برابری فرصتهای اقتصادی

۷۸۲/۰

جدول (۲-۳): ضریب آلفای کرونباخ متغیرهای میانجی و کنترل

شاخص

بعد

ضریب آلفای کرونباخ

رضایتمندی

رضایت سیاسی

۷۹۰/۰

رضایت اجتماعی

۷۲۷/۰

رضایت اقتصادی

۸۶۹/۰

دینداری

اعتقادی

۸۸۷/۰

عاطفی

۶۵۷/۰

مناسکی

۵۳۶/۰

۸-۳ تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها
۱-۸-۳ متغیر وابسته؛ گرایش سیاسی
همانطور که آلافیلیپ اشاره کرده است؛ گرایش به معنای جهتگیری کلی و ارزشگذاری نسبت به موضوع معینی نظیر موافقت یا مخالفت نسبت به چیزی، درست یا غلط پنداشتن و… است (آلافیلیپ، ۱۳۷۹: ۳۳). برخی از نویسندگان گرایش سیاسی را به عنوان مجموعهای از دیدگاه های سیاسی نسبتاً باثبات و منسجم تعریف کردهاند. برخی دیگر معتقدند؛ گرایش سیاسی به عنوان یک سازه، مکانیسمی مفید برای فهم رفتار بشری است (Friese & Fishman, 2009: 280). در پژوهش حاضر سه نوع دستهبندی از گرایشات سیاسی (محافظهکاری، اصلاحطلبی، افراطگرایی) مورد توجه قرار خواهد گرفت. در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:

۱-۱-۸-۳ محافظهکاری
الف: تعریف نظری محافظهکاری
اصطلاح محافظهکاری به عنوان معادلی برای conservatism در زبانهای اروپایی سابقه استعمال چندانی ندارد. گفتهاند که نخستین بار در سال ۱۸۱۸ شاتوبریان نویسنده فرانسوی، Le conservateur را برای عنوان گاهنامه خود برگزید و از آن طریق در دیگر زبانهای اروپایی وارد شد (ارشاد: ۶۳).
محافظهکاری اغلب با اشکال سنتی و تثبیت شدهی مذهب مرتبط است. اگرچه گاهی محافظهکاران مدعیاند فیلسوفان باستان نظیر ارسطو و سیسرو اجدادشان هستند؛ اولین نظریهپرداز سیاسی محافظه‌کاری ادموند برک است (دانشنامه بریتانیا). در واقع از منظری تاریخی، واژه محافظهکاری یا کنسرواتیسم به دوره انقلاب فرانسه یا بهتر بگوییم پس از انقلاب فرانسه باز میگردد. انقلابی که نظم مستقر دوران را به ویژه در ابعاد سیاسی و اجتماعی به هم ریخت. در هم ریختن نظم مستقر طبعا مخالفان و موافقانی داشت که از جمله مخالفان آن میتوان به ادموند برک انگلیسی اشاره کرد. وی به حمایت از محافظهکاری و مخالفت با در هم ریختن نظم مستقر و حرکتهای افراطی، رادیکال و تند پرداخت. از آن زمان به بعد واژه محافظهکاری به صورت مستقل یا در کنار واژههایی دیگر به صورت ترکیبی معنای گوناگونی را افاده کرد (پورمحمدی: ۴۲).
آنچه به لحاظ لغوی از مفهوم محافظهکاری استنباط میشود، شامل افرادی است که مشی میانه، معتدل و حرکت آرام و کند دارند. اهل حسابگری هستند و عمدتا از رفتارهای رادیکال و تند پرهیز میکنند و در مقام عمل هم سعی میکنند از حرکتهای هیجانی و لحظهای و برخوردهای تند و آشوبگرانه دوری کنند (پورمحمدی: ۴۲).
مهمترین عقاید مرکزی محافظهکاران عبارت است از: باور به؛ سنت^[۳۴]، نقص انسان^[۳۵]، جامعه ارگانیک^[۳۶]، سلسله مراتب، اقتدار^[۳۷] و دارایی^[۳۸]. برای بسیاری از آنان تأکید بر سنت، ایمان مذهبیشان را منعکس میکند. بنابراین برک معتقد است که جامعه توسط « قانون خالق ما^[۳۹]» یا آنچه که به اصطلاح قانون طبیعی مینامیم، شکل داده شده است (Heywood, 2007: 69).