با توجه به تغییر نقش سنتی مردان و زنان در جامعه و خانواده، که دستیابی به برابری کامل بین مردان و زنان را ضروری و لازم می­سازد،
با تصمیم به اجرای اصولی که در اعلامیه رفع تبعیض علیه زنان آمده است و به خاطر آن اهداف و نیز جهت انجام اقدامات ضروری برای از میان برداشتن این‌گونه تبعیض‌ها در تمامی اشکال و مظاهر آن.»^[۴۰]

«با توجه‌ به‌ اینکه‌ بر طبق‌ اصولی‌ که‌ در منشور ملل‌ متحد اعلام‌ گردیده‌ است‌ شناسایی‌ حیثیت‌ ذاتی‌ و حقوق‌ یکسان‌ و غیرقابل‌ انتقال‌ کلیه‌ اعضاء خانواده‌ بشر مبنای‌ آزادی‌ ـ عدالت‌ و صلح‌ در جهان‌ است‌، با اذعان‌ به‌ اینکه‌ حقوق‌ مذکور ناشی‌ از حیثیت‌ ذاتی‌ شخص‌ انسان‌ است‌،
با اذعان‌ به‌ اینکه‌ بر طبق‌ اعلامیه‌ جهانی‌ حقوق‌ بشر کمال‌ مطلوب‌ انسان‌ آزاد رهایی‌ یافته‌ از ترس‌ و فقر فقط‌ در صورتی‌ حاصل‌ می‌شود که‌ شرایط‌ تمتع‌ هر کس‌ از حقوق‌ اقتصادی‌ ـ اجتماعی‌ و فرهنگی‌ خود و همچنین‌ از حقوق‌ مدنی‌ و سیاسی‌ او ایجاد شود،
با توجه‌ به‌ اینکه‌ کشورها بر طبق‌ منشور ملل‌ متحد به‌ ترویج‌ احترام‌ جهانی‌ و مؤثر حقوق‌ و آزادی‌های‌ بشر ملزم‌ هستند.»^[۴۱]
« با در نظر گرفتن منشور سازمان ملل مبنی بر شناسایی حیثیت ذاتی و حقوق برابر برای همه انسان‌ها، اعضاء دولت‌ها خود را متعهد می‌دانند که با پیوستن به سازمان ملل جهت دستیابی و تحقق بخشیدن به اهداف آن و احترام و رعایت حقوق بشر و آزادی‌های اساسی در سطح جهان و برای همه انسان‌ها، بدون در نظر گرفتن نژاد، جنس، زبان و دین، همکاری‌های لازم را به عمل آورند،
با در نظر گرفتن منشور جهانی حقوق بشر مبنی بر اینکه تمام انسان‌ها آزاد آفریده‌ شده‌اند و از نظر حیثیت و حقوق باهم برابر هستند و نیز همه حق برخورداری از تمام حقوق و آزادی‌های مندرج در منشور را بدون در نظر گرفتن هر نوع امتیاز ویژه‌ای مثل نژاد، جنس، رنگ یا منشأ ملی دارند،
با در نظر گرفتن اینکه همه انسان‌ها در مقابل قانون برابر هستند و حق دارند در مقابل هر نوع تبعیضی و تحریک تبعیض‌آمیزی بطور برابر از حمایت قانونی برخوردار گردند،
با اعتقاد به اینکه نظریه برتری بطور علمی اشتباه است و آن چیزی جزء بی‌عدالتی اجتماعی نیست و اخلاقاً خطرناک و قابل محکوم کردن می‌باشد، بنابراین چه در تئوری و چه در عمل هیچ توجیهی برای تبعیض وجود نخواهد داشت،
با تصدیق دوباره که تبعیض بین انسان‌ها مانع دوستی و روابط صلح‌آمیز میان ملت‌ها و انسان‌ها می‌شود و آرامش و امنیت مردم را سلب می کند و باعث جلوگیری از همزیستی انسان­هایی می‌شود که می‌خواهند در یک سرزمین در کنار یکدیگر زندگی کنند، با اعتقاد به اینکه وجود تبعیض در منافات با آمال جامعه بشری است، با اعلام خطر مبنی بر اعمال تبعیض در بعضی از مناطق جهان، با تصمیم به اقدامات لازم جهت سرعت بخشیدن به حذف تبعیض در تمام اشکال آن،
با یادآوری به میثاق رفع تبعیض در استخدام و تبعیض شغلی که در سال ۱۹۵۸ به وسیله سازمان بین ­المللی کار به تصویب رسیده و نیز یادآوری به میثاق رفع تبعیض در آموزش که به وسیله سازمان‌های آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۹۶۰ به تصویب رسیده است،
با آرزو به اجرای اصولی که در منشور سازمان ملل متحد مبنی بر حذف تمام اشکال تبعیض و نیز حمایت از اقدامات عملی اخیر مبنی به پایان دادن به تبعیض بیان شده است»^[۴۲]
« لازم‌ است‌ اعضای‌ جامعه‌ بین‌المللی‌ تعهدات‌ خطیر خود را در زمینه‌ بسط‌ و تشویق‌ احترام‌ به‌ حقوق‌ و آزادی‌های‌ اساسی‌ عموم‌ افراد بشر، بدون‌ توجه‌ به‌ وجوه‌ امتیاز از هر نوع‌‌ ایفا کنند.
اعلامیه‌ جهانی‌ حقوق‌ بشر مبین‌ تفاهم‌ مشترک‌ ملل‌ جهان‌ در زمینه‌ حقوق‌ غیرقابل‌ سلب‌ و نقض‌ عموم‌ اعضای‌ خانواده‌ بشری‌ بوده‌ متضمن‌ تعهدی‌ برای‌ اعضای‌ جامعه‌ بین‌المللی‌ است‌.
از بدو تصویب‌ اعلامیه‌ جهانی‌ حقوق‌ بشر سازمان‌ ملل‌متحد، پیشرفت‌های‌ چشمگیری‌ به‌ منظور تعیین‌ معیارهایی‌ برای‌ تمتع‌ از حقوق‌ و آزادی‌های‌ اساسی‌ بشر و حمایت‌ آن‌ کرده‌ است‌. در این‌ مدت‌، اسناد بین‌المللی‌ مهم‌ متعددی‌ به‌ تصویب‌ رسیده‌ لیکن‌ در زمینه‌ تحقق‌ حقوق‌ و آزادی‌های‌ مذکور، هنوز کارهای‌ زیادی‌ باید انجام‌ پذیرد.
هدف‌ نخستین‌ سازمان‌ ملل‌متحد در زمینه‌ حقوق‌ بشر، برخورداری‌ یکایک‌ افراد از حداکثر آزادی‌ و حیثیت‌ است‌. برای‌ تحقق‌ این‌ مقصود، قوانین‌ هر کشوری‌ باید آزادی‌ بیان‌، آزادی‌ کسب‌ اطلاعات‌، آزادی‌ ایمان‌ و مذهب‌ و نیز حق‌ شرکت‌ در حیات‌ سیاسی‌، اقتصادی‌، فرهنگی‌ و اجتماعی‌ کشور را برای‌ عموم‌ افراد، صرف‌نظر از جنس، نژاد، زبان‌، مذهب‌ یا اعتقاد سیاسی‌ تأمین‌ کند.
کشورها باید عزم‌ خود را مبنی‌ بر اعمال‌ مؤثر اصول‌ راجع‌ به‌ حقوق‌ و آزادی‌های‌ اساسی‌ بشر که‌ در منشور ملل‌ متحد و سایر اسناد بین‌المللی‌ به‌ ودیعه‌ سپرده‌شده‌ مؤکداً اعلام‌ دارند.
موارد نقض‌ دامنه‌دار حقوق‌ بشر، ناشی‌ از تجاوز یا هر نوع‌ مناقشه‌ با پیامدهای‌ اسفناکی‌ که‌ در بر دارد، به‌ مصائب‌ ناگفتنی‌ بشر منتهی‌ می‌شود و واکنش‌هایی‌ را به‌ وجود می‌آورد که‌ امکان‌ دارد جهان‌ را گرفتار مخاصمات‌ روزافزون‌ کند. وظیفه‌ جامعه‌ بین‌المللی‌ است‌ که‌ در زمینه‌ محو این‌ قبیل‌ بلایا همکاری‌ کنند.
موارد نقض‌ فاحش‌ حقوق‌ بشر ناشی‌ از تبعیض‌ بر مبنای‌ نژاد، جنس، مذهب‌ و اعتقاد به‌ افکار بخصوص‌ یا بیان‌ آن‌ وجدان‌ بشریت‌ را جریحه‌دار می‌کند و مبانی‌ آزادی‌، عدالت‌ و صلح‌ را در جهان‌ به‌ مخاطره‌ می‌افکند.
تبعیضی‌ که‌ زنان‌ همچنان‌ در مناطق‌ مختلف‌ جهان‌ قربانی‌ آنند باید از بین‌ برود. منزلت‌ مادون‌ برای‌ زنان‌ قائل‌ شدن‌، مغایر منشور ملل‌متحد و نیز موازین‌ اعلامیه‌ جهانی‌ حقوق‌ بشر است‌ و اعمال‌ کامل‌ مفاد اعلامیه‌ راجع‌ به‌ محو کلیه‌ اشکال‌ تبعیض‌ علیه‌ زنان‌ از الزامات‌ حتمی‌ پیشرفت‌ انسان.»^[۴۳]
« با توجه به اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد که شناسایی حیثیت ذاتی و حقوق برابر و غیرقابل انتقال تمام اعضاء خانواده بشری را مبنای آزادی، عدالت و صلح در جهان اعلام داشته است،
با توجه به اینکه حقوق مذکور از شأن و منزلت ذاتی انسان سرچشمه گرفته است،
با توجه به تعهدات دولت‌های امضاء کننده منشور، به ویژه ماده ۵۵ آن که اعتلای رعایت و حرمت حقوق بشر و آزادی‌های اساسی را متذکر می‌شود،
با در نظر گرفتن ماده پنجم اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده هفتم کنوانسیون بین المللی حقوق مدنی و سیاسی که مقرر داشته است: هیچ‌کس را نمی­ توان مورد آزار و شکنجه و یا مجازات و رفتارهای ظالمانه و غیرانسانی قرارداد که سلب‌کننده حقوق مدنی و اجتماعی فرد است،
با توجه به اعلامیه مجمع عمومی ٩ دسامبر ١٩٧۵ مبنی بر حمایت انسانهائی که مورد شکنجه و اعمال ظالمانه غیرانسانی و رفتارهائی که باعث سلب حقوق مدنی و اجتماعی آن‌ها می‌شود،
با آرزو و تلاش و تأثیرگذاری بیشتر علیه شکنجه و دیگر اعمال وحشیانه و غیرانسانی و مجازات و رفتارهائی که حقوق انسان‌ها را در سراسر جهان به مخاطره می‌اندازد.»^[۴۴]
« از آنجا که شناسایی حیثیت ذاتی کلیه اعضای خانواده بشری و حقوق یکسان و انتقال ناپذیر آنان اساس آزادی و عدالت و صلح را در جهان تشکیل می‌دهد،
از آنجا که عدم شناسایی و تحقیر حقوق بشر منتهی به اعمال وحشیانه‌ای گردیده است که روح بشریت را به عصیان واداشته و ظهور دنیایی که در آن افراد بشر در بیان عقیده آزاد و از ترس و فقر فارغ باشند به عنوان بالاترین آمال بشر اعلام شده است،
از آنجا که اساساً حقوق انسانی را باید با اجرای قانون حمایت کرد تا بشر به عنوان آخرین علاج به قیام بر ضد ظلم و فشار مجبور نگردد،
از آنجا که مردم ملل متحد ایمان خود را به حقوق اساسی بشر و مقام و ارزش فرد انسانی و تساوی حقوق مرد و زن مجدداً در منشور اعلام کرده‌اند و تصمیم راسخ گرفته‌اند که به پیشرفت اجتماعی کمک کنند و در محیطی آزادتر وضع زندگی بهتری به وجود آورند،
از آنجا که دولت‌های عضو متعهد شده ­اند که احترام جهانی و رعایت واقعی حقوق بشر و آزادی­های اساسی را با همکاری سازمان ملل متحد تأمین کنند،
از آنجا که حسن تفاهم مشترک نسبت به این حقوق و آزادی­ها برای اجرای کامل این تعهد کمال اهمیت را دارد،
مجمع عمومی این اعلامیه جهانی حقوق بشر را آرمان مشترکی برای تمام مردم و کلیه ملل اعلام می‌کند تا جمیع افراد و کلیه ارکان اجتماع این اعلامیه را دائماً مد نظر داشته باشند و مجاهدت کنند که به وسیله تعلیم و تربیت احترام این حقوق و آزادی‌ها توسعه یابد و با تدابیر تدریجی ملی و بین ­المللی، شناسایی و اجرای واقعی و حیاتی آن‌ها، چه در میان خود ملل عضو و چه در بین مردم کشورهایی که در قلمرو آن‌ها می‌باشند، تأمین گردد.»^[۴۵]
« با آگاهی به نیاز فوری به اینکه حقوق و اصول مربوط به برابری، امنیت، آزادی، تمامیت، و وقار همه انسان‌ها به طور جهانشمول درباره زنان اعمال شود،
با توجه به اینکه این حقوق و اصول در اسناد بین ­المللی محترم شمرده‌شده،
با نگرانی از اینکه خشونت علیه زنان مانعی در راه دستیابی به برابری، پیشرفت و صلح است،
با تاکید بر اینکه خشونت علیه زنان، مبنایی بر نقض حقوق بشر و آزادی­های اساسی زنان است و برخورداری زنان را از این حقوق و آزادی‌ها بطور ناقص یا کامل نفی می‌کند، و با نگرانی درباره عدم موفقیت درازمدت در حمایت و ارتقاء این حقوق و آزادی‌ها در موارد خشونت علیه زنان،
با آگاهی بر اینکه خشونت علیه زنان نمایشی از نابرابری تاریخی روابط قدرت میان زنان و مردان است، که به تحت سلطه کشیدن و تبعیض علیه زنان توسط مردان و به پیشگیری از پیشرفت کامل زنان انجامیده، و اینکه خشونت علیه زنان یکی از مکانیزم­ های مهم اجتماعی است که زنان را به موقعیت­های فرودست در مقایسه با مردان مجبور می‌کند،
با نگرانی از اینکه برخی گروه‌های زنان، از جمله زنان متعلق به گروه‌های اقلیت، زنان بومی، زنان پناهنده، زنان مهاجر، زنانی که در مناطق روستایی یا دورافتاده زندگی می‌کنند، زنان بینوا، زنانی زندانی یا در حبس، دختر بچه‌ها، زنان معلول و ناتوان، زنان کهنسال و زنان در مناطق جنگی، بطور ویژه در مقابل خشونت آسیب‌پذیر هستند،
با یادآوری نتیجه پاراگراف ۲۳ پیوست قطعنامه شورای اجتماعی ۱۵/۱۹۹۰ به تاریخ ۲۴ مه ۱۹۹۰ و تشخیص این که خشونت علیه زنان در خانواده و جامعه فراگیر بوده و از مرزهای درآمد، طبقه و فرهنگ می‌گذرد، باید با اقدامات فوری و موثر برای محو این واقعه همراه باشد،
هم­چنین با یادآوری قطعنامه شورای اقتصادی و اجتماعی ۱۸/۱۹۹۱ به تاریخ ۳۰ مه ۱۹۹۱، که در آن شورا پیشنهاد پیشبرد امر تدوین یک سند بین ­المللی را که به طور صریح مسئله خشونت علیه زنان را مورد توجه قرار دهد،
با استقبال از نقشی که جنبش­های زنان در جلب توجه روزافزون به ماهیت، جدی بودن، و ابعاد مسئله خشونت علیه زنان ایفا می‌کنند،
با احساس مخاطره از این که فرصت­های زنان برای دستیابی به برابری حقوقی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در جامعه، به دلایلی از جمله خشونت فراگیر و مداوم، محدود هستند،
با اعتقاد به اینکه با توجه به نکات ذکرشده در بالا نیاز برای تعریف جامع و روشن خشونت علیه زنان، یک بیانیه روشن از حقوقی که باید اعمال شوند که حذف خشونت علیه زنان در همه اشکال آن تضمین شود، یک تعهد توسط دولت‌ها در احترام به مسئولیت های آنان، و یک تعهد توسط تمامی جامعه بین المللی به حذف خشونت علیه زنان،
رسماً اعلامیه حذف خشونت علیه زنان اعلان می‌دارد و اصرار دارد که هر گونه تلاشی برای شناختن و محترم شمردن آن توسط عموم، به عمل آید.»^[۴۶]
تکرار مکرر الزام دستیابی به برابری زنان و مردان در عرصه ­های گوناگون نشانگر اهمیت احقاق حقوق زنان، نیاز به اسنادی جهت پیشبرد این حقوق و الزام بررسی جهت رفع تبعیض­ها می­باشد.

۲-۷- مصادیق شکنجه علیه زنان

با توجه به تعاریفی که از شکنجه، کشورهای جهان سوم و کشورهای پیشرفته ارائه شد؛ و هم­چنین قوانین بین ­المللی، به بررسی انواعی از رفتارها و هنجارها ـ که می‌توان شکنجه نامید ـ می‌پردازیم.

۲-۷-۱- شکنجه در کشورهای پیشرفته

• نسبت به خودش در اموری که در اختیارش نیست همچون مرگ و بلایا به تدبیر و مدیریت نپردازد و تدبیر این امور را از آن خداوند بداند (رکن اعتقادی)

• مشغول به انجام واجبات و ترک محرمات شرعی باشد. (رکن فقهی)

برای احراز این سه رکن نیاز به شاخص هایی داریم که بتواند هر یک از این عناصر را احراز و اندازه گیری کند.

۲-۳-۱-۱. نماگرهای دلبستگی به اموال(رکن اقتصادی)

نسبت به رکن اول برای اینکه ببینیم در یک جامعه دینی انسان ها چقدر نسبت به مال و اموال خود دلبسته اند یا اینکه این اموال را مال خداوند می دانند و آن را در موضع خودش خرج می کنند شاخص های ذیل را پیشنهاد می کنیم:
۲-۳-۱-۱-۱. حجم ادای دیون شرعی واجب نسبت به میزان دلبستگی افراد به اموال خود یک شاخص بارز می باشد.
این دیون شامل موارد ذیل می‌شود:
الف: خمس ؛ میزان ادای این واجب شرعی نشانی از میزان دلبستگی افراد به مال دنیاست در روایت شریفی که از موسی بن جعفر علیه السلام نقل شده است آمده که حضرت فرمودند:…وَ اللَّهِ لَقَدْ یَسَّرَ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَرْزَاقَهُمْ بِخَمْسَهِ دَرَاهِمَ جَعَلُوا لِرَبِّهِمْ وَاحِداً وَ أَکَلُوا أَرْبَعَهً أَحِلَّاءَ ثُمَّ قَالَ هَذَا مِنْ حَدِیثِنَا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا یَعْمَلُ بِهِ وَ لَا یَصْبِرُ عَلَیْهِ إِلَّا مُمْتَحَنٌ قَلْبُهُ لِلْإِیمَانِ^[۱۰۵] .«به خدا قسم خداوند رزق مومنین را با پنج درهم بر ایشان آسان ساخته که یک درهم را برای خداوند کنار می گذارند و بقیه چهار درهم را به گونه ای حلال می خورند حضرت سپس فرمود: امر خمس مانند کلام ما سخت است که توفیق عمل به آن و صبر بر عمل به آن نصیب کسی نمی شود مگر کسی که دل او برای ایمان به خداوند مورد امتحان قرار گرفته است».
ب) زکات : از جمله دیونی که بر برخی از مسلمانان واجب می شود زکات است که در صورتی که بتوانیم نسبت زکات پرداخت شده با زکاتی که واجب شده است را به دست آوریم شاخصی از میزان دلبستگی افراد جامعه به مال دنیا را به دست می آوریم. میزان اعانات مستحبی مردم در قالب های مختلفی که در جامعه دینی ایران وجود دارد می‌تواند نماگری از حجم زکات پرداختی باشد زکات شامل موارد می‌شود:
الف : میزان بناهای خیریه مانند مسجد، مدرسه و بیمارستان و…. که توسط خیرین بنا می شود
ب : میزان موقوفاتی که سالیانه به موقوفات گذشته اضافه می گردد
ج : میزان قربانی هایی که در عید قربان یا در سائر مراسمات مذهبی مانند مجالس روضه خوانی با عناوین مختلف انجام می شود.
د : میزان کمک های نقدی به محرومان چه در حوادث غیرمترقبه و چه در طول سال که از طریق موسسات خیریه به دست نیازمندان می رسد.
ذ: میزان توریسم مذهبی.

۲-۳-۱-۲. نماگرهای معکوس دلبستگی به دنیا

از جمله شاخص هایی که می توانیم آنها را شاخص معکوس میزان دلبستگی به دنیا بدانیم شاخص های درآمدهای نامشروع و موارد مصرف نامشروع می باشد.

• در آمدهای نامشروعی که طیف مرفه و برخوردار جامعه به دست می آورند و ناشی از فقر نیست. که شامل موارد ذیل می‌شود: الف- میزان زمین خواری که گاهی منابع طبیعی عمومی را مورد دستبرد خود قرار می دهند و گاهی زمین های موقوفه، که از آن به موقوفه خواری نیز یاد می شود. ب: میزان اختلاس از بانک ها

• موارد مصرف نامشروع که عمدتا توسط طیف برخوردار جامعه شکل می گیرد :

الف: میزان پولی که بابت پارتی ها و عیاشی های حرام خرج می شود
ب: حجم خرید مشروبات الکلی در جامعه
ج: میزان توریسم حرام شامل سفر به عشرتکده های دنیا

۲-۳-۱-۳. نماگرهای تقدیر و قسمت

نسبت به رکن دوم عبودیت نیز می توانیم شاخص هایی در نظر بگیریم که خبر از میزان رضایت به تقدیر و قسمت می دهد شاخص های این رکن را بیشتر باید در لابراتوارهای روانشناسی و در میان پرونده های مراکز مشاوره جستجو کنیم شاخص های پیشنهادی این رکن عبارتند از:

• میزان آرامش روانی افراد جامعه

• میزان خودکشی ها در یک جامعه

• میزان افسردگی هایی که عمدتا ناشی از فقدان عزیزان فرد یا ناکامی در تحصیل یا کار می باشد.

۲-۳-۱-۴. نماگر انجام فرائض و ترک محرمات

برای رکن سوم عبودیت که اشتغال عبد به فرائض دینی و پرهیز از محرمات الهی بود نیز می توان شاخص هایی پیشنهاد کرد که عبارتند از:

• میزان اهتمام به فریضه نماز در یک جامعه که این خود نیز دارای شاخص هایی است از جمله:

الف: میزان شرکت در نمازهای جماعت نمادی از میزان تقید افراد به نماز است.
ب: میزان شرکت در نماز در نمازخانه های بین راهی و در هواپیما توسط مسافران.
ج: کودکانی که در فضای خانواده های نمازخوان بزرگ شده اند معمولا نماز را یاد دارند برخلاف کودکانی که در خانه نمازخوان بزرگ نمی شوند، این خود نیز می تواند شاخصی برای اهتمام به دینداری در یک خانواده باشد.

• میزان تعبد به احکام شرعی که این نیز می تواند با شاخص های ذیل اندازه گیری شود:

الف: حجم خرید رساله های توضیح المسائل در بازار کتاب
ب: حجم سوالاتی که از طرف مردم به مراکز پاسخ به سوالات شرعی وارد می شود البته تفکیک موضوعی این سوالات و حجم سوالات مربوط به هر موضوع نیز می تواند برای هر کارشناسی جالب توجه باشد.

۲-۴. بلندهمتی و آرمان‌خواهی

۲-۴-۱. مفهوم «بلندهمّتی»:
یکی از شاخص‌ها و معیارهای سنجش کرامت انسانی معیار و سنجه «ایده‌آل‌خواهی» یا «بلند همّتی» است، که گاهی به آن «آرمان‌خواهی» نیز گفته می‌شود. واژه «همت» مشتق از همَّ به معنای قصد و اراده است و به کسی که مقصد و هدف بلندی را انتخاب کند «بلند‌همّت» گویند، این نماگر از نماگرهای پیشینی «کرامت انسانی» هستند که تا این نماگر نباشد کرامت‌انسانی کم‌رنگ خواهد بود، امیرالمومنین در ضمن بیانی می‌فرمایند : «الکَرَمُ نَتیجَهُ علوِّ الهِمَّه»^[۱۰۶] «کرامت زاییده و نتیجه بلند همتی است» لذا برای اینکه بتوانیم کرامت را اندازه‌گیری کنیم یکی از عناصری که می‌تواند به عنوان شاخص مورد سنجش قرار گیرد «بلند همّتی» است؛ همه خصال و کردار انسانی تابعی از معرفت انسان و انتخاب‌های بنیادی انسان هست، افراد به تبع شناخت‌شان از زندگی و معنای زندگی و به تبع شناخت‌شان از خودشان، و کمالی که برای خویشتن خویش می‌توانند تصوّر کنند، اهداف متفاوتی برای زندگی خویش بر می‌گزینند، و هر کدام نقطه ایده‌آلی را به عنوان قلّه‌ای که باید در نهایت امر بدان برسند انتخاب می‌کنند، هر کس که برترین و بالاترین قلّه را که طبیعتا سخت‌ترین قلّه نیز خواهد بود، هدف خود قرار دهد، و برای رسیدن به آن تلاش کند، به اراده او در اصطلاح روایات «همّت عالی» گفته می‌شود؛ واین امر در روایات ما ستوده شده است؛

• رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرماید: «ان الله عزّوجلّ یحِبُّ الجُودَ و مَعالِی الاُمُورَ و یکرَهُ سَفسافَها»^[۱۰۷] خداوند بخشش و امور والا و برتر را دوست دارد و از امور پست بدش می‌آید؛ همانگونه که کارهای والا مورد محبت و اراده خداوند هستند بالتبع آنان که این کارها را انتخاب می‌کنند و آنها را هدف خود قرار می‌دهند اراده آنها در دایره تناسب با اراده خداوند متعال قرار می‌گیرد و بالتبع مورد محبّت خداوند خواهند بود.

• امام باقر علیه السلام در ضمن روایت شریفی که در تحف العقول به عنوان وصایای آن حضرت خطاب به جابر بن یزید جعفی نقل ‌شده می‌فرماید: «لاشَرَفَ کَبُعدِ الهِمَّه»^[۱۰۸] «هیچ شرافتی مانند بلند همتی نیست.»

• امام‌امیرالمومنین‌علی‌علیه‌السلام در بیانی در مقام ارزشگذاری برای هر فردی می‌فرماید: «قَدرُ الرَّجُلِ عَلی قَدرِ هِمَّتِه»^[۱۰۹] «قدر و ارزش مرد با قدر همتش برابری می‌کند»، کرامت به قدر و ارزش تفسیر می‌شود، این روایت نیز قدر وارزش هر شخص را به قدر همّت می‌داند، پس این نتیجه طبیعی است که بگوییم: کرامت هر شخص به اندازه همّت اوست، و اگر کسی همّت نداشت همان می‌شود که حضرت فرمود: «…و لا همه لمهینٍ..»^[۱۱۰] انسان پست و سست عنصر همتی ندارد.

• «مَن شَرُفَت هِمَّتُه عَظُمَت قِیمَتُه»^[۱۱۱] «هر که همتش شریف است قیمتش بالاست»، و هر کس قیمتش عظیم است کرامتش بیشتر.

مفهومی که از بلندهمّتی و ایده‌آل‌گرایی در این‌جا مورد نظر هست، ناظر به یک بعد از زندگی نیست، مثل این‌که بگوییم در تحصیلش بلندهمّت است یا در انتخاب شغلش بلندهمّت است، خیر! بلندهمّتی ناظر به کلّ زندگی و انتخاب‌های اساسی زندگی است، برای عده‌ای «ایده‌آل» ثروت است برای عده‌ای دیگر مقام، برای عده‌ای شهرت،‌ و برای عده‌ای عشق به زیبایی، گروهی همه «ایده‌آل» را محبت می‌دانند و گروه دیگری دانش، و برخی هنر را ایده‌آل می‌دانند؛ هر کسی بر اساس مبانی نظری و معرفتی خویش ایده‌آلی برای خویش انتخاب می‌کند

فصل اول
کلیات
۱- ۱ مقدمه
از زمانی که انسان های ابتدایی تلاش کردند به جهان اطراف خود رنگها را بیفزایند، از مواد رنگزای طبیعی برای رنگ کردن استفاده می کردند. رنگزاهای طبیعی حاصل از گیاهان و مواد معدنی از گذشته های دور توسط انسان ها به کار می رفتند. انسان های اولیه از رنگها برای آرایش ظاهر خود بهره می بردند و بدن خود را با آنها رنگ می کردند. با گذشت زمان، از بعضی رنگزاها به عنوان درمان برخی بیماری ها بهره می بردند. همچنین رنگزاهای طبیعی به غذاها و آشامیدنی ها نیز جذابیت خاصی می بخشید. مهمترین کاربرد رنگزاهای طبیعی زمانی آشکار شد که انسان فن ریسندگی و بافندگی را آموخت و از آنها جهت رنگرزی نخ برای تولید البسه و کفپوش استفاده کرد “منتظر و همکاران، ۱۳۸۸ ، ص ۱".

رنگرزی الیاف طبیعی پشم از گذشته دور به وسیله رنگرزان با رنگزاهای طبیعی محلی انجام شده است. این هنر و صنعت رنگرزی نسل به نسل انتقال یافته و با عجین شدن با هنر ایرانی به صورت یک اثر ملی و فرهنگی خود را در فرش دستباف نشان داده است “Montazer.M.2001 “. از مهمترین مواد رنگزای طبیعی که برای رنگرزی الیاف پشم، پنبه و ابریشم به کار می رود مواد رنگزای موجود در ریشه روناس^[۱] و برگ وسمه^[۲] می باشد. روناس در تمام زبانها مترادف رنگ قرمز است. از قرنها پیش روناس برای تهیه مواد رنگزای قرمز طبیعی در اروپا، آسیا و آمریکا کشت می شد “۲۰۰۷٫ Surowiec. I.,et, al “. در ایران روناس در استانهای آذربایجان، مازندران، یزد و بعضی از نقاط کرمان کشت می شود و به طور وحشی در تمام ایران رشد می کند. شایان ذکر است، بهترین نوع روناس در ایران در اطراف یزد شناسایی شده است. مواد رنگزایی که از روناس تهیه می شوند، در گروه مواد رنگزای هیدروکسی آنتراکینونها^[۳] دسته بندی می شوند و تنها تمایل به جذب الیاف دندانه^[۴] داده شده دارند “Cardon.D.2003 “.
روناس سابقه تاریخی طولانی دارد. به طوریکه تمام پوشش های ارتش ناپلئون و پوشش قرمز سربازان انگلیسی در قرنهای ۱۸ و ۱۹ با بهره گرفتن از این ماده رنگزا رنگرزی می شد. هنگامی که آلیزارین^[۵] مصنوعی در سال ۱۸۶۸ وارد بازار شد، کاربرد روناس به عنوان مواد رنگزای نساجی رو به زوال گذاشت. اما، مصرف آن تا به امروز متوقف نشده است. شایان ذکر است، روناس سابقه پزشکی نیز دارد، به طوریکه ریشه این گیاه برای درمان سنگ کلیه و مثانه استفاده می شده است ” Jager.I.et,al.2006″. کاربرد عمده مواد رنگزای تهیه شده از گیاه روناس در رنگرزی الیاف پشم، پنبه، ابریشم و چاپ آنهاست ” Cuoco.G.et,al.2009″. مطالعات کلاسیک اخیر نشان می دهد، مواد رنگزای استخراج شده از روناس ثبات شستشویی و نوری نسبتا خوبی دارند و مقدار این ثباتها برای الیاف پشم نسبت به دو لیف ابریشم و پنبه بیشتر است “Clementi.C.et, al.2007″.
فام آبی نیز از جمله فام های مهم رنگی می باشد لذا ایجاد این فام بر روی نخ پشمی با بهره گرفتن از رنگزاهای طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خوشبختانه از آنجایی که ایندیگو^[۶] می تواند از نمونه های متعدد گیاهی در نقاط مختلف دنیا به دست آید زودتر از سایر رنگزاهای طبیعی، استفاده وسیعی یافت. لغت “ایندیگو” به ماده آبی رنگ مشتق از برگ های گیاهان مختلف مثل وسمه اشاره دارد. “ ایندیکان “^[۷] ماده اولیه و منبع استخراج رنگزای ایندیگویی است که در برگ های تمام گیاهان دارای ایندیگو وجود دارد. رنگرزی با ایندیگو کاری دشوار است و قبل از اینکه رنگ دهد نیاز به عملیات های متعددی دارند ” Paul.J.B.1998″. برای رنگرزی با ایندیگو کافی است آن را با مواد احیا کننده، احیا کرد که لوکوی رنگ نامیده می شود و سپس به کمک قلیا به صورت محلول در آورد تا جذب لیف شود و پس از رنگرزی توسط اکسایش، رنگ را به صورت نا محلول درون لیف در آورده تا رنگ لیف ظاهر شود “Sandberg.G.1989 “. از آنجا که فرایند رنگرزی بر پایه مواد رنگزای طبیعی از نظر زیست محیطی و کاهش آلایندگی صنعتی دارای اهمیت بوده و به طور روز افزون نیز مورد توجه قرار می گیرند ما را مقید می سازد که روش های جدیدی که دارای حداقل آلودگی محیط زیست هستند استفاده نماییم. از جمله این روش های خاص و مدرن می توان به این موارد اشاره کرد: رنگرزی بدون آب، رنگرزی با CO2، رنگرزی با پلاسما^[۸]، رنگرزی با ماکروویو^[۹]، رنگرزی با امواج مافوق صوت^[۱۰]. در تحقیق حاضر به تفضیل شرایط رنگرزی در شرایط مافوق صوت پرداخته خواهد شد. با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از امواج مافوق صوت به عنوان یکی از مبانی اساسی علم فیزیک و کاربرد های وسیع آن در صنعت و پزشکی، پژوهشگران علم نساجی بر آن شدند تا از این امواج در صنعت نساجی نیز استفاده نمایند و این تحقیقات از دهه پنجاه آغاز و تاکنون نیز ادامه دارد و دستاورد این پژوهش ها استفاده وسیع از امواج فراصوت در فرایندهای شستشو، سفیدگری، مرسریزاسیون^[۱۱] و رنگرزی شده است. استفاده از سیستم فراصوت^[۱۲] در رنگرزی منسوجات می تواند به صورت زیر توضیح داده شود:
وقتی امواج مافوق صوت در سیستم مایع جذب می شوند پدیده ایجاد حباب روی می دهد. ایجاد حباب و متلاشی شدن آن می تواند گازهای گیر افتاده را از مایع یا سطوح خلل و فرج دار منسوجات یا مواد رنگزا آزاد نماید “حدادیان تفت،۱۳۸۷".
در این تحقیق به جهت بهبود فرایند استخراج^[۱۳] و رنگرزی کالاهای پشمی با رنگزاهای روناس و وسمه از روش استخراج و رنگرزی فراصوت در فرکانس ۵۰ تا ۶۰ کیلو هرتز استفاده شد. براساس مقایسه این تکنیک و روش رنگرزی رایج، افزایش جذب رنگ و ثبات رنگرزی در کالاهای پشمی رنگرزی شده مشاهده گردید.
۱- ۲ ضرورت انجام تحقیق
امروزه در جهان پیشرفته و صنعتی حاضر با بهره گرفتن از روش های نوین تلاش بر این است که محصولات تولیدی با صرفه تری از نقطه نظر کمی و کیفی به دست آید. همانگونه که می دانیم فرش دستباف ایرانی از شهرت و محبوبیت قابل ملاحظه ای در جهان برخوردار است. در مورد هنر رو به زوال رفته رنگرزی نیز توجه به این امر لازم است که استفاده از روش های نوین به روز می تواند کاستی های در حال حاضر آن را جبران نماید. از جمله این روش های خاص و مدرن رنگرزی در شرایط مافوق صوت می باشد که از مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد :
۱- ذخیره انرژی با رنگرزی در درجه حرارت های پایین تر و زمان کمتر .
۲- بهبود شرایط محیط زیستی با کاهش مصرف مواد شیمیایی کمکی در فرایند .
۳- بهبود فرایند با امکان کنترل شید رنگی .
۴- کاهش تدریجی هزینه فرایند ، در نتیجه افزایش رقابت پذیری صنعت .
۵- استفاده مجدد از پساب های به جا مانده برای رنگرزی مجدد .
۶- استخراج بهتر ماده رنگزا از قسمت مورد نظر گیاه و در نتیجه استفاده بهینه از مواد رنگزای طبیعی .
۷- صرفه اقتصادی “احراری، ۱۳۸۶،ص ۱۸ - ۲۲".
۱- ۳ روش تحقیق
در واقع در این پروژه تحقیقاتی ما به کمک روش های آزمایشگاهی به نتایج مورد نظر دست خواهیم یافت. در گام نخست، شناسایی مشخصات دو گیاه روناس و وسمه و استخراج مواد رنگی از این گیاهان می باشد. بیشترین و مهم ترین روش استخراج رنگدانه از گیاهان روش های جوشاندن و خیساندن پودر قسمت های مورد نظر گیاه به همراه آب با توجه به وزن ماده رنگزا و قرار دادن آن به حالت سکون (برای رنگزا وسمه در مکانی تاریک) در زمان های متفاوت می باشد.
در این تحقیق برای استخراج ماده رنگزا و رنگرزی از دستگاه مافوق صوت استفاده می شود. امواج مافوق صوت برای افزایش سرعت بخشیدن به واکنش های شیمیایی و افزایش فرآیندهای فیزیکی مانند پاک کردن، امولسیون^[۱۴]، استخراج، رنگرزی، عملیات های تکمیلی و …. استفاده می شود. همچنین امواج مافوق صوت با بهره گرفتن از مواد شیمیایی کمتر، سرعت رنگرزی و استخراج ماده رنگزا را افزایش می دهد و نتیجه بهتری نسبت به تکنیک های موجود در شرایط ضعیفتر را دارا می باشد “L.Wang.,et.al,2010″.
در این کار تحقیقاتی عصاره گیری رنگ از ریشه پودر شده روناس به همراه حلال های آلی به کمک دستگاه مافوق صوت انجام شد، سپس عمل تغلیظ صورت گرفت. برای وسمه استخراج ماده رنگزا به روش خیساندن برگ پودر شده وسمه صورت گرفت.
در مرحله دوم پروسه دندانه کردن کالای پشمی که با روناس رنگرزی می شدند توسط نمک های فلزی مهم مورد استفاده، از قبیل سولفات مضاعف آلومینیوم، کلرید قلع، دی کرومات پتاسیم و سولفات مس انجام شد.
مرحله سوم، پروسه رنگرزی آنها با غلظت های مختلف رنگینه های طبیعی روناس و وسمه یکبار به روش متداول و یک بار به کمک امواج مافوق صوت انجام شد.
مرحله چهارم، بررسی ثبات های شستشویی و نوری نمونه های رنگرزی شده با دو رنگزا روناس و وسمه در شرایط مافوق صوت.
مرحله پنجم،استفاده از دستگاه اسپکتوفتومتر انعکاسی و بررسی مولفه ها و قدرت رنگی کالاهای رنگرزی شده.
مرحله ششم، انجام آنالیز های FTIR و SEM بر روی نمونه ها.
مرحله هفتم ،تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری.
۱- ۴ خلاصه ی فصل های تحقیق

مقایسه فعالیت های گروه های مشارکتی با فعالیت های گروه های کوچک: الیس و والن(ترجمه رستگار و ملکان، ۱۳۷۹).
گروه های مشارکتی با مشخصه ها و ویژگیهایی که برای این نوع یادگیری برشمرده شد از سایر گروه های بدون رویکرد مشارکتی متمایز می گردند. الیس و والن(ترجمه رستگار و ملکان) تفاوت فعالیت در گروه های کوچک را با گروه های همیار به شرح جدول زیر توصیف می نمایند؛ جاکوبز^[۱۶] و همکاران(۲۰۰۲) برخی تفاوت های میان آن کلاسهایی که تشویق کننده ی مشارکت و همیاری می باشند و آن کلاسهایی که منع کننده ی مشارکت می باشند را به شرح جدول زیر ذکر می نمایند؛ (به نقل از قلتاش، ۱۳۸۳).

کلاسی که منع کننده مشارکت است.
کلاس درس مشارکتی

نگاه به نوشته ی خودتان کنید.
به آنچه که همردیفان انجام می دهند نگاه کنید تا از آنان یاد بگیرید به آنها کمک کنید و با ایده های آنها شریک شوید.

با بغل دستی خود صحبت نکنید.
با بغل دستی به منظور مبادله ی ایده ها، مباحث، توضیح دادن پیشنهاد کردن و سئوال کردن هم صحبت شوید.

کار خود را انجام دهید و بگذارید همه کارشان را انجام دهند.
در کار خود با دیگران سهیم شوید به گونه ای که کاری که با هم انجام می دهید بهتر از مجموع اجزای آن کار باشد.

اگر احتیاج به کمک دارید از معلم یاری بخواهید.
اگر احتیاج به یاری دارید از هم گروهی ها و دیگران کمک بخواهید قبل از این که معلم تقاضای یاری نمایید.

جهت جلب توجه معلم با یکدیگر رقابت کنید.
به هر دانش آموز یک فرصت بدهید که سخنگویی برای گروه باشد.

برای جوائز و پاداشها رقابت کنید.
برای پاداشهای اصلی و فرعی مشارکت کنید.

کلاسی که منع کننده مشارکت است.
کلاس درس مشارکتی

سازماندهی کلاس درس برای روش تدریس جیگ ساو:
جاکوبز و همکاران(۲۰۰۲) در ترتیب بندی کلاس درس برای یادگیری مشارکتی بیان می دارند که جهت سازماندهی کلاس درس یا مشارکت موثر، جنبه هایی نیاز است که مورد ملاحظه قرار گیرند. دانش آموزان نیاز به نشستن نزدیک به هم دارند نزدیکی به هم امر سهیم شدن در مواد آموزشی و استفاده از گفتگوی مناسب که مزاحمتی برای دیگران ایجاد نکند را تسهیل می نماید.
ترتیب نشستن خود باید مولد مشارکت باشد. اغلب شاهد بوده ایم که یک گروه عملکرد مشارکتی خوبی نداشته این فقط به خاطر اینکه نحوه نشستن افراد در گروه به صورت مناسب نبوده است. به عنوان مثال یک دانش آموز خیلی دور از گروه قرار گرفته است و دانش آموز دیگری چنان نشسته که به آسانی قادر به برقراری ارتباط با دیگر افراد نیست شکل زیر دو نوع نشستن را بیانگر است:

شکل۳-۱۰ کیت استخراج DNAاز ژل فرمنتاز…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۴۱
شکل ۴-۱ شاخص سازگاری کدون. سمت راست: قبل از بهینه سازی، سمت چپ: بعد از بهینه سازی…….. ۵۷
شکل۴-۲ … میزان فراوانی کدون های بهینه. سمت چپ: قبل از بهینه سازی، سمت راست: بعد از بهینه سازی ………………………………………………………………………………………………………………………… ۵۷
شکل ۴-۳ . . شاخص محتوای G-C. سمت راست: قبل از بهینه سازی، سمت چپ: بعد از بهینه سازی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۵۷
شکل ۴-۴. ترادف احیه ژنی مورد نظر پس از بهینه سازی کدون های مربوطه جهت بیان در میزبان E.coli.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۵۸
شکل ۴-۵. مقایسه نوکلئوتید بصورت نظیر به نظیر در توالی های اولیه و بهینه سازی……………………………………………………………………. ۶۰
شکل ۴-۶. تائید اندازه ژن سنتز شده به کمک هضم انزیمی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۲
شکل ۴-۷. نقشه ی ژنی پلاسمید حاوی DNA……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
شکل۴-۸تایید حضور پلاسمید حاوی پروتئینALCAM. …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 64
شکل ۴-۹. هضم دوگانه انزیمی پلاسمید تکثیر یافته pBSK………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 64
شکل ۴-۱۰. نقشه ژنی پلاسمید pet-28a………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
شکل ۴-۱۱باکتری های BL21(DE3)ترانسفورم شده با pet-28a حاوی ژن………………………………………………………………….. ۶۶
شکل ۴-۱۲. تائید حضور پلاسمید pet-28aحاوی ژن در باکتری ترانسفورم شده BL21(DE3)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۶۶
شکل ۴-۱۳نتیجه حاصل از هضم انزیمی دو گانه پلاسمید pet-28aحاوی ژن ناحیه………………………………………………………………………… ۶۷
شکل۴-۱۴ بررسی بیان پروتیئن ناحیه.ؤ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۶۸
چکیده
مقدمه :
سرطان کولورکتال به عنوان چهارمین سرطان شایع در دنیا با برآورد ۲/۱میلیون مورد جدید در سال می باشد. این سرطان با توجه به متاستاز به نواحی مختلف بدن به خصوص کبد و ریه در مراحل پیشرفت بیماری یکی از کشنده ترین نوع از سرطان های بدخیم می باشد.هم چنین این سرطان رتبه سومین نوع از سرطان های شایع در زنان و پنجمین نوع در میان مردان در ایران درارا می باشد.
CD166 یکی از پروتئین های سطحی سلولهای سرطانی در سرطان کولورکتال است که با سرطانی شدن سلول ها میزان بیان سطحی آن بیشتر می شود. از این جهت می توان از آن به عنوان مارکر مناسب جهت درمان سرطان استفاده کرد. در این مطالعه ما برآن شدیم که تا با بهره گرفتن از کلون کردن و بیان پروتئین سطحی CD166 زمینه برای استفاده از آن جهت تولید واکسن و یا کیت تشخیص سرطان کولورکتال فراهم شود.

روش کار :
در این مطالعه ابتدا توالی ژن موردنظر به کمک بانک های اطلاعات ژنی انتخاب شد. سپس توالی موردنظر را آنالیز بیوانفورماتیکی قرار گرفت. ژن آنالیز شدن به روش شیمیایی سنتز شد و سپس با بهره گرفتن از فرایند کلوینگ ، قطعه ژنی سنتز شده را به کمک پلاسمید بیانی pet-28a درون سیستم پروکاریوتی انتقال و تکثیریافت.
در انتها نیز بیان ژن موردنظر را در باکتریهای نوترکیب با القاگر مناسب القا کرده و وجود پروتئین موردنظر به کمک تکنیک sDs-page مورد بررسی قرار گرفت.
بحث و نتیجه گیری :
ژن موردنظر توانایی کلون شدن در میزبان پروکاریوتی را دارا بوده و باکتری قادر است به کمک القاگر مناسب به میزان فراوانی پروتئین موردنظر را تولید کند.
از این جهت می توان از این پروتئین نوترکیب برای تهیه کیت تشخیص سرطان کولورکتال به واسطه ی تکنیک الایزا استفاده برد. همچنین می توان با تزریق این پروتئین نوترکیب به عنوان واکسن ، سیستم ایمنی فرد را جهت پیشگیری از ابتلا به سرطان کولورکتال تقویت نمود.
واژه های کلیدی : سرطان کولورکتال ، CD166 ، کلونینگ
فصل اول : مقدمه

تعریف سرطان :
سرطان در سلول ها که واحد سازنده بافت ها هستند شروع می شود. به طور طبیعی سلول ها رشد می کنند و در صورت نیاز بدن ما به سلول های جدید تقسیم می شوند و وقتی پیر می شوند و سلول های جدید جای آن ها را می گیرند . گاهی این مراحل اشتباه پیش می رود ، سلول های جدید در حالی که تشکیل می شوند که بدن به آنها نیاز ندارد و سلول های پیر نمی میرند این سلول ها زیادی یک توده ی بافتی تشکیل می دهند که به آن توده یا تومور می گویند.
تومورها می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. تومورهای خوش خیم سرطان نیستند.
تومورهای خوش خیم :
تومورهای خوش خیم به ندرت تهدید کننده زندگی هستند.
اکثر تومورهای خوش خیم را می توان برداشت و معمولا برگشت نمی کنند.
تومورهای خوش خیم به بافت های اطراف تهاجم پیدا نمی کنند.
تومورهای بدخیم :
تومورهای بدخیم سرطان نیستند.
تومورهای بدخیم تهدید کننده زندگی هستند.
تومورهای بدخیم را اغلب می توان برداشت ولی بعضی مواقع دوباره برگشت می کنند.
تومورهای بدخیم می توانند به بافت ها و ارگانهای اطراف تهاجم پیدا کرده و آسیب برسانند.
قدمت این بیماری (سرطان) :
سرطان یکی از بیماری های بسیار قدیمی است که در انسان و حیوان رخ می دهد و قدمت این بیماری حتی به دوره های ما قبل تاریخ نیز می رسد (موری و لوپز ، ۱۹۹۷)^[۱]. به طور کلی حدود دو سوم سرطان ها در کشورهای در حال توسعه اتفاق می افتد ، یعنی در جایی که فقط ۵ درصد ابزار کنترل سرطان را در اختیار دارند (سونگ و لاو ، ۲۰۰۵)^[۲]