هر چند فاکتورهای شخصی (استراتژی های تسلط به کار) و منابع اجتماعی می‌توانند عکس العمل استرسورهای شغلی را تا چند درجه بهبود بخشند، شرایط کاری می‌تواند نقش بزرگی را در قرار گرفتن کارکنان در ریسک پیشرفت بهداشتی، بازی نماید.

چگونه می توان استرس را در محیط کار کنترل نمود؟

راه بسیار مؤثر برای کاهش استرس شغلی، رفع استرسورها به وسیله طراحی مجدد مشاغل و ایجاد تغییرات سازمانیست. سازمان‌ها باید اقدامات پیشگیرانه زیر را انجام دهند :

• • مطمئن شوید که بار کاری متنتاسب با کارکنان، توانایی ها و مقدوراتشان است.

• • نقش و وظایف کارکنان به طور وضوح تعریف شود.

• • فرصتی به کارکنان داده شود تا در تصمیم گیری ها و امور مؤثر در شغلشان سهیم باشند.

• • بهبود روابط.

• • کاهش ابهام در پیشرفت و چشم انداز آینده شغلی؛

• مهیا نمودن فرصتی برای تعامل اجتماعی در میان کارکنان.

مداخله های سازمانی بسیار رایج که در مراکز مراقبت های بهداشتی اجرا شده است شامل:

• • فرایند های تیمی؛

• تیم های مراقبت های بهداشتی چند منظوره و مداخله های چند جزئی می‌باشد.

فرایند تیمی یا روش های مشارکتی کارکنان، فرصتی به پرسنل می‌دهد تا در تصمیم گیری ها و امور مؤثر در شغلشان مشارکت نمایند. خط مشی تیمی با طراحی مجدد سیستم های عرضه خدمات مراقبتی به بیماران یا آماده نمودن اینگونه خدمات (مانند تیم پرستاری)، در بهبود رضایت شغلی و کاهش خطا، غیبت و استرس شغلی موفق بوده است.

تیم مراقبت های بهداشتی چند منظوره (مانند ترکیبی از پزشکانف پرستاران، مدیران، داروسازها، روانشناس ها و …) به طور فزاینده در مراکز مراقبت های ابتدائی، طولانی مدت و اورژانس رایج شده است. تیم ها باید موارد زیرا را به انجام برسانند :

• • اجازه دهند تا خدمات به طور کارآمد و مؤثر و بدون کاهش ارائه شود؛

• • ذخیره نمودن زمان (یک تیم می‌تواند فعالیت هایش را به طور همزمان اجرا نماید بدین صورت که یک کارمند نیاز دارد به طور متوالی آماده باشد)؛

• • ترویج نوآوری از طریق تبادل نظرات؛

• جمع‌ آوری و تبادل اطلاعات از طریق روشهائی که به صورت فردی ممکن نیست؛

مداخله های چند جزئی مبنای گسترده ای داشته و ممکن است شامل موارد زیر باشد :

• • ارزیابی ریسک؛

• • تکنیک های مداخله ای؛

• آموزش؛

مداخلات استرس سازمانی موفق، در چندین مورد اشتراک دارند :

• • درگیر بودن کارکنان در کلیه مراحل مداخله؛

• • آماده نمودن کارکنان با صلاحیت جهت توسعه، اجرا و ارزیابی مداخلات؛

• • تعهد قابل توجه از سوی مدیریت ارشد و تهیه نمودن توسط مدیریت میانی؛

• • یک فرهنگ سازمانی که مداخلات استرس را حمایت کند؛

• ارزیابی دوره ای مداخلات استرس؛

بدون این اجزاء (خصوصاًً حمایت مدیریت) احتمال موفقیت این مداخله وجود ندارد.

مداخله مدیریت استرس :

• • آموزش در خصوص استراتژی های تسلط بر کار؛

• • آرامش پیشرو؛

• • بازخورد زیستی (Biofadback)؛

• • تکنیک های وابسته به رفتارشناسی؛

• • مدیریت زمان؛

• مهارت‌های میان فردی؛

از دیگر انواع مداخله که نشانگر نویدی برای کاهش استرس در میان کارکنان مراقبت های بهداشتی است، عبارت است از : تسلط ابتکاری، یا توسعه و کاربرد استراتژیهائی مانند تغییر در روش های کار یا پیشرفت مهارت توسط کارکنان به منظور کاهش تقاضاهای مفرط.

هدف این تکنیکها کمک به کارکنان در مواجه مؤثرتر با استرس شغلیست. مداخله های متمرکز در محیط های کاری آمریکا شکل های مختلفی از کاهش استرس را به همراه داشته است. هر چند مداخله های کارکنان می‌تواند به پرسنل در مواجهه مؤثرتر با استرس کمک کند، اما آن ها نمی توانند از منابع استرس زای محیط کار دوری نمایند و بدین گونه ممکن است زمان زیادی را تلف کنند.

در جهان امروز توانمندی، قدرت اقتصادی و رفاه هر کشوری در گرو استفاده بهینه از امکانات، منابع و نیروی انسانی آن کشور است. در این راستا هر چه نیروی کار شایسته تر و کارآمدتر باشد پیشرفت و توفیق آن کشور در عرصه های گوناگون اقصتادی و اجتماعی بیشتر خواهد بود. بدون شک در عرصه رقابتهای اقتصادی کارآمد بودن فرد، یا یک کشور در برابر رقبا در صورتی امکان پذیر است که بتوان کتر یا فعالتی مشخص را با کیفیت برتر، سرعت بیشتر و کوشش کمتر انجام داد. از این رو، سرعت و مهارت از عوامل سازنده کارآمدی به شمار می‌آیند. در این مورد کارشناسان و پژوهش گران بر این باورند که کاآمدی هر فرد به عواملی گوناگون مانند، استعداد، هوش، انگیزش، کیفیت ماشین و ابزار کار مورد استفاده، آموزش و تخصص مورد نیاز، شرایط محیط کار، ملاحظات خستگی زدایی و … بستگی دارد. اهمیت شناخت شیوه های ختسگی زدائی بدین منظور است که با راهکارهای مناسب بتوان از فرسودگی و خستگی بیشتر پیشگیری کرد و این عارضه را در صورت بروز فرسودگی درمان نمود. در بررسی این عارضه فرسودگی باید بر این نکته آگاه بود که خستگی همانا پیامد کار مداوم و یکنواخت است که با استراحت آثار آن تدریجاً از بین می دود، اما نشانه های بیماری فرسودگی شغلی متعدد است و نباید این نوع خستگی مزمن را با خستگی های معمولی و زودگذر اشتیاه نمود. یکی از معضلات افراد مبتلا به فرسودگی ناشی از کار که از فرسایش جسمی رنج می‌برند، قدرت آنان برای کار کردن کاهش می‌یابد و بیشتر اوقات خسته و ناتوان هستند. افزون بر این، نشانه های بیماری فیزیولوژیک مانند سردردهای مکرر، تهوع، اختلال در خوابیدن و تغییر عادات مربوط به غذاخوردن (مانند از دست دادن اشتها) در این فرد است.