۳- تهیه سبد سرمایه‌گذاری
گام سوم در فرایند سرمایه‌گذاری شامل شناسایی و تعیین دارایی‌های مورد نظر برای سرمایه گذاری و یافتن نسبت سرمای ه اختصاص یابنده از ثروت سرمایه گذار به هر کدام از دارایی‌های منتخب می باشد. در این مرحله، سرمایه گذاران با توجه به نتایج مراحل قبلی به استفاده از موارد زیر در تهیه سبد مورد نظر می پردازند:

۱- تجزیه و تحلیل اوراق بهادار به صورت فردی و پیش بینی تغییرات قیمت هر کدام از آنها.
۲- پیش بینی تغییرات کلی قیمت سهام عادی و ارتباط آنها با اوراق بهادار با درآمد ثابت.
۳- تهیه سبدی که با یک سطح معین در بازده دارای حداقل ریسک باشد.
در واقع سرمایه گذاران با توجه به برآورد میزان ریسک و باز ده هر یک از اوراق بهادار، از طریق تجزیه و تحلیل فردی آنها و رابط ه بین نرخهای بازدهی، می‌توانند به مجموعه ای دست یابند که در ازای میزان معینی از ریسک دارای بالاترین نرخ بازده می باشد.
۲-۳-۷ بازده
معمولا افراد مصرف کنونی را به مصرف درآینده ترجیح می دهند. بنابراین برای تشویق افراد در به تعویق انداختن مصرف فعلی می‌بایستی انتظار کسب پاداش از سرمایه گذاری را برای آنان ایجاد کرد. در واقع انتظار کسب بازده یا پاداش سرمایه‌گذاری موجب می‌شود تاسرمایه گذاران مصرف در آینده را به مصرف فعلی ترجیح دهند. اغلب از بازده در جهت معرفی بازده سرمایه گذاری در یک دارایی در طول یک دوره زمانی که به آن بازده دوره نگهداری می گویند استفاده می شود و آن عبارتست از تغییرات قیمت و جریانات نقدی حاصل از آن دارایی طی دوره سرمایه گذاری. این میزان تغییرات را بر حسب درصد بیان می کنند که نشان دهنده درصدی از مبلغ سرمایه گذاری است و به آن نرخ بازده سرمایه گذاری می گویند (جهانخانی،۱۳۷۵).
۲-۳-۸ اجزای بازده
بازده معمولا از دو بخش تشکیل می شود (جونز ۱۳۸۴):
۱- سود دریافتی: مهمترین جزء بازده سودی است که به صورت جریانات نقدی دوره ای سرمایه گذاری بوده و می‌تواند به شکل بهره یا سود تقسیم ی باشد. ویژگی متمایز این دریافت ها این است که منتشر کننده، پرداخت هایی را به صورت نقدی به دارنده دارایی پرداخت می کند. این جریانات نقدی با قیمت اوراق بهادار نیز مرتبط است.
سود(زیان) سرمایه: دومین جزء مهم بازده، سود(زیان) سرمایه است که مخصوص سهام عادی است ولی در مورد اوراق قرضه بلند مدت و سایر اورا ق بهادار با درآمد ثابت نیز مصداق دارد. به این جزء که ناشی از افزایش (کاهش) قیمت دارایی است، سود (زیان) سرمایه می گویند. این سود (زیان) سرمایه ناشی از اختلاف بین قیمت خرید و قیمت زمانی است که دارنده اوراق قرضه قصد فروش آنها را دارد . این اختلاف می تواند سود یا زیان باشد . مجموع این دو جزء بازده کل اورا ق بهادار را تشکیل می‌دهد.
نرخ بازده مورد انتظار^[۱۰]
عبارتست از بازده تخمینی یک دارایی که سرمایه گذاران انتظار دارند در یک دوره آینده به دست آورند. بازده مورد انتظار باعدم اطمینان همراه است و احتمال دارد برآورده شود و یا اینکه برآورده نشود(جونز، ۱۳۸۴).
سرمایه گذاران متخصص^[۱۱]
این دسته از سرمایه گذاران، منابع مالی بیشتر و پایدارتری دارا می باشند، تجربه و تخصص آنها در سرمایه گذاری بیشتر می باشد، دارای دید بلندمدت بوده و معمولاً به صورت مستقیم اقدام به سرمایه گذاری می کنند (محقق).
سرمایه گذاران مبتدی^[۱۲]
این دسته از سرمایه گذاران در مقایسه با سرمایه گذاران متخصص، منابع مالی کمتری دارند، تجربه و دانش آنها در سرمایه گذاری کمتر می باشد، دارای دید کوتاه مدت تر بوده و بیشتر از مشاوران مالی مستقل در سرمایه گذاری های خود استفاده می کنند (محقق).
۲-۳-۹ عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه گذاری در محصولات مالی
عوامل زیادی بر ریسک و بازده سرمایه گذاری در هر محصول مالی دخالت دارند . در این مقاله، عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه گذاری در محصولات مالی در سه دسته کلی عوامل کلان اقتصادی، عوامل خرد اقتصادی و عوامل غیر اقتصادی طبق ه بندی شده و به طور خلاصه مورد بررسی قرار
می گیرد:
عوامل کلان
این عوامل بر ریسک بازار تأثیر داشته که در مدل ^[۱۳]CAPM نتیجه و میزان تأثیر اینعوامل بر ریسک بازار، تحت عنوان ریسک سیستماتیک ، با بهره گرفتن از بررسی وابستگی تغییرات قیمت هر محصول به تغییرات قیمت های محل بازار اندازه گیری می شود، و شامل موارد زیر می باشد(پیر صالحی، ۱۳۷۲):
سیاست‌ها و خط مشی‌های دولت
دولت به عنوان یک ناظر و سیاستگذار کلان نقش پررنگی در بازار سرمایه دارد و یکی از وظایف دولت، ارائه برنامه ای است که بتواند به بازار سرمایه رونق بخشد اما به طورکلی تکثر مراکز قدرت و تصمیم گیری، ابهام نقش و رابطه این مراکز با یکدیگر، تداخل قوای سه گانه کشور، شفاف نبودن قوانین و وجود برداشت های متفاوت و متناقض از آنها، وجود قوانین نامناسب و د ست و پا گیر، نقض آزادیهای اقتصادی و بی ثباتی سیاسی دولت، موجب افزایش ریسک سیستماتیک و لذا کاهش شدید سرمایه گذاری می گردد(نوو ،۱۳۸۰). اقدامات و میزان دخالت دولت در اقتصاد، صنعت و بازرگانی نیز بر سرمایه گذاری در محصولات مالی تاثیرگذار است، به این معنی که هرچه میزان دخالت دولت در اقتصاد بیشتر باشد (کاهش مشارکت بخش خصوصی)، ریسک سیستماتیک افزایش و میزان سرمایه گذاری در محصولات مالی کاهش می یابد. برای مثال اگر دولت برای جبران کسری بودجه خود اقدام به انتشار اوراق قرضه نماید، مقدار اوراق قرضه عرضه شده در قیمت و نرخ بهر ه ای از این اوراق افزایش می یابد که این خود منجر به کاهش قیمت اوراق و افزایش نرخ بهره می‌گردد (ایکینز ،۱۹۹۹).
عوامل فرهنگی و اجتماعی
در کشورهای توسعه یافته از بازار سرمایه به عنوان بازاری که موجب جلب مشارکت تمام افراد جامعه می‌شود نام می‌برند. اما در کشورهای توسع ه نیافته و یا در حال توسعه به دلیل عدم فرهنگ سازی مناسب، درصد بسیار کمی در این بازار سهیم هستند ، درحالی که اگربتوان بستر مناسبی فراهم نمود و با ایجاد جاذبه های واقعی، پس اندازهای مردم را به این سو هدایت کرد، این مساله موجب بالا رفتن درآمد ملی، کاهش تورم، تخصیص نقدینگی موجود در بازار مولد و افزایش سرمایه گذاری و رفاه نسبی در جامعه می شود(فصلنامه احیاء ،۱۳۸۴).
وضعیت صنعت
صنایع مختلف و شرکت های آن تحت تاثیر شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی جغرافیایی داخلی و خارجی می تواند دچار رونق و رکود شود . برای مثال در صورت بهبود قیمت جهانی نفت، صنایع وابسته به فرآورده های نفتی، تحت تاثیر قرار گرفته و سهام آن دچار رونق می شود یا در صورت بروز خشکسالی، صنایع وابسته به محصولات کشاورزی تحت تاثیر قرار گرفته و سهام آنها دچار رکود خواهد شد(عبداله زاده ،۱۳۸۱). از طرف دیگر هرچه میزان تاکید بر صنایع واسطه ای و مصرفی بیشتر باشد و وابستگی این صنایع به خارج بیشتر باشد، ریسک سیستماتیک افزایش می یابد که این خود منجر به کاهش سرمایه گذاری در این صنایع می‌شود.
شرایط اقتصادی و دورا نهای تجاری و مالی
کاهش نرخ بهره به تنهایی می تواند یک عامل موثر برای افزا یش بازده سر مایه‌گذاری‌ها باشد. با کاهش نرخ بهره، هزینه های سرمایه گذاری نیز کاهش می یابد و این امر باعث افزایش بازده سرمای ه گذاری می شود. اما مساله زمانی حالت ایده آل دارد که نرخ بهره با توجه به مکانیسم های عرضه و تقاضا تعیین گردد، چرا که این نوع کاهش نرخ بهره اگر همراه با ابزارهای مناسب برای کنترل آثار آن نباشد، اگر چه می تواند باعث افزایش نرخ سرمایه گذاری شود، ولی به احتمال زیاد این سرمایه گذاری ها در بخ ش های غیر مولد و بعضا مخرب برای اقتصاد خواهد بود . نکته دیگر اینکه اگراین کار بدون پیش بینی های لازم ان جام شود، با توجه به نرخ تورم موجود در کشور می تواند باعث نوعی زیان غیر آشکار (ریسک ) برای سپرده گذاران شود (فصلنامه احیاء ،۱۳۸۴). از طرف دیگر افزایش نرخ بهره، موجب افزایش ریسک نوسان نرخ بهره می شود، زیرابا افزایش نرخ بهره، قیمت اوراق قرضه بابهره ثابت کاهش می یابد و در صورتی که دارنده این اوراق آن را قبل از سررسید بفروشد، متحمل زیان خواهد شد(نوو ریموند ،۱۳۸۰). در یک اقتصاد در حال رشد ( چرخه توسعه تجاری ) که میزان ثروت و درآمد افراد در حال افزایش است، میزان تقاضا برای سرمایه گذاری در محصولات مالی افزایش می یابد که این خود منجر به افزایش قیمت و بازده سرمایه گذاری در این محصولات می شود. رکود اقتصادی و کاهش اشتغال نیز موجب افزایش ریسک سیستماتیک و کاهش میزان سرمایه گذاری می شود(ایکینز ،۱۹۹۹).
عوامل خرد
این عوامل موجبات تغییر در ریسکی خواهند شد که مر بوط به وضعیت عمومی بازار نبوده و مختص وضعیت هر شرکت است (ریسک غیر سیستماتیک) که به طور خلاصه عبارتند از:
میزان تقاضا و کشش کالای تولیدی شرکت
میزان تقاضا و کشش کالای تولیدی شرکت نیز بر ریسک سرمایه گذاری در آن تاثیر می گذارد، به این معنی که هرچه میزا ن تقاضای کالای تولیدی شرکت پایین تر و کشش قیمتی برای کالای تولیدی بیشتر باشد، ریسک سرمایه گذاری در آن شرکت نیز افزایش می یابد.
سیاستها و خط مشی‌های مدیریت
مدیریت شرکت می تواند با به کار گیری استراتژ ی های گوناگون در رابطه با سرمایه درگردش، میزان نقدینگی شرکت را تحت تاثیر قرار دهد. این استراتژ یها را میزان ریسک و بازده آنها مشخص می‌کند. استراتژی های سرمایه در گردش به دو دسته استراتژی های محافظه کارانه و استراتژی های جسورانه تقسیم می شوند:
استراتژی محافظه کارانه
استراتژی محافظه کارانه آن است که شرکت ب ا نگهداری پول نقد و اورا ق بهادار قابل فروش می کوشد قدرت نقدینگی خود را حفظ کند . ریسک این استراتژی بسیار اندک است، زیرا داشتن قدرت نقدینگی نسبتا زیاد به شرکت این امکان را می دهد که موجودی کالا را به مقدار کافی تهیه و اقدام به فروش نسیه کند . از این رو ریسک ا ز دست دادن مشتری بسیار اندک است، از طرف دیگر، نقدینگی نسبتا زیاد به آنها این امکان را می دهد که بدهیهای سر رسید شده را به موقع بپرداز ند و با خطر ورشکستگی مواجه نشوند. از طرف دیگر مدیر محافظه کار می کوشد تا در ساختار سرمایه شرکت، میزان وا م های کوتاه مدت را به حداقل برساند که این امر احتمال ریسک ورشکستگی (ناتوانی در باز پرداخت به موقع وامها یا تمدید آنها) را به شدت کاهش خواهد داد(نوو ریموند ،۱۳۸۰).
استراتژی جسورانه
مدیری که از استراتژی جسورانه استفاده می کند، همواره می کوشد تا وجوه نقد و اوراق بهادار قابل فروش را به حداقل ممکن برساند. اگر مدیر جسورانه عمل کند، درصدد بر می آید تا وجوهی را که در موجودی کالا سرمایه گذاری می شود به حداقل برساند، دراین وضعیت شرکت باید ریسک عدم پرداخت به موقع بده ی های سررسید شده را بپذیرد . چنین شرکتی شاید نتواند پاسخگوی سفار ش های مشتریان باشد و از این لحاظ هم متحمل ضرر خواهد شد (چون نمی تواند فروش کند ).از طرف دیگر مدیر جسور می کوشد تا سطح وا م های کوتا ه مدت را به حداکثر برساند و دارایی های جاری خود را از محل این وا م ها تامین کندکه در این وضعیت خطر و احتمال اینکه شرکت نتواند به موقع آنها را باز پرداخت کند (ریسک ورشکستگی ) افزایش خواهد یافت، ضمن اینکه وقتی بازار با کمبود پول و اعتبار مواجه است، گرفتن وا م های کوتاه مدت به آسانی میسر نمی شود و هزینه آنها بالا خواهد رفت (نوو ریموند ،۱۳۸۰).
وضعیت مالی و حساب‌های شرکت
ساختار مالی شرکت که ترکیب بدهی ها و حقوق صاحبان سهام آن را تعیین می کند آثار هزینه ای و ریسکی بر عملکرد شرکت دارد . ساختار مختلف تامین مالی و اثر آن بر شرکت های مختلف در شرایط متفاوت اقتصادی تفاوت خواهد داشت(عبداله زاده ،۱۳۸۱). برای مثال اگر در ساختار سرمایه شرکت اوراق قرضه وجود داشته باشد، احتمال دارد که شرکت دچار نوعی بحران مالی شود . شرکت موقعی دچار بحران مالی می شود که نتواند اصل و فرع بده ی های خود را در موعد مقرر بپردازد (به طور کلی نتواند، طبق مفاد قرارداد عمل کند ) به عبارت دیگر، اگر شرکتی اوراق قرضه منتشر کند، متعهد شده است که از محل سودهای نامعلوم آینده، هزینه بهره ثابتی را بپردازد . این اقدام باعث افزایش درجه ریسک و بازده سهامداران شرکت خواهد شد . نرخ بازده سرمایه گذاری شرکت باید بیش از نرخ بهره اوراق قرضه باشد تا مقدار سود هر سهم شرکت کاهش نیابد(نوو ریموند ،۱۳۸۰).
قابلیت نقدشوندگی یک محصول مالی نیز بر ریسک سرمایه گذاری در آن محصول تاثیرگذار است . قابلیت نقدشوندگی یک محصول مالی به معنای امکان فروش سریع آن است . هرچه بتوان یک محصول مالی را سریعتر و با هزینه کمتری به فروش رساند قابلیت نقدینگی آن بیشتر و ریسک سرمایه گذاری در آن کاهش می یابد. ثبات نسبی سودآوری یک محصول مالی در سرمایه گذاری در آن موثر است، بدین صورت که هرچه میزان انحراف سودآوری سا ل های گذشته و یا سودهای احتمالی دوره های آتی نسبت به میانگین سود یا سود مورد انتظار بیشتر باشد، ریسک سرمایه گذاری در آن محصول بالاتر و در مقابل ارزش آن کمتر خواهد بود (ایکینز ،۱۹۹۹).
میزان وابستگی تولید شرکت به عوامل حیاتی و به خارج ، وضعیت عمومی و جهانی منابع
صنایع مختلف و شرکت‌های آن تحت تاثیر شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی جغرافیایی داخلی و خارجی می تواند دچار رونق و رکود گردد . ب رای مثال در صورت بهبود قیمت جهانی نفت، صنایع وابسته به فرآورد ه های نفتی، تحت تاثیر قرار گرفته و سهام آن دارای رونق می گردد یا در صورت بروز خشکسالی، صنایع وابسته به محصولات کشاورزی تحت تاثیر قرار گرفته و سهام آنها دچار رکود خواهد شد(عبداله زاده ،۱۳۸۱). بنابر این هرچه میز ان وابستگی تولید یک شرکت به خارج و عوامل حیاتی بیشتر باشد و وضعیت عمومی و جهانی منابع تولیدی مورد نیاز شرکت نامساعد تر باشد، ریسک سرمایه گذاری در آن شرکت افزایش می یابد.

جدول ‏۴‑۳: نتایج حاصل از آزمایش سنتز ژل در نسبت­های مختلف مولی آب به پیش­ماده ۵۳
جدول ‏۴‑۴: نتایح حاصل از هیدرولیز در دو دمای ۳۲ و ۶۰ درجه سانتیگراد ۵۵
جدول ‏۴‑۵: نتایج حاصل از هیدرولیز با غلظت­های مختلف پیش­ماده ۵۶
فهرست شکل ها
عنوان شماره صفحه
شکل ‏۱‑۱: نمای کلی روش سل- ژل ۲
شکل ‏۱‑۲ : نمای کلی از واکنش هیدرولیز ۵
شکل ‏۱‑۳ : تصویر مدل سه بعدی مربوط به واکنش تراکم ۷
شکل ‏۱‑۴ : نمای کلی مراحل مختلف واکنش سل- ژل ۸
شکل ‏۱‑۵ : نمودار فازی فشار- دما برای رسیدن به شرایط بحرانی ۱۱

شکل ‏۱‑۶ : ایروژل تهیه شده از ملامین با فرمالدهید ۱۵
شکل ‎۲‑۱: نمایش رفتار ژل آلومینا تحت تاثیرpH 31
شکل ‎۳‑۱: همزن مغناطیسی هیتر دار ۳۴
شکل ‎۳‑۲: نمای شماتیک دستگاه آزمایشگاهی خشک کن فوق بحرانی ۳۵
شکل ‎۳‑۳: نمائی از دستگاه آزمایشگاهی خشک کن فوق بحرانی ۳۶
شکل ‎۳‑۴: رآکتور ۳۶
شکل ‎۳‑۵: حمام پارافین ۳۷
شکل ‎۳‑۶: پمپ خلا ۳۸
شکل ‎۳‑۷: محلول بعد از اضافه کردن اسید ۴۱
شکل ‎۳‑۸: تشکیل میسل ۴۱
شکل ‎۳‑۹: سل تشکیل شده از میسل ها ۴۲
شکل ‎۳‑۱۰: تشکیل ژل و رسوب ژله­ای یا لخته از سل ۴۲
شکل ‎۳‑۱۱: لایه کاتیونی-آنیونی تشکیل شده اطراف میسل ۴۳
شکل ‏۴‑۱: سل آلومینا قبل از اضافه کردن اسید ۵۷
شکل ‏۴‑۲: سل آلومینا بعد از افزودن اسید a: نیتریک اسید b: استیک اسید ۵۷
شکل ‏۴‑۳: آنالیز SEM ژل آلومینا خشک شده در a) شرایط محیط b) شرایط فوق بحرانی ۶۰
شکل ‏۴‑۴: آنالیز SEM ژل آلومینا خشک شده در a) شرایط محیط b) شرایط فوق بحرانی ۶۱
شکل ‏پ۱‑۱: سل حاصل از حلال متانول ۶۸
شکل ‏پ۱‑۲: سل حاصل از حلال استن ۶۹
شکل ‏پ۱‑۳: سل حاصل از حلال اتانول ۶۹
فهرست نمودار ها
عنوان شماره صفحه
نمودار ‎۲‑۱: حجم نسبی ژل بر حسب نسبت مولی اسید به هیدروکسید ۲۴
نمودار ‎۲‑۲: تاثیر دمای کلسیناسیون روی مساحت ویژه ایروژل در سه چگالی مختلف ۲۷
نمودار ‏۴‑۱: زمان تشکیل ژل بر حسب حجم اسید در نسبت مولی آب به پیش­ماده برابر با ۲ و دمای ۳۲ درجه سانتیگراد ۵۱
نمودار ‏۴‑۲: جرم رسوب تشکیل شده بر حسب حجم اسید در نسبت مولی آب به پیش­ماده برابر با ۲ و دمای ۳۲ درجه سانتیگراد ۵۲
نمودار ‏۴‑۳: زمان تشکیل ژل بر حسب نسبت مولی آب به پیش­ماده در دمای ۳۲ درجه سانتی گراد و ۵/۰میلیلیتر اسید نیتریک ۵۴
نمودار ‏۴‑۴: جرم رسوب تشکیل یافته بر حسب نسبت مولی آب به پیش­ماده در دمای ۳۲ درجه سانتی گراد و ۵/۰میلی­لیتر اسید­نیتریک ۵۴
نمودار ‏۴‑۵: تغییرات دما و فشار راکتور بر حسب زمان خشک کردن ژل آلومینا ۵۸
فصل اول

مقدمه

 

سل- ژل

فرایند سل- ژل^[۱] یک روش شیمیایی تر^[۲] برای سنتز انواع نانوساختار­ها به ویژه نانوذرات اکسید فلزی می باشد. در این روش پیش ماده مولکولی (معموﻻً آلکوکسید فلزی) در آب یا آلکل حل شده و با حرارت و همزدن در اثر هیدرولیز/الکلیز به ژل تبدیل می­ شود. شکل ۱-۱ نمای کلی از فرایند سل- ژل را نشان می­دهد (Niederberger and Pinna, 2009).
شکل۱-۱: نمای کلی روش سل- ژل (Niederberger and Pinna, 2009)

تاریخچه فرایند سل- ژل

برای نخستین بار در سال ۱۸۴۵ ابلمن^[۳] به طور اتفاقی مشاهده کرد که تتراکلرید سیلیکون (SiCl₄) که در ظرفی رها شده بود، ابتدا هیدرولیز و سپس به ژل تبدیل شد. حدود یک قرن روش سل- ژل فقط مورد توجه شیمیدان­ها بود اما در سال ۱۹۳۰ شرکت شات از روش سل- ژل برای پوشش شیشه های صنعتی از لایه­ های اکسید با بهره گرفتن از ترکیبات فلز به عنوان پیش ماده استفاده کرد. در سال ۱۹۵۰ مطالعات گسترده­ای در زمینه سنتز سرامیک­ها و ساختارهای شیشه ای با بهره گرفتن از این روش آغاز شد. روی و همکارش^[۴] یک روش برای سنتز ترکیبات اکسید سرامیک با بهره گرفتن از فرایند سل- ژل پیشنهاد کردند که محصول نهایی نسبت به روش­های دیگر همگن­تر بود.
ژل­های معدنی از نمک­های چند آبه برای مدت زمان زیادی مورد مطالعه قرار گرفت. گراهام نشان داد آب داخل سیلیکا ژل می ­تواند با حلال­های آلی جایگزین شود که تئوری ساختار متخلخل شبکه­ جامد ژل را تائید می­کرد. در حالی که تئوری­های دیگر ساختار ژل را به عنوان یک سل لخته شده که ذرات آن با یک لایه آب احاطه شده است یا یک امولسین در نظر می­گرفتند. در دهه­ ۱۹۳۰ ساختار شبکه­ ای و متخلخل ژل به طور گسترده­ای مورد قبول قرار گرفت که حاصل تلاش زیاد هارد بود. سنتز ایروژل به کمک خشک کردن ژل با بهره گرفتن از سیال فوق بحرانی توسط کیسلر^[۵] در سال ۱۹۳۲ نیز مهر تائیدی بر ساختار شبکه­ ای ژل بود. همزمان تولید پودر همگن از ژل و سل برای مطالعه در زمینه تعادل فازی مورد توجه بسیاری قرار گرفت. شایان ذکر است که با این روش، بسیاری از اکسیدهای غیرآلی مانند TiO₂، SiO₂، ZrO₂ سنتز شدند(Brinker and Schere,1990).

مراحل فرایند سل ژل

برای تولید محصول به روش سل- ژل ﻻزم است ابتدا مقدمات و شرایط ﻻزم برای واکنش­ها فراهم شود.
تهیه محلول همگن^[۶]: ﻻزم است تا در ابتدا یک محلول همگن شامل حلال و پیش ماده­هایی که قرار است در طول فرایند، محصول نهایی را شکل دهند آماده گردد. برای این کار ابتدا حلال (آب، الکل، حلال­های آلی یا نسبتی از آنها) و پیش ماده در یک ظرف مخلوط می­شوند تا محلول همگن حاصل شود. گاهی ﻻزم است تا از ترکیب دو حلال با نسبت­های معین استفاده شود تا پیش ماده­ها به طور کامل در آن حل و محلول همگن حاصل شود. به عنوان مثال برخی از پیش ماده­های آلی فلزی ابتدا باید در یک حلال آلی قابل حل در آب حل و سپس محلول حاصل در آب حل شود. اما در مواردی که پیش ماده مورد نظر نمک فلزی باشد به طور مستقیم در آب قابل حل بوده و نیازی به حلال آلی وجود ندارد. پیش ماده­های آلکوکسیدی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند اما می تواند به طریق دیگری غیر از مسیر الکوکسیدی نیز روش سل – ژل پیش برود که به آن مسیر کلوئیدی گفته می شود (Niederberger and Pinna, 2009).

چارچوب فوق برای توصیف عمیق رشد نسبی اینترنت در کشورهای فوق، استفاده می‌شود. اگر از پرسشنامه استفاده شود، مرحله پیشرفت رشد اینترنت نیز در کشور مورد نظر، مشخص می‌شود.

۲-۲-۱-۶- ارزیابی بین‌المللی WITSA از تجارت الکترونیک
ائتلاف جهانی خدمات و فناوری اطلاعات ^[۵۶]WITSA این بررسی را در سال ۱۹۹۹ انجام داده است(WITSA, 1999).

 

• • هدف

 

جمع­آوری نتایج یک ارزیابی بین ­المللی از دیدگاه‌ها در مورد انجمن‌های صنعتی فناوری‌ اطلاعات به‌منظور تشویق توسعه تجارت الکترونیک. هدف این کار، ارزیابی میزان آگاهی شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان از تجارت الکترونیک و همچنین مشخص کردن زمینه‌های عمل بالقوه می‌باشد.

 

• • معیارهای سنجش

 

این بررسی بر تجارب مستقیم شرکت‌ها از تجارت الکترونیک و دیدگاهای ذهنی آنها راجع به نحوه پیشرفت تجارت الکترونیک تمرکز دارد. سؤالات طیفی از جنبه‌ها مانند موانع صنعت فناوری‌، نقش اعتماد مشتری، مشکلات فناوری‌ تجارت الکترونیک، فعالیت‌های داخلی تجاری حامی‌تجارت الکترونیک، مسائل نیروی کار، مالیات‌ها، جنبه‌های سیاست عمومی، و مقاومت از جانب مشتریان را پوشش می‌دهد.

 

• • تعریف « آمادگی الکترونیکی» در این راهنما

 

این گزارش بیان می‌کند که یک کشور با آمادگی الکترونیکی به اعتماد مصرف‌کننده در مورد حفظ حریم خصوصی و امنیت، فناوری‌ امنیتی بهتر، کارگران ماهرتر و هزینه آموزش کمتر، سیاست‌های عمومی بهتر و راحت‌تر، فعالیت‌های کاری جدید مطابق با عصر اطلاعات و هزینه کمتر برای فناوری‌ تجارت الکترونیکی نیاز دارد.

 

• • نحوه اجرا

 

این گزارش از شرکت‌های شاغل در حوزه فناوری‌، مجموعه‌ای از سؤال‌ها را در مورد تجربه آنها در مورد مشکلات موجود در تجارت الکترونیکی و پیشنهادات ضروری می‌پرسد.

 

• • نحوه ارائه نتایج

 

گزارش نهایی حاصل تنظیم و تفسیر پاسخ‌های مربوط به شرکت‌کنندگان در طرح می‌باشد. همچنین گزارش حاوی نمودارها و شرحی بر پاسخ‌ها نیز می‌باشد.
۲-۲-۱-۷- تبدیل‌های فضای مجازی و فرا صنعتی Crenshaw & Robinson (یک تحلیل چند ملیتی^[۵۷] از توسعه اینترنت)
این گزارش توسط کریستوفر کلی رابینسون^[۵۸] و ادوارد م. کرنشاو^[۵۹] در دانشکده جامعه‌شناسی دانشگاه ایالتی اوهایو، تألیف و در دسامبر ۲۰۰۲ منتشر شده است(Robison, Crenshaw, 2002).

 

• • هدف

 

تست تئوری‌های موجود در زمینه توسعه فناوری‌ و فرضیه مؤلف در مورد فعل و انفعالات فاکتورهای بی‌شمار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ونیز برای درک فرایندهای اجتماعی عمیق‌تر که در پشت توزیع فناوری‌ مخابرات قرار گرفته‌اند.

 

• • معیارهای سنجش

 

این گزارش بر نقش و تعاملات بین فاکتورهای زیر بر توسعه فاوا تمرکز دارد:

 

1. 1. سطح توسعه فناوری‌

 

1. 1. فضای باز سیاسی/ دموکراسی

 

1. 1. آموزش و پرورش

 

1. 1. وجود بخش بزرگ خدماتی

 

1. 1. تراکم مخابراتی

 

1. 1. سرمایه‌گذاری خارجی

 

1. 1. یکنواختی نژادی

 

1. 1. نابرابری بخشی

 

1. 1. تراکم جمعیت

 

1. 1. حجم صادرات

 

 

 

• تعریف « آمادگی الکترونیکی» در این راهنما

۲۰۰۶

۰/۲-

۱/۰-

۱/۰-

۴/۳

۶/۱

 

۲۰۰۷

۲/۸-

۰/۰

۴/۰-

۰/۴

۶/۱

 

۲۰۰۸

۰/۷

۳/۰-

۵/۰-

۰/۴

۸/۳

 

۲۰۰۹

۶/۶-

۳/۰-

۵/۰-

۱/۳

۴/۲

 

۲۰۱۰

۳/۱

۴/۰-

۵/۰-

۰/۲

۴/۲

 

 

دامنهی اقتصادهای ضعیف منطقه به شدت ساختار اجتماعی را متأثر کرده است. تعامل شدید بین مسائل اقتصادی، اشتغال، سطح آموزشی، رفاه و توسعه ی انسانی و خدمات اجتماعی به سرعت ظرفیت ها و توانایی ها و بالعکس ناتوانی های بخش اقتصاد را در سایر بخش ها از جمله سطح اجتماع نمودار ساخته است. رشد سریع جمعیت، قاچاق زنان و مواد مخدر، فقدان امکانات بهداشتی و آب آشامیدنی مناسب، فقر، گسترش ایدز، بحران هایی اخلاقی، حضور پناهندگان و مشکلات به همراه آنان، عدم امنیت… مشخصهی بارز وضعیت اجتماعی این جمهوری هاست.
اوضاع اجتماعی منطقه پس از فروپاشی بدتر شده است. گسترش فحشا حاصل دوران فروپاشی و از بین رفتن نظم و قانون شوروی و فقدان حکومتداری مؤثر شمرده می شود، مهمتر این که بر یک وضعیت نابسامان اقتصادی و همچنین بحران اخلاقی عمیقتر دلالت می کند که به واسطهی آن هویت ها مغشوش شدهاند. قاچاق مواد مخدر، گسترش فساد، خود فروشی و تهدید گسترش ایدز و قاچاق زنان به کشورهای حوزه خلیج فارس، خاورمیانه، امارات متحده به شدت رواج داشته، در این زمینه نیز شهر بیشکک قرقیزستان مقام اول را در بین کشورهای منطقه داشته است. این کشور منطقهی ایده آل این فعالیت ها برای گروه های تبهکاران چینی و جنوب آسیا فراهم آورده است.^[۳۵۴]

یکی دیگر از مسائل گریبانگیر زنان و دختران آسیای مرکزی قاچاق آنان توسط گروه های تبهکار است. مشکلات بازسازی اقتصادی به دنبال فروپاشی نظام اقتصادی شوروی، همراه با نتایج جنگ داخلی تاجیکستان و ناامنی محیط داخلی، مهاجرت گستردهی شهروندان تاجیکی به مناطقی چون فدراسیون روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و به میزان کمتری ازبکستان و ترکمنستان را که نیاز به ویزا ندارند، در پی داشته است. همچنین نبود نیاز به روادید در این مناطق مقدمه ای برای مهاجرت های غیر قانونی و قاچاق انسان شده است. بنابر گزارش ها مهاجران جویای کار در تاجیکستان بین ۲۰۰تا ۴۰۰ هزار نفر برآورد شده است. بسیاری از این مهاجران جویای کار که فاقد تخصص هستند، به راحتی در دام شبکه های جنسی گرفتار می شوند.^[۳۵۵]
عواملی که باعث گسترش قاچاق انسان در منطقه شده است :^[۳۵۶]

 

 

• شرایط بد اقتصادی توأم با بیکاری، فقر، درآمد پایین، وضعیت نابرابر زنان و مردان و نبود آینده شغلی، بستر مناسبی برای مهاجرت های غیرقانونی به خارج از مرزها به وجود آورده است.

 

 

 

• عوامل اجتماعی – فرهنگی: نابرابری اجتماعی، تغییر ارزش ها، نبود عدالت جنسیتی، ازدواجهای زودرس، خشونت های خانگی، تحصیلات و سطح آموزش پایین، فشار جمعیت، عدم آگاهی از فعالیت های قاچاق انسان.

 

 

 

• عوامل سیاسی- حقوقی: عدم امنیت، فقدان سیاستگذاری مناسب، منازعات و تنش های سیاسی، جنگ داخلی، نبود احترام به حقوق بشر، قوانین جزایی ناکارآمد، فساد نهادهای پیگیری و رسیدگی.

 

 

همچنین در مطالعات قبلی در این زمینه بیشتر به شناسایی عوامل پرداخته شده است و کمتر به میزان تاثیر این عوامل بر پروژه پرداخته شده است و یا حتی می توان گفت که فقط به تحلیل موارد پرداخته شده است .
تا به حال بهره وری منابع انسانی در قالب و یا با رویکردی تحت عنوان فاز اجرایی چرخه حیات پروژه در قالب استاندارد PMBOK 2012 مورد تحلیل و بررسی قرار نگرفته است. پس بر اساس این رویکرد نوین می توان بهره وری منابع انسانی را شناسایی و مورد تحلیل قرار داد.
در پایان هم بر اساس خروجی ها و نتایج حاصل از این رویکرد نوین می توان عوامل شناسایی شده را در قالب مدل هایی بر اساس، مدل عددی و کیفی بهره وری ارائه داد تا برای پروژه های آتی،

پیش بینی از نتایج داشته باشیم.
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۳-۱- مقدمه
آنچه در این فصل بیان خواهد شد در واقع بیان سلسله مراتبی است که انجام گرفته تا به نتیجه نهایی برسد و ما بتوانیم به ارزیابی و تجزیه و تحلیل عوامل مهم در بهره وری منابع انسانی برسیم. روش هایی که برای جمع آوری اطلاعات و طراحی پرسشنامه ها استفاده شده است شامل : پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و بررسی اسناد و مدارک است. که نحوه استفاده از هرکدام از موارد در زمان معین توضیح داده می شود.

روش تحقیق در بررسی کیفی
روش تحقیق در بررسی کیفی، روشی است میدانی که با بهره گرفتن از پرسشنامه انجام می شود. برای این کار نیاز است تا نمونه و جامعه آماری مناسبی انتخاب شود. جامعه آماری این تحقیق از بین کارفرمایان پروژه های عمرانی، شرکت های مهندسی مشاور و شرکت های پیمانکاری که در زمینه انجام امور مرتبط با ساخت و ساز شهری (موضوع تحقیق) می باشند.
پس از مشخص نمودن محدوده تحقیق باید پرسشنامه اول که در قالب ورودی ها، ابزار ها و تکنیک ها و خروجی های هر یک از دسته بندی های چهار گانه مدیریت منابع انسانی پروژه، شامل: ۱- برنامه ریزی مدیریت منابع انسانی، ۲- تشکیل تیم پروژه، ۳- توسعه تیم پروژه، ۴- مدیریت تیم پروژه است، که بر اساس استاندارد PMBOK 2012 ، استخراج و دسته بندی شده است با توجه به سه منبع مهم زیر طراحی شوند:
تحقیقات مشابه انجام شده در گذشته
استفاده از مستندات فنی پروژه ها
نظر کارشناسان، متخصصان و اساتید دانشگاهی
پس از جمع آوری اطلاعات از سه منبع فوق، پرسشنامه اول طراحی می شود. سئوالات پرسشنامه به صورت ۵ جوابی لیکرت(بی اهمیت، کم اهمیت، متوسط، پر اهمیت، بسیار پر اهمیت)است. که نوعی متغیر زبانی و کیفی است و باید به متغیر عددی و کمی تبدیل شود. پاسخ های ذکر شده در پرسشنامه ها که براساس متغیر کیفی است را وزن دهی و تبدیل به کمی نموده و عملیات ریاضی را بر روی آنها انجام می دهیم. پایایی پرسشنامه ها با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
سپس به منظور ارائه عدد بهره وری منابع انسانی، پرسشنامه دوم طراحی شده است که همان پرسشنامه اول است، ولی با این تفاوت که عوامل بترتیب اولویت فازی در همان۴ دسته مذکور قرار گرفته اند. این بارگزینه ها بصورت۳ جوابی کیفی(ضعیف، متوسط و قوی)تغییر پیدا کرده اند و سئوالات در این پرسشنامه خود شرکت پیمانکاری را مخاطب قرار داده است که توان بهره وری منابع انسانی آنها سنجیده شود.
سپس به منظور ارائه وضعیت کیفی بهره وری منابع انسانی، پرسشنامه سوم طراحی گردید، سئوالات پرسشنامه به ترتیب اولویت فازی در همان ۴ دسته فوق قرار گرفت، همانند مرحله اول به صورت ۵ جوابی لیکرت ولی با این تفاوت که سئوالات، دسته ۳ (توسعه تیم پروژه) و دسته ۴ (مدیریت تیم پروژه) به صورت ۵- ،۴- ،۳- ،۲- و۱- که به ترتیب (بی اهمیت، کم اهمیت، متوسط، پر اهمیت، بسیار پر اهمیت) تغییر پیدا کردند، که این بار سئوالات خود شرکت پیمانکاری را مستقیماً مخاطب قرار داده بود که وضعیت بهره وری منابع انسانی آنها مشخص گردد.

روش تحقیق در بررسی کمی
پس از جمع آوری پرسشنامه های اول و مشاهده نتایج باید روشی برای تجزیه و تحلیل داده ها پیدا کرد. روش شاخص اهمیت نسبی و روش فازی روش های مناسبی هستند که برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده می شود. نتایج حاصل از پرسشنامه ها با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته است. در نهایت میزان تاثیر هر عامل را مشخص نموده و آنها را رتبه بندی می نماییم.
نتایج حاصل از پرسشنامه های دوم در جدولی خاص که دارای پارامتر هایی منحصر بفرد است که در فصل مربوطه به آن اشاره می شود، ارائه شده است و عدد بهره وری منابع انسانی هر ۳ شرکت پیمانکاری با یکدیگر مقایسه می شوند.
نتایج حاصل از پرسشنامه های سوم هم پس از انجام محاسبات خاص خود در ماتریس کیفی وضعیت بهره وری درج می شود و مقایسه این وضعیت ها برای ۳ شرکت پیمانکاری انجام می شود.

دیاگرام روش تحقیق
آنچه در این بخش به صورت دیاگرام بیان خواهد شد و در شکل ۳-۱ نیز مشخص است، در واقع بیان سلسله مراتبی از فرایندی است که انجام گرفته تا تحقیق به نتیجه نهایی برسد و ما بتوانیم ارزیابی و تجزیه و تحلیلی بر عوامل موثر بر بهره وری منابع انسانی در فاز اجرایی چرخه حیات پروژه های ساخت و ساز شهری داشته باشیم.
(شکل۳-۱): سلسله مراتبی از فرایند تحقیق
فصل چهارم
بررسی بهره وری منابع انسانی با رویکرد PLC در پروژه های ساخت و ساز شهری
۴-۱- مقدمه
هدف از بررسی کیفی بهره وری تعیین عوامل موثر بر بهره وری (عواملی که باعث تاثیر مثبت و یا منفی بر بهره وری منابع انسانی) می باشد تا بر اساس داده های به دست آمده از پرسشنامه با بکارگیری روش های مناسب، میزان تاثیر هر یک از عوامل تعیین گردند. در ادامه تعیین جامعه آماری، طراحی پرسشنامه، روایی پرسشنامه، روش های آماری به کار گرفته شده برای تجزیه و تحلیل داده ها و نرم افزار مورد استفاده شرح داده می شود. پس از انتخاب جامعه آماری مناسب و طراحی پرسشنامه بر اساس روش تحقیق ذکر شده، پرسشنامه ها میان جامعه آماری توزیع گردید. پس از جمع آوری پرسشنامه ها،
داده های بدست آمده پردازش و کدگذاری گردیدند. سپس به تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق و نتایج بدست آمده از آنها پرداخته می شود. در ادامه تعیین جامعه آماری، طراحی پرسشنامه، روایی پرسشنامه، روش های آماری به کار گرفته شده برای تجزیه و تحلیل داده ها و نرم افزار مورد استفاده شرح داده
می شود.

جامعه آماری
جامعه آماری مناسبی باید قبل از توزیع پرسشنامه ها انتخاب شود، که ضمن آنکه نمونه های انتخاب شده معرف کل جامعه آماری باشند، پاسخ های به دست آمده نیز قابل اعتماد و معتبر باشند، تا تاثیر هر یک از عوامل بر بهره وری منابع انسانی در کارگاه های ساخت و ساز شهری کشور مشخص باشد. جامعه آماری برای توزیع پرسشنامه و مشخصاً از میان کارفرمایان و شرکت های مشاور و پیمانکاران صنعت ساخت و ساز شهری کشور که گروه های اصلی درگیر در پروژه های ساخت و ساز شهری هستند، انتخاب شده است. درصد بیشتری به پیمانکاران اختصاص یافته تا به نوعی وزن این گروه در میان پاسخ دهندگان بیشتر از دو گروه دیگر باشد. در انتخاب شرکت ها از شرکت های معتبر و بزرگ صاحب تجربه استفاده شده است .
۴-۲-۱- تعیین حجم نمونه آماری
در روش تخمین محقق با در نظر گرفتن عوامل شخصاً نسبت به برآورد حجم نمونه اقدام
می کند. گاه برای حجم نمونه حد و نصاب هایی ارائه شده، که محقق می تواند برای تخمین حجم نمونه آماری روشی را مد نظر داشته باشد، تا حداقل حجم نمونه از آن کمتر نشود.
مثلاً در تحقیقاتی که نیاز به طبقه بندی جامع برای نمونه گیری باشد حداقل نمونه هر طبقه بین ۱۵تا ۲۰ نفر است (حافظ نیا ۱۳۷۷). با توجه به سه دسته کارفرما، مشاور و پیمانکار پس جمعاً حداقل ۴۵ تا ۶۰ نفر لازم است.
۴-۲-۲- استفاده از روش آماری
روشی مقداری است که با توجه به اینکه ای تحقیق کیفی است و تعداد کل جامعه آماری به دلیل در دسترس نبودن منابع اطلاعات، مشخص نیست. این روش با رابطه (۴-۱) مشخص است:
(۴-۱)
که در آن P درصد توزیع صفت در جامعه یعنی درصد افرادی که دارای صفت مورد مطالعه در جامعه آماری می باشند. q درصد افرادی که فاقد صفت مربوط در جامعه هستند. q=1-p
d تفاضل نسبت واقعی وجود صفت در جامعه با میزان تخمین زده شده از سوی محقق با انتخاب احتمال صحت گفتار افراد برابر ۹۰% مقدار t بر اساس جدول (۴-۱) که خروجی از منحنی گوس می باشد، ۶۴/۱ و ۰۵/۰ d= می باشد. صحت مورد نظر در جامعه آماری (میزان تجربه) است که شاخص ۵ سال برای آن مناسب است.
(جدول ۴-۱): رابطه t با درصد احتمال صحت گفتار

ردیف