تعاریف زیر نیز دید غیر فنی از معماری سرویس گرا مطرح کرده‌اند، اما نوع نگاه به SOA نزدیک به مفهوم حاکمیت است. تعریف دوم برگرفته از مفهوم حاکمیت فناوری اطلاعات است.
معماری سرویس گرا شاکله فرایندهای طراحی و مهندسی و ابزارهایی است که با بهره گرفتن از سرویس‌ها و بهره گیری از خاصیت پیمانه ای بودن و قابلیت ترکیب آسان، زمینه تحقق اهداف کسب و کار را فراهم می‌کند. [۱۹]
معماری سرویس گرا یک شیوه معماری است که به سرویس‌ها به عنوان دارایی‌های فناوری اطلاعات توجه دارد. این سرویس‌ها با فرایند های کسب و کار سطح بالا ترکیب می‌شوند و منجر به چابکی کسب و کار در مقابل تغییرات فناوری اطلاعات می‌گردد.
تعریف زیر بیشتر بر محصولات تمرکز دارد. اما نه محصولات فنی، سرویس‌ها در این تعریف خیلی مهم نیستند، بلکه توانایی استخراج و کنترل سرویس‌ها مهم است.
معماری سرویس گرا شامل سیاست‌ها، تجارب و چارچوب‌هایی است که کارکرد های سیستمی را قادر می‌سازد که به صورت مجموعه ای از سرویس‌های توزیع شده، تعریف شده و مورد استفاده در خواست کننده قرار گیرد. این سرویس‌ها با تعریف یک واسط استاندارد از پیاده سازی مجزا شده‌اند. [۲۰]
در تعاریف زیر کاملاً به جنبه های تکنیکال پرداخته شده است و معماری سرویس گرا را یک نوع معماری فنی معرفی می‌کنند و بر تکنولوژی و نحوه پیاده سازی آن تاکید دارند. با توجه به اینکه از تکنولوژی وب سرویس استفاده می‌شود، بنابراین به نظر می‌رسد تفاوت در تفسیر مفاهیم اولیه است. [۱۹]

- معماری سرویس گرا یک فرم از معماری فنی است که مبتنی بر اصول سرویس گرایی است. وقتی که این معماری از طریق تکنولوژی وب سرویس شکل می‌گیرد، SOA منجر به افزایش کارایی فرایند کسب و کار و فناوری‌های حوزه کسب و کار می‌گردد.
- سبکی از معماری است برای ساخت نرم افزارهایی که از طریق سرویس در شبکه منتشر شده‌اند. اتصال سست بین مؤلفه های نرم افزاری باعث قابلیت استفاده مجدد از آن‌ها می‌شود و کلیه نرم افزار های آن بر اساس سرویس‌ها ساخته می‌شوند. [۷۳]
- معماری سرویس گرا یک شیوه از معماری است که برنامه‌ها را با ترکیب سرویس‌های قابل تعامل و اتصال سست ایجاد می‌کند. این سرویس‌ها قابل تعامل بوده و به چارچوب زبان برنامه نویسی وابسته نیستند.[۲۱]
- معماری سرویس گرا چارچوبی است که کارکرد های برنامه‌ها را در قالب وب سرویس‌هایی قابل استفاده مجدد فراهم کرده و منتشر می‌کند.
با وجود تفاوت دیدگاه‌ها در تعاریف فوق، همه آن‌ها بر این اصل توافق دارند که معماری سرویس گرا باعث انعطاف پذیری سازمان می‌شود. همچنین بر اساس تعاریف ارائه شده می‌توان استنباط کرد معماری سرویس گرا قابلیت تأثیر گذاری در همه سطوح فناوری را دارد. از بالاترین سطح معماری سازمان EA تا پیاده سازی سرویس‌ها. علاوه بر تعاریفی که صاحب نظران و افراد سرشناس در زمینه معماری سرویس گرا ارائه نموده‌اند، برخی از شرکت‌های تجاری که مجری این نوع معماری بوده‌اند نیز تعاریفی را ارائه کرده‌اند. از جمله شرکت ORACLE و IBM.
معماری سرویس گرا یک شیوه معماری است که بر سرویس‌ها به عنوان دارایی‌های فناوری اطلاعات تمرکز دارد. این سرویس‌ها با فرایند های کسب و کار سطح بالا ترکیب می‌شوند و منجر به چابکی کسب و کار در مقابل تغییرات فناوری اطلاعات می‌گردند.
این تعریف ارتباط معماری سرویس گرا با کسب و کار سازمان (خصوصاً فرایندها) و تأثیر متقابل آن‌ها را مطرح می‌کند. مفهوم معماری سرویس گرا در این دیدگاه به مفهوم معماری سازمانی نزدیک است.
۲-۳-۴ مفاهیم اصلی معماری سرویس گرا:
مفاهیم اساسی فنی معماری سرویس گرا که قادر به تأمین ویژگی‌های مورد انتظار این معماری است، عبارتند از :
سرویس
ایده معماری سرویس گرا، مجزا سازی جنبه های کسب و کاری یک مسئله است و این تجرد به شکل سرویس ظهور می‌یابد. [۱۵]
هدف معماری سرویس گرا، ساختار دهی سیستم‌های توزیع شده بزرگ بر مبنای تجرید و خلاصه سازی قواعد و توابع کسب و کاری است. تعاریف متعددی از سرویس ارائه شده است که تعدادی از آن‌ها در زیر آورده شده است:
یک سرویس نمایشگر یک وظیفه کسب و کار تکرار پذیر است. سرویس‌ها برای مخفی سازی توابع عملیاتی با فراهم کردن یک واسط خوش تعریف و مستقل در یک برنامه استفاده می‌شوند. سرویس‌ها می‌توانند به وسیله سایر سرویس‌ها با برنامه های مشتری مورد استفاده قرار گیرند. [۱۶]
- سرویس یک مؤلفه نرم افزاری با وظیفه و عملکرد مشخص است. که در بر گیرنده مفهوم سطح بالای کسب و کار است. [۲۲]
- سرویس به معنای نیاز یک مصرف کننده به قابلیت‌ها و امکاناتی است که توسط یک تأمین کننده سرویس فراهم می‌شود. [۲۳]
- سرویس کاری است که به وسیله یک سرویس دهنده انجام می‌شود که ممکن است انجام یک درخواست کوچک روی داده مانند دریافت یا ذخیره اطلاعات باشد یا مربوط به انجام کاری پیچیده تر مانند چاپ یک تصویر باشد. [۷۴]
- سرویس به معنای پیاده سازی یک کارکرد کسب و کار خوش تعریف است که می‌تواند در فرایندها با نرم افزار های مختلف مورد استفاده و فراخوانی قرار بگیرد. [۷۳]
بر اساس این تعاریف هر سرویس مأمور انجام وظیفه یا کارکردی خاص است. بسته به دانه بندی سرویس , عملیات و توابع قابل انجام توسط سرویس متفاوت است. به عنوان مثالی از سرویس می‌توان به سرویس محاسبه عوارض سالیانه اشاره کرد که شامل توابعی است که محاسبه عوارض نو سازی را برای یک ملک انجام می‌دهد. این سرویس خود از چند سرویس دیگر استفاده می‌کند. یکی از آن‌ها سرویس محاسبه ارزش ملک است که اولین تابع از محاسبه عوارض نو سازی است.
۲-۳-۵ اجزا اصلی یک معماری سرویس گرا :
در نمای کلی، معماری سرویس گرا شامل مؤلفه های زیر است :
۱- تأمین کننده
۲- مصرف کننده
۳- مخزن سرویس^[۱۴]
هر جز می‌تواند به عنوان یکی از دو مؤلفه دیگر نیز عمل کند. برای مثال اگر یک تأمین کننده سرویس نیاز به در یافت اطلاعاتی داشته باشد که از سرویس دیگری فراهم شود، بنابراین تأمین کننده به عنوان مصرف کننده سرویس عمل خواهد کرد. تأمین کننده سرویس یک سرویس را ایجاد کرده و آن‌را برای استفاده و دسترسی به اطلاعات در رجیستری سرویس منتشر می‌سازد. هر تأمین کننده بایستی تصمیم بگیرد چه سرویس‌هایی نمایش داده شود، توازن و تعادل بین امنیت و دسترس پذیری را فراهم کند و چگونگی قیمت دهی و ارزش دهی سرویس را تعیین نماید. تأمین کننده همچنین لازم است طبقه بندی سرویس‌ها را تعیین کند و توافقات لازم برای استفاده سرویس توسط مصرف کننده سرویس را مشخص کند.[۱۶]
مخزن سرویس مسئول ایجاد یک واسط سرویس و دسترس پذیری به اطلاعات برای مصرف کننده سرویس است. در پیاده سازی یک رجیستری سرویس، باید محدوده سرویس مورد نظر برای پیاده سازی رجیستری مد نظر قرار گیرد. برای مثال، رجیستری‌هایی به صورت عمومی بر روی اینترنت قرار دارند که به صورت نامحدود در دسترس همگان قرار دارند. در حالی که رجیستری‌های خصوصی نیز وجود دارند که تنها قابل استفاده به وسیله کاربران داخلی اینترانت سازمان هستند.
۲-۳-۶ علت استفاده از معماری سرویس گرا:
سازمان‌ها باید بتوانند به سرعت به تغییرات بازار واکنش نشان دهند و از سرمایه های موجود (زیر ساخت فناوری اطلاعات و فرایند های کسب و کار و غیره) برای پوشش نیازمندی‌های جدید مشتریان استفاده نمایند. معماری سرویس گرا با طبیعت اتصال سست خود به سازمان‌ها امکان بهره گیری از سرویس‌های جدید یا ارتقای سرویس‌های موجود را فراهم می‌کند. ]۲[
بنابراین می‌توان گفت سرویس گرایی راه حل مناسبی برای جوان سازی سیستم‌های قدیمی سازمان، یکپارچه سازی برنامه های کاربردی و بسته های نرم افزاری مختلف و متصل سازی سیستم‌ها و کسب و کار های گوناگون به منظور همکاری و تعامل می‌باشد. معماری سرویس گرا در پاسخگویی به تغیرات بسیار منعطف است زیرا جدا بودن واسط‌ها از پیاده سازی سرویس‌ها و اعمال جابجایی و تغییرات در مؤلفه های تکنیکی سرویس‌ها بسیار میسر است. همچنین:
انعطاف پذیری در کسب و کار و فناوری اطلاعات
وجود استانداردها و چارچوب‌های باز
نرم افزارها و ابزار های موجود برای معماری سرویس گرا
هدایت کسب و کار در حرکت به سمت فناوری اطلاعات
و تجارب بسیار زیادی که در زمینه به کار گیری و پیاده سازی این معماری بدست آمده‌اند، بیانگر دلایل استفاده از این معماری هستند. از طرفی سازمان با به‌کارگیری این معماری از مزایای زیادی بهرمند می‌شود. برای مثال، سازمان‌ها با بهره گرفتن از SOA می‌توانند فرایند های تجاری را به صورت افقی بسازند تا سیستم‌ها، افراد و فرایندها را یکپارچه کنند و سازمان بتواند به سرعت و آسان به تغییرات و نیاز های کسب و کار پاسخ دهد. همچنین معماری سرویس گرا فرصت مناسبی را برای سازمان به وجود می‌آورد تا از تکنولوژی اطلاعات به طور مطلوب استفاده نماید که این شامل مزایایی برای سازمان IT و کسب و کار است.[۲۴]
۲-۴ مدیریت فرایند کسب و کار و معماری سرویس گرا :
سرویس‌ها بخش‌هایی از فرایند های کسب و کار هستند. مدیریت فرایند کسب و کار یک موضوع وسیع است که بعداً بیشتر به آن پرداخته خواهد شد. مدیریت فرایند کسب و کار با جنبه‌هایی نظیر آنالیز کسب و کار (شامل نیازها و فرصت‌ها) , پیاده سازی و یکپارچگی استراتژی‌های کسب و کار، نظارت^[۱۵] و بهینه سازی فرایند های کسب و کار، تشخیص ابزار های مناسب و فرهنگ سازی و هم سویی کسب و کار و فناوری اطلاعات سرو کار دارد. [۱۵]
ارتباط مدیریت فرایند کسب و کار و معماری سرویس گرا از آنجا مشخص است که فعالیت‌ها در پایین‌ترین سطح، سرویس‌ها هستند. یک سیستم یا تابع در رویکرد بالا به پایین (نگاه از کل به جز از بالا به پایین) به قسمت‌های کوچک‌تر شکسته می‌شود که تا اینکه به سطح سرویس‌های پایه می‌رسد. در رویکرد پایین به بالا سرویس‌ها با هم ترکیب می‌شوند و فرایندها یا سیستم را می‌سازند. هیچ برتری نسبت به روش‌های بالا به پایین و پایین به بالا وجود ندارد. ولی در رویکرد بالا به پایین در ابتدا به درک کسب و کار و سپس به جزئیات پرداخته می‌شود ولی در پایین به بالا امکان پرداختن زیاد به جزئیات وجود دارد که احتمال ایجاد فرایند های سلب وجود دارد. اصولاً پیشنهاد می‌شود ترکیبی از دو روش استفاده شود. [۲۵][۱۵]
۲-۵ سازمان سرویس گرا :
شکل ۲-۷- حاکمیت معماری سرویس گرا در سازمان و تبدیل سازمان به یک سازمان سرویس گرا
امروزه اولویت‌های اصلی سازمان‌ها برای رقابتی شدن، افزایش کارایی عملیاتی، رشد درآمد و تولید بیشتر است. [۲۶]
کارایی سازمان، ارتباط مستقیمی با چابکی و قدرت پاسخگویی سریع دارد. انعطاف پذیری عامل اصلی برای کاهش زمان بازار و واکنش سریع به تغییرات است. قابلیت انعطاف بایستی در همه زمینه های سازمانی، نقش‌ها و فرایندها و غیره به طور شفاف انجام شود. سرویس گرایی ایده ایست که کمک می‌کند تا سازمان بتواند در برابر تغییرات سریعاً واکنش نشان دهد.
در ابتدا سازمان‌ها برای یکپارچه کردن سیستم‌ها و نرم افزارهایشان از تکنولوژی وب سرویس‌ها شروع کردند. این مرحله بیشتر کسب تجربه بود. [۲۶]
آن‌ها شروع به تلاش کرده و سعی داشتند تا این تکنولوژی را بشناسند و خاصیت اتصال سست را با یکپارچگی برنامه‌ها و سیستم‌هایشان به کار گیرند. در این مرحله تعداد نسبتاً کمی وب سرویس در داخل سازمان‌ها یا بر روی وب تهیه و را اندازی شد. مشتریان شروع به استفاده از چارچوب‌های توسعه وب سرویس نمودند تا این تکنولوژی نوظهور را بشناسند.
چیزی نگذشت که شرکت‌هایی نظیر آمازون، ebay ,google از واسط‌های مبتنی بر سرویس برای وب سایت‌هایشان استفاده کردند. در این مرحله میلیون‌ها وب سرویس تهیه شد که روزانه از طریق اینترنت مورد دسترسی و استفاده قرار می‌گرفت. با گسترش سرویس گرایی در مرحله دوم، سازمان‌های بزرگ فناوری اطلاعات از تکنولوژی وب سرویس به عنوان یک تکنولوژی قابل اعتماد برای یکپارچه سازی برنامه های پشت صحنه و سیستم پردازنده مرکزی استفاده کردند. همچنین تلاش‌های زیادی در زمینه تعیین ارتباطات کسب و کار مبتنی بر تکنولوژی وب سرویس صورت گرفت. در مرحله دوم تاکید بر روی ترکیب سرویس‌ها، استاندارد های مناسب برای کیفیت سرویس و مدیریت سرویس بود. در این مرحله همچنین مدیریت فرایند کسب و کار شکل گرفت که امکان خودکار سازی فرایندها و قواعد کسب و کاری را فراهم می‌ساخت. گذرگاه های سرویس، اسکلت معماری سازمان شدند دو زیر ساختی برای هماهنگی سرویس‌ها به وجود آمد و جنبه های اصلی یکپارچگی، نظیر انتقال پیغام، پروتکل انتقال، امنیت و پذیرش تعدادی از استاندارد های سرویس برای پشتیبانی از هماهنگ سازی نظیر ws-security , BPEL صورت گرفت. سازماندهی ثبت سرویس‌ها و به خصوص استاندارد های مربوط به مخازن و رجیستری نیز انجام شد.