی از اعتقادات مشترکی است که طرفین در مورد اهداف، رفتارها و سیاست‏ها دارند و این پیوندهای قلبی را به وجود خواهد آورد که زمینه را برای اعتمادسازی و تعهد بیشتر آماده می‏کند. علاوه بر این وجود وجه مشترک بین دو طرف مبادله، راه را برای ادامه مسیر هموارتر خواهد کرد و محکم تر شدن ستون‏های بازاریابی رابطه مند (اعتماد، تعهد، همدلی، …) را در پی خواهد داشت.
۵- همدلی^[۳۱]: همدلی، یک بعد از روابط تجاری است که به هر دو طرف رابطه ‏امکان می دهد تا موقعیت موجود را از دید طرف دیگر مورد بررسی قرار دهند. همدلی، در واقع، عبارت است از درک خواسته‏ها و اهداف طرف دیگر رابطه. برای تقویت روابط همدلی، یک شرط ضروری است. در بازاریابی رابطه مند که رضایت مشتری اصل مهم و اساسی است، در پی درک مسأله‏ از نگاه مشتری برای دستیابی به ‏این مهم می‏باشیم، یعنی از منظر مشتری به چالش‏ها و انتظاراتش از رابطه پی می بریم و به شکل مطلوب‏تری سعی در برآورده نمودن آنها می‏نماییم. این از طریق همدلی امکان پذیر خواهد بود.
۶- عمل متقابل^[۳۲]: عمل متقابل، بعدی از روابط تجاری است که باعث می‏شود تا دو طرف معامله، تخفیف یا مساعدتی را برای طرف مقابل در نظر بگیرند و در عوض، تخفیف یا مساعدتی را در آینده دریافت کنند. عمل متقابل می‏تواند در سه جنبه بهم وابسته ‏از تعامل اجتماعی بین طرفین خلاصه شود: رابطه دو جانبه، وابستگی برای مزیت متقابل و برابری ارزش‏های مبادله. در این تعامل هر یک از طرفین برای ارضای نیاز خود به‏ ارزش ارائه شده به وسیله طرف مقابل وابسته ‏است، اما چیزی که در این بعد اهمیت اساسی دارد، برابری ارزش‏های مورد مبادله ‏است و در غیر این صورت، همبستگی و همدلی لازم برای اعتماد و تعهد وجود نخواهد داشت (قاضی زاده و همکاران، ۱۳۸۹).
۲-۱-۱-۴- بازاریابی سبز
بازاریابی سبز تلاش استراتژیک سازمان در عرضه محصولات دوست‏دار محیط زیست به مشتریان می‏باشد. رویکرد بازاریابی سبز در کشورهای بی شماری مورد استقبال قرار گرفته ‏است و در آن بازاریابان در تلاش هستند تا هزینه‏ های مرتبط با محیط زیست را در فرایند تصمیم گیری خرید وارد کنند. (پولونسکی، ۱۹۹۵).

۵-۳-۲- پیشنهادهایی برای پژوهش­های آتی

با توجه به‌اهمیت و گستردگی موضوع مورد بحث، هنوز جای کار بسیاری در این زمینه وجود دارد. در این بخش، چند زمینه کاری برای پژوهش­های آینده و افراد علاقمند به پژوهش در این ارتباط، معرفی می­ شود.
مطالعه تطبیقی مدیریت و بهره‌گیری از نوسانات و انحراف‌ها در تکنولوژی­های پیشرفته با تاکید بر درک مشتری از برند.
شناسایی ارتباط بین سرمایه گذاری در سیستم­های حمل و نقل و کارایی عملیاتی در ارتباطات یکپارچه بازاریابی.
۵-۴ محدودیت­های پژوهش
۵-۴-۱ محدودیت­های در اختیار پژوهشگر
- کمبود پژوهش­های داخلی و خارجی برای امکان مقایسه با یافته­ ها که‌ از طریق ترجمه مقالات چاپ شده که کمی‌در این زمینه مرتبط بودند، اطلاعات لازم جمع­آوری شد.
- اول اینکه متغیرهای مستقل این تحقیق بخشی از عوامل ارتباطی یکپارچه بازاریابی و تکنولوژی­های پیشرفته به ‌همراه درک مشتری از برند را را تشریح می­ کنند. در حالی که متغیرهای دیگری مانند نوآوری در استفاده ‌از تجهیزات مدرن و پیشرفته نیز می ­تواند در این مدل تأثیرگذار باشند.
- و محدودیت دیگر در اختیار پژوهشگر گستره­­ی محدوده جغرافیایی و دسترسی مشکل به برخی از افراد نمونه‌ آماری است.
۵-۴-۲ محدودیت­های خارج از اختیار پژوهشگر
اندازه نمونه‌ اگرچه برای پژوهش در مراحل اولیه مناسب بود، اما به منظور بررسی بیشتر اعتبار مقیاس اندازه ­گیری نمونه­های بیشتر ضرورت دارد.
جبهه گرفتن برخی از پاسخ دهندگان به سؤالات، زیرا آن­ها فکر می­کردند که ‌این پرسشنامه ­ها را رئیس سازمان توزیع کرده و از پاسخ دادن امتناع می­کردند. باید برای ‌هر فرد به­ جداگانه توضیح می­دادیم که ‌این پرسشنامه صرفا جهت انجام پایان نامه ‌است.
همکاری ضعیف برخی از مدیران و کارکنان سطوح م-ختلف با پژوهشگر در ارائه ‌اطلاعات.
منابع و مأخذ
منابع فارسی
اسماعیل پور، حسن(۱۳۸۴)، مبانی مدیریت بازاریابی، نشر نگاه دانش، چاپ اول.
امینی، رضا(۱۳۸۷ ) روابط عمومی انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی
ایراندوست، پویا(۱۳۸۴)، برسری میزان اثر بخشی تبلیغات تلویزیونی خدمات نوین بانک ملت
بصیریان راد، محمد(۱۳۸۱)، روابط عمومی توانمندسازی و مدیریت
پارسا فرد، محمدرضا(۱۳۸۹)، بررسی رابطه اجرای ارتباطات یکپارچه بازاریابی با عملکرد بازار ( مورد پژوهی: بانک ملت). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
جوهری، الهام(۱۳۸۸)، بررسی مقایسه‌ای تاثیر ارتباطات بازاریابی کنترل شده و کنترل نشده بر ارزیابی مصرف کنندگان از شرکت‌های خدماتی(استفاده کنندگان از سیم کارت‌های اعتباری سازمان ایرانسل در شهر تهران)، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا(س)
حبیبی، سید ابوالفضل(۱۳۸۶)، روابط عمومی، تاریخچه، ‌اصول،‌ مفاهیم و کاربرد
حسن‌زاده، علیرضا و حسن زاده، نصراله (۱۳۸۷). مقدمه‌ای بر ارتباطات یکپارچه بازاریابی، انتشارات علمی و فرهنگی،‌ چاپ اول.
حیدرزاده، کامبیز( )؛ بررسی تاثیر اعتبار بر وفاداری مشتریان در صنعت بانکداری، نشریه پژوهش‌های مدیریت.
دانکن، تام(۱۳۸۵)، ارتباطات یکپارچه بازاریابی،‌استفاده از تبلیغات و فعالیت‌های پیشبردی برای ایجاد برند تجاری، مترجم:بهرام رضا زاده و کیاون قاسمبگلو، نشر فرا رنگ آریا، چاپ اول.
دستوریان، بنفشه(۱۳۸۹)، تدوین و چارچوبی برای برنامه‌ریزی سیستم‌های اطلاعاتی راهبردی جهت هدایت شرکت‌های ارائه کننده راهکارهای نرم افزاری. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا(س).
رستمی، مسعود( ۱۳۹۳) بررسی تاثیرارتباطات یکپارچه بازاریابی در تقویت روند بانک ها
روستا، ونوس، ابراهیمی() مدیریت و بازاریابی ، انتشارات سمت، تهران، چاپ پانزدهم
سلطانی فر، محمد(۱۳۸۹)، روابط عمومی الکترونیک در فضای سایبر، تهران شرکت روابط عمومی و تبلیغات هفت تبلیغ
شاه محمدی (۱۳۹۰)، سنجش میزان توجه مردم، تبلیغات
فدایی مرکیه، وحید(۱۳۹۳)، نقش روابط عمومی در بانک ها و تاثیرات آن بر مشتریان .
فرهنگی، ا.(۱۳۷۵)، سمینار روابط عمومی‌ها در قرن۲۱، نیمه اول خردادماه ۱۳۷۵، دانشکده ی مدیریت.
قوچانی، فرج(۱۳۹۲)، بررسی تاثیر انواع تبلیغات رسانه ای به عنوان یکی از استراتژی‌های بازاریابی در رفتار خریداران.
قویدل، سهیل( ) تایید اعتبار برند وفاداری مشتریان
محمد(۱۳۸۸)، توسعه یکپارچه بازاریابی برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران، رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی.
محمدیان، محمود و منتی، حسین(۱۳۸۶)، پیشبردهای فروش از دیدگاه بازاریابی، نشر ترمه، چاپ اول.
وفایی، حسین (۱۳۸۲)، روابط عمومی در نظام‌های باز و بسته، فصلنامه کارمند و روابط عملی
هگی پرویز، (۱۳۹۱)مدیریت فروش و فروش حضوری با نگرش بازار ایران، نشر رسا.
یحیایی ایله ای ،‌احمد(۱۳۹۱)، مرزهای جامعه شناسی و تبلیغات،
یواکیمزتالر،ا(۱۳۸۷)، پنهان پیدا: شناسایی و اجرای استراتژی‌های رشد آینده کسب و ترجمه‌ی عطیه بطحایی، تهران، انتشارات رهیافتی
منابع لاتین
Moffat, J., & Luck, E. (2009). Integrated marking commuwication: Has Anything Really Changed? A New Perspective on an Old Definition. Marketing Communication, 15, 311-325.
Nalka, C. (2009). Flexible Models of Integrated Marketing Communication Effects. A Thesis Submitted to Mcgill University in Partial Fulfillment of the Requirements of, The Degree of Doctor of Philosophy .
Reid, M., Luxton, S., & Mavondo, F. (2005). The Relationship between
Integrated Marketing Communication Market Orientation, and Brand rientation. Advertising, 34, 11-15.
Reid, M. (2002). Building Strong Brands Throughthe Management of
Integrated Marketing Communications.Wine Marketing International, 14, 1.
Reid, M. (2005). Performance Auditing of Integrated Marketing Communication Integrated marking commuwication Actions and Outcomes. Journal of Advertising, 34, 1.
Baker, T.L., Hunt, J.B. and Scribner, L.L. (2002). The Effect of Introduction a New Brand on Consumer Perceptions of Current brand similarity: The Roles of Product Knowledge and Involvement. Journal of Marketing Theory & Practice, 13 (4), 34-45.
Bates, C., Smith, K. (2005). Brand valuation: the seven components of brand
strength. Wan Chai, Hong Kong, MA: Pearson.
Batra, R., Homer, M. (2004). The situational impact of brand image beliefs.
Journal of Consumer Psychology. 14 (3), 318‐۳۳۰.

جدول ‏۵‑۳:نتایج طراحی برای قاب ۳ طبقه و دو دهانه ۶۰

جدول ‏۵‑۴: گروه بندی اعضای قاب ده طبقه و یک دهانه ۶۳
جدول ‏۵‑۵: پارامتر‌های ورودی الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده برای طراحی قاب ده طبقه و یک دهانه ۶۳
جدول ‏۵‑۶: نتایج طراحی برای قاب ده طبقه و یک دهانه ۶۴
جدول ‏۵‑۷: گروه بندی اعضای قاب ۱۵ طبقه و سه دهانه ۶۶
جدول ‏۵‑۸: پارامتر‌های ورودی الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده برای طراحی قاب ۱۵ طبقه و سه دهانه ۶۶
جدول ‏۵‑۹: جواب‌های بهینه‌ی قاب دو ‌بعدی ۳ دهانه ۱۵ طبقه توسط الگوریتم اصلاح شده رقابت استعماری ۶۸
جدول ‏۵‑۱۰: گروه بندی اعضای قاب ۲۴ طبقه و سه دهانه ۷۲
جدول ‏۵‑۱۱: پارامتر‌های ورودی الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده برای طراحی قاب ۲۴ طبقه و سه دهانه ۷۲
جدول ‏۵‑۱۲ : نتایج طراحی برای قاب ۲۴ طبقه و سه دهانه ۷۴
فهرست شکل‌ها
شکل ‏۲‑۱: مسئله‌ی بهینه‌یابی توپولوژی: مکان بهینه‌ی بادبند در قاب فولادی چهارطبقه [۱۲] ۱۰
شکل ‏۲‑۲: مسئله‌ی بهینه‌یابی توپولوژی: مکان بهینه‌ی بادبند در قاب فولادی هشت طبقه [۱۲] ۱۰
شکل ‏۲‑۳: مسئله‌ی بهینه‌یابی توپولوژی: مکان بهینه‌ی بادبند در قاب فولادی دوازده طبقه [۱۲] ۱۱
شکل ‏۳‑۱: فلوچارت طراحی بهینه قاب ۱۷
شکل ‏۳‑۲: مسئله‌ی بهینه‌یابی سازه : پیدا کردن سازه‌ای که به بهترین نحو بار را به تکیه گاه منتقل می‌کند [۲۰]. ۲۲
شکل ‏۳‑۳: مسئله‌ی بهینه‌یابی اندازه: طرح بهینه با بهینه کردن برخی از اعضای خرپا بدست آمده [۲۰] ۲۵
شکل ‏۳‑۴: مسئله‌ی بهینه‌یابی شکل: تابع η(x) مشخص کننده‌ی شکل بهینه‌ی سازه‌ی تیر شکل است [۲۰] ۲۵
شکل ‏۳‑۵: مسئله‌ی بهینه‌یابی توپولوژی در خرپا: به سطح مقطع اعضا اجازه داده شده که مقادیر صفر بگیرند [۲۰] ۲۵
شکل ‏۳‑۶ : بهینه‌یابی توپولوژی دوبعدی: در این مسئله هدف ساختن سازه‌ای است که حجم مصالح آن ۵۰% جعبه‌ی بالا باشد و بتواند بهترین عملکرد را تحت این بارها و شرایط تکیه گاهی داشته باشد [۲۰] ۲۶
شکل ‏۳‑۷: شمای کلی حرکت مستعمرات به سمت امپریالیست [۳] ۳۱
شکل ‏۳‑۸: حرکت واقعی مستعمرات به سمت امپریالیست [۳] ۳۲
شکل ‏۳‑۹: سقوط امپراطوری‌ ضعیف؛ امپراطوری شماره ۴، به علت از دست دادن کلیه مستعمراتش باید از میان بقیه امپراطوری‌ها حذف شود [۲۲]. ۳۴
شکل ‏۳‑۱۰: فلوچارت الگوریتم رقابت استعماری [۳] ۳۵
شکل ‏۳‑۱۱: تابع روزنبراک ۳۶
شکل ‏۳‑۱۲: خرپای سه بعدی ۷۲ عضوی [۲] ۳۷
شکل ‏۴‑۱:مدل شماتیک یک فضای جستجو با نواحی دارای اکسترمم نسبی [۲۳] ۴۷
شکل ‏۴‑۲: فلوچارت الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده ۴۹
شکل ‏۵‑۱: قاب فولادی سه طبقه و دو دهانه طراحی شده بر اساس ملزومات [۲۸] AISC-LRFD 58
شکل ‏۵‑۲: نمودار همگرایی طراحی بهینه قاب ۳ طبقه و دو دهانه توسط الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده ۶۱
شکل ‏۵‑۳: قاب فولادی ده طبقه و یک دهانه طراحی شده بر اساس ملزومات AISC-LRFD [25] 62
شکل ‏۵‑۴: نمودار همگرایی طراحی بهینه قاب ده طبقه و یک دهانه توسط الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده ۶۵
شکل ‏۵‑۵: قاب دو بعدی۳ دهانه ۱۵ طبقه [۲] ۶۷
شکل ‏۵‑۶: نمودار همگرایی طراحی بهینه قاب ۱۵ طبقه و سه دهانه توسط الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده ۶۹
شکل ‏۵‑۷: قاب فولادی ۲۴ طبقه و ۳ دهانه طراحی شده بر اساس ملزومات AISC-LRFD [25] 70
شکل ‏۵‑۸ : نمودار همگرایی طراحی بهینه قاب ۲۴ طبقه و سه دهانه توسط الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده ۷۵
شکل ‏۵‑۹ :نمودار تغییرات β بر حسب تعداد محاسبات ۷۷
شکل ‏۵‏۵‑۱۰: نمودار تغییرات تعداد محاسبات برای CF های مختلف ۷۸
شکل ‏۵‑۱۱: نمودار تغییرات تعداد محاسبات برای CF های مختلف در بازه ۰ تا ۵ ۷۹
شکل ‏۵‑۱۲: تغییرات تعداد محاسبات برای مقادیر rev مختلف برای قاب ۲ دهانه و ۳ طبقه ۸۰
شکل ‏۵‑۱۳: نمودار تغییرات جواب بهینه برای مقادیر مختلف rev برای قاب ۲۴ طبقه ۳ دهانه ۸۱
فصل اول
مقدمه
مقدمه
بهینه‌یابی^[۱] در ریاضیات، اقتصاد، مدیریت به برگزیدن بهترین عضو از یک مجموعه از اعضای دست یافتنی اشاره می‌کند. در ساده ترین شکل تلاش می‌شود که با گزینش نظام مند داده‌ها از یک مجموعه قابل دستیابی و محاسبه مقدار یک ‏تابع حقیقی مقدار بیشینه^[۲] و کمینه^[۳] آن به دست آید‎.‎
امروزه بهینه‌یابی در تمامی ابعاد زندگی‌ ما حضور دارد، از مسائل مهندسی‌ و بازار‌های مالی گرفته تا حتی برنامه ریزی برای استفاده بهینه از زمان در سفر. ما همیشه درگیر یافتن راهکار برای  کمینه یا بیشینه کردن چیزی هستیم. یک فروشنده تلاش می‌کند که سود خود را بیشینه کرده و هزینه‌های خود را به کمینه‌ترین حالت ممکن برساند.  در حقیقت ما همواره در حال تلاش برای یافتن راه‌ حل ‌های بهینه هستیم هرچند لزوما قادر به یافتن چنین راه‌ حل ‌های نیستیم.
بهینه‌یابی ابزاری مهم تصمیم گیری‌های علمی‌، اقتصادی و حتی اجتماعی است. برای استفاده از این ابزار، ما ابتدا باید تابع هدف^[۴] برای سنجش عملیات مشخص کنیم که مقداری کمّی‌ از میزان کارایی روش به ما ارائه می‌دهد. در مسائل مختلف این تابع می‌تواند میزان سود، مقدار انرژی، زمان و یا در مسائل طراحی سازه وزن سازه باشد. هر کدام از این معیارها می‌‌تواند با یک عدد بیان شود. مقدار این تابع به مشخصات معینی از سیستم انجام عملیات بستگی دارد که اصطلاحاً به آن‌ها متغییر^[۵] اطلاق می‌گردد. به طور کلی‌ بهینه‌یابی یعنی پیدا کردن ماکزیمم یا مینیمم برای مسأله مورد نظر با رعایت قیودی^[۶] که برای متغیرها وجود دارد [۱].
گاهی اوقات مساله بهینه‌یابی به نام برنامه ریزی ریاضی^[۷] نیز خوانده می شود. یک مساله بهینه سازی از نظر ریاضی به صورت زیر بیان می شود:
Minimize f(x)
Subject to  , i=1, 2, 3,…, m [1-1]
که در آن  ، متغیر اصلی و مستقل مسأله است که با تغییر دادن آن مقدار کمینه برای تابع هدف پیدا میشود. تابع هدف به صورت  تعریف شده است و دارای مقدار حقیقی می باشد. مجموعه‌ی توابع  نیز تعریف شده‌اند تا قیودی به صورت نامساوی به وسیله آن‌ها بیان شود. اعداد حقیقی سمت راست این نامساوی‌ها، یعنی  ها حدود نامساوی‌ها هستند [۲].
ضرورت انجام تحقیق
به علت اهمیت موضوع بهینه‌یابی در علوم مهندسی به ویژه مهندسی سازه، تحقیقات در این زمینه امری ضروریست. گستردگی بسیار زیاد کاربرد بهینه‌یابی و روش‌های بهینه­یابی باعث می‌شود که این علم پیشرفت خود را مدیون محققان زیادی در سرتاسر جهان بداند. بدین ترتیب هر تحقیقی هر چند ناچیز می‌تواند در کنار سایر تحقیقات به تدریج باعث پیشرفت بهینه­یابی شود. در همین راستا در این پایان نامه بر آن شدیم که الگوریتم نو پای رقابت استعماری را به ورطه­ی بررسی بگذاریم.