مدلهاي پذيرش تكنولوژي وكاربرد آنها در انتقال فناوري

زينب صالح احمدي، داود كريم زادگان مقدم و اميرحسين اميرخاني

مدل پذيرش تکنولوژي توسعه يافته جهت اثربخشي مديريت ارتباط با مشتري الکترونيک (مطالعه موردي: شعب بانک تجارت شهرستان يزد)

سيدمحمود زنجيرچي، اميررضا كنجكاومنفرد، سيدحسن حاتمي نسب، ابوالفضل نوري و هادي ستارزاده

معرفی، بررسی و اصلاح مدل پذیرش تکنولوژی (TAM) با توجه به شرایط ایران

مسعود موحدی و مسعود عابسی

نظریه های رایج در باره پذیرش فناوری های اطلاعات و ارتباطات

مسعود رضایی

كاربرد نظريه‌هاي پذيرش فناوري در ارزيابي فناوريهاي اطلاعاتي كتابخانه‌ها: رويكردي متن پژوهانه

مجتبي كفاشان

ارائه يک مدل پيشنهادي براي پذيرش بانکداري همراه از ديدگاه مشتريان و مقايسه آن با مدل هاي مطرح جهاني

ساجده کارخانه و شهریار محمدی

رويكرد فرهنگي به فناوري اطلاعات: ارزيابي پذيرش بر مبناي مدل UTAUT

محمد مهدی بهرام زاده و سمیه شوکتی مقرب

ک. تحقیقات بین المللی با بهره گیری از نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری
سازمان­ها برای کاهش زمان انجام وظایف تکراری افزایش اتوماسیون اداری امورجاری و بهبود سیستم­های گزارش­گیری از فناوری­های اطلاعات استفاده می_­نمایند. علیرغم داشتن پتانسیل کافی برای سودآوری بیشتر سازمان در اجرای استقرار فناوری­ها در سطح سازمان، با مشکلات متعددی مواجه هستند. در یک گزارش بیان شده است که بیش از 70% سازمان­ها مشکلاتی شامل تأخیر در اجراء افزایش هزینه­ها و عدم برآورده­شدن انتظارات در حوزه­ عملیاتی مواجه شده ­اند و در حدود 50% سازمان­ها کارکنان نسبت به استفاده از سیستم از خود مقاومت نشان داده­اند.

در میان مدل­­های متعددی که در حوزه­ پذیرش فناوری مطرح است. نظریه­ یکپارچه­ی پذیرش و به­ کارگیری فناوری توان پیش ­بینی بهتری را نسبت به سایر مدل­ها دارد.
در تحقیقی که برای اعتبارسنجی نظریه­ یکپارچه­ی پذیرش و به­ کارگیری فناوری در کشور ایالات متحده آمریکا در حوزه­ پذیرش فناوری بی­سیم توسط صنایع کوچک و متوسط انجام شده است. نتایج این تحقیق در مراحل اولیه اجرایی بوده است و نشان می­دهد که مدل قابل استفاده در این سطح بوده است (Anderson & Schwager, 2004).
برخی از عواملی که نظریه­ یکپارچه­ی پذیرش و به­ کارگیری فناوری پیشنهاد می­ کند شامل: منبع کنترل، حمایت سازمانی درک شده، تعهدات هنجاری عاطفی و عدالت رویه­ای می باشد. در یک تحقیق حدود 181 کارمند تمام وقت به عنوان نمونه انتخاب شده و نظریه با توجه به سازه های آن مورد تائید قرارگرفته است. در این نظریه عوامل سازمانی در کنار تفاوت های فردی در افزایش به کارگیری فناوری­های نو در سازمان­ها و به تبع آن افزایش اثربخش و بهره­وری مؤثر بوده است.
در مقاله­ای تحت عنوان موفقیت سیستم اطلاعاتی: تعیین عوامل فردی و سازمانی در چهار دسته­ی : رضایت­مندی استفاده­کننده، به­ کارگیری سیستم، سودمندی درک شده و کیفیت سیستم دسته­بندی شده است. شاخص­ های مرتبط با استفاده کننده شامل: تجربه ی فرد با سیستم اطلاعاتی، آموزش فرد، نگرش و علاقه­ او به بهره­ گیری از سیستم در حوزه­ عوامل فردی بیشترین رابطه را با گسترش و توسعه سیستم در سازمان داشته است. دو سازه­ی مرتبط با سازمان هم تحت عنوان حمایت مدیر ارشد و تجهیزات و زیرساخت­های سیستم اطلاعاتی مورد بررسی قرارگرفته است. در این مقاله رابطه عوامل فردی مهم­تر از عوامل سازمانی ارزیابی شده است (Jeyaraj, Chowa, & Sabherwal, 2006).
با توجه به عدم رشد قابل توجه فناوری­های همراه در حوزه ­های تجاری در کشور چین علیرغم داشتن پتانسیل­های قابل توجه تحقیقی تحت عنوان تطبیق فناوری­های همراه برای مشتریان چینی در سال 2011 در میان شرکت­های کوچک و متوسط چینی بر مبنای نظریه­ یکپارچه­ی پذیرش به­ کارگیری فناوری انجام شده است که علاوه بر سازه­های اصلی مدل متغییر­های میانجی چون جنس،­ سن و تجربه­ به­ کارگیری فناوری اطلاعاتی را مورد ارزیابی قرارداده است. نتایج این تحقیق بیانگر این مطلب است که مهم ترین عامل در پذیرش فناوری همراه تأثیرات اجتماعی بوده است. این شاخص بیشتر از نگرش و نه قصد استفاده دارای رابطه است. چون بهره­ گیری از سیستم­های همراه مراحل آغازین خود را در کشور چین طی می­ کند اهمیت تلاش مورد انتظار بیشتر از سودمندی مورد انتظار بوده است. در این تحقیق متغییرهای میانجی هم بر روابط تأثیر گذار بوده است. در مشتریان با تحصیلات و مهارت­ های بیشتر رابطه عامل عملکرد مورد انتظار بیش از سایر عوامل بوده است (Park,Yang & Lehto, 2011).
در تحقیق دیگری که در سال 2005 در کشور مالزی انجام شده است، متغییر­های میانجی چون سن و سطح درآمد و جایگاه سازمانی بر بهره­ گیری از سیستم منفی بوده است لیکن در این تحقیق ارتباط معنا­داری بین جنسیت و استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی یافته نشده است (Yahya, Nadzar, Masrek, & Abd Rahman, 2011).
پژوهشی که در سال 2009 انجام شده است ؛ به بررسی نظریه­ یکپارچه­ی پذیرش و به­ کارگیری فناوری در سازمان­هایی در کشور تایوان که از ابزارهای همراه برای آموزش کارکنانشان استفاده می­ کنند، می ­پردازد، سازه­های اصلی مدل را مورد سنجش قرار داده و جز آن شاخص­ هایی چون جنس، سن و تجربه، داوطلبی و شغل فرد را نیز در سازمان به عنوان متغییر مداخله گر به مدل اضافه نموده است. نمونه­های این تحقیق شرکت­های فعال در تایوان بوده است. لیکن نتایج تحقیقات بیانگر این مطلب است که صرفاً تأثیر اجتماعی با قصد رفتاری و استفاده از آن دارای رابطه بوده است. در این تحقیق قدرت تبیین مدل تحت تأثیر نگرش کارکنان که به کارآمدی سیستم آموزش همراه اعتقادی نداشته اند کاهش یافته است. همچنین انگیزش کارکنان به دلیل نبود فعالیت های انگیزشی سازمان پایین بوده و تمایل چندانی به بهره­ گیری از سیستم نداشته اند. نگارنده پیشنهاد نموده است که نوع صنعتی که سازمان­ها در آن فعالیت می­ کنند می ­تواند تفاوت­هایی را در نگرش کارکنان آن ایجاد نماید. همچنین تأثیر اجتماعی در کارکنان بالای سن 50 سال بیشتر از سایرین بوده است اما شاخص­ های جنس و تجربه در این مدل نتوانسته است متغیر میانجی قرار گیرد. (Yu-Shan Cheng, 2011)
با توجه به جمعیت قابل توجه کشور چین صنایع مرتبط با خدمات کسب و کار همراه توجه ویژه­ای به بازار این کشور دارند. تحقیقی که در سال 2007 در کشور چین انجام شده متغیرهای میانجی متداول نظریه­ یکپارچه­ی پذیرش و به­ کارگیری فناوری را در نمونه ­ای از جمعیت این کشور مورد ارزیابی قرار داده که جنسیت و سطح تحصیلات بر روند روابط مدل تأثیرگذار بوده است از این رو نگارنده پیشنهاد نموده است که عناصر خرده فرهنگی بیشتری در نمونه ی کشور چین مورد ارزیابی قرار گیرد (Park,Yang & Lehto, 2007).
در مجموع پاره ای مطالعات پیشین خارجی در این حوزه عبارتند از:
جدول 2 5. پذیرش فناوری در مطالعات خارجی پیشین

عنوان مقاله

نویسندگان

ADOPTION OF MOBILE TECHNOLOGIES FOR CHINESE CONSUMERS