۰

۰

۹/۰

۶/۵

۹/۹

۴/۷

۵/۳

۵/۲۷

۳-۱- ۱۲- منابع آب :
آب کشاورزی :
تامین آب مورد نیاز جهت رشد محصولات زراعی جزء عمده ترین مواد لازم در بخش کشاورزی به حساب می آید ، در این میان برنج برای اینکه از بازدهی مطلوبی برخوردار باشد باید در طول دوره رشد خود از آب کافی بهره مند گردد . آب مورد نیاز شالیزارهای برنج توسط رودخانه سفید رود در دوره زراعت تامین می شود . بیشتر آبهای کشاورزی محدوده مطالعاتی از رودهای کوچک و بزرگی که از سفید رود نشات می گیرند تامین می شود که مهمترین این رودخانه ها در دهستان پیر بازار عبارتند از گوهر رود – زرجوب که در بالادست از خمامرود منشعب می گردد. رودخانه سفیدرود دارای طول شاخه اصلی ۵/۶۴۷ کیلومتر ، مساحت حوضه آبخیز ۵۷۸۸۰ کیلومتر و حجم آبدهی سالانه ۹۹۴/۵۹۵۲ میلیون متر مکعب در سال با دبی لحظه ای ۱۰۸۰ متر مکعب در ثانیه طبق آمار هیدرومتری می باشد (معاونت برنامه ریزی استانداری گیلان ، ۱۳۸۵) .

از آنجایی که دوره کشاورزی با دوره بارندگی مطابقت ندارد بنابراین ایجاد سد های کوچک مرسوم به آبند در عرض نهرهای محلی و ذخیره سازی آب باران با بررسی های دقیق آبشناسی یکی از راهکارهای مناسب در تامین آب مطمئن کشاورزی به حساب می آید .
منابع آب محدوده مورد مطالعه همچنین جزو حوزه آبخیز رودهای فومنات نیز محسوب می شود که مرز غربی این حوزه ، حوزه آبخیز شفا رود و حد شرقی آن ،اراضی غربی سفید رود وسیاهرود (رشت) ورود پیر بازار است و از شمال به تالاب انزلی واز جنوب به ارتفاعات تالش جنوبی محدود می شود.رودهای این منطقه در امتداد جنوب غربی – شمال شرقی تا امتداد جنوبی – شمالی جریان دارد . رود پسیخان وپیر بازار از جمله رودهای مهم این منطقه هستند. رود پیر بازار از دو رودخانه سیاهرود در شرق شهر رشت وگوهر رود در غرب این شهر به وجود آمده است .هر دو رودخانه از ارتفاعات چوماچا وبهدان سر چشمه می گیرند .میانگین آب جاری سالانه این رود ۱۷۰ میلیون متر مکعب است .در قسمت شرقی فومنات نیز اراضی دلتایی قدیمی ساحلی سمت چپ سفید رود را تشکیل می دهد که از جنوب به شمال عبارتند از :رودخانه طش ،بیجرود ،قنادی ،خمام رود که ۱۲۶ میلیون متر مکعب از آب سالانه این جریان ها در دوره آبیاری برنج زارها جاری است. سایر رودخانه های شهرستان که از تجمع هرز آب ها تشکیل شده اند عبارتند از : کفترود ، نورود ، اوشمک ، آرما جوب ، تامنتو جوب وکشل خاله . به علت برخورداری از بارش های فراوان ، شبکه متراکم رودها و تغذیه خوب سفره های زیر زمینی ، سطح آ ب های زیر زمین منطقه همواره بالا بوده و آب زراعی دهستان پیر بازار از طریق منابع آب سطحی وزیر زمینی مو جود در منطقه تامین می گردد. آب آشامیدنی دهستان پیر بازار از طریق شبکه آبرسانی تامین می گردد ودر برخی از واحدهای روستایی چاه های خانگی منبع تامین آب می باشد(مولائی هشتجین،۱۳۸۰).
۳-۱-۱۳- خا ک :
منطقه مورد مطالعه در جلگه مرکزی گیلان قرار دارد که از حاصلخیز ترین نقاط کشور محسوب می شود .شرایط اقلیمی خاص این ناحیه در تشکیل خاک های آن نقش عمده ای دارد . تکامل خاکهای منطقه عمدتا تحت اثر رطوبت وآب صورت گرفته است وخاک منطقه از نوع خاکهای اسیدی عمیق با بافت بسیار سنگین همراه منقوطه های رنگی که سنگریزه و پستی و بلندی به مقدار کم تا متوسط در آن دیده می شودو خاکهای عمیق برنج زار با بافت سنگین همراه با منقوطه های رنگی که این خاکها در اراضی حاشیه رودخانه ها دیده می شوند.به طور کلی تیپ خاکهای این منطقه شامل :دشت های آبرفتی ،دشتهای رسوبی و رودخانه ای و ماسه های ساحلی می باشند.
۳-۱-۱۳-۱- جلگه های آبرفتی :
در مجاورت واحد کوهستان و قسمت های فوقانی و بالا دست دشت های آبرفتی که رود خانه های متعدد در درون مناطق جریان دارند تشکیل شده اند این اراضی دارای خاک سنگین رسی و به صورت جنگل های قدیمی است.
۳-۱-۱۳-۲- جلگه های رسوبی و رود خانه ای :
این نوع اراضی عموما به اراضی متشکل از رسوبات رود خانه ای سفید رود اختصاص دارد شامل زمین های نسبتا مسطحی است که در طی زمان طولانی به وسیله سفیدرود رسوبگذاری شده است. این واحد اراضی به دو تیپ دشتی و جلگه ای تقسیم می گردد. بخش دشتی آن از دو قسمت رسوبهای کناره ای با خاک سبک تر ورسوبهای حو ضه ای با خاک رسی سنگین تر تشکیل شده و هر دو نوع خاک آهکی با خاصیت قلیایی کم می باشد. بخش جلگه ای این واحد اراضی شامل جلگه های آبرفتی پایین رودخانه سفید رود است که دارای خاک رس و خیلی سنگین می باشد . این اراضی مسطح بوده و سطح آب زیر زمینی در آن نسبتا بالا است.
۳-۱-۱۳-۳- ماسه های ساحلی :
شامل شنهای ساحلی و دریایی می باشند که از ماسه های نسبتا ریز تا متوسط تشکیل شده و دارای پستی و بلندی نیز می باشد . در حاشیه این شنها و دورتر از ساحل ماسه های قدیمی وجود دارد که در حال حاضر به صورت تپه های تثبیت شده مرتفع و جنگلی بوده و در قسمتی از آن نیز زراعت رایج است.این واحد اراضی باریکه ای بین دریا وخشکی قرار دارند(مولایی هشتجین،۱۳۸۰).
۳-۱-۱۴- پوشش گیاهی :
در محدوده مورد مطالعه به دلیل داشتن خاک مناسب ومرغوب ومیزان آب کافی شرایط مناسبی را برای رشد انواع گیاهان فراهم می نماید . بنابر این عمده ترین پوشش گیاهی منطقه به دو شکل پوشش درختی وپوشش مرتعی است.
۳-۱-۱۴-۱- پوشش جنگلی :
درختان این محدوده عبارتند از ؛ انار ، انجیر ، ازگیل و… که از میوه آن ها برای مصرف خود و مقداری نیز برای فروش استفاده می شود .
۳-۱-۱۴-۲- پوشش مرتعی :
حواشی تالاب انزلی ،کرانه های دریای خزر و رودخانه سفید رود از لحاظ مرتعی بسیار مناسب بوده به نحوی که پس از خشک شدن و عقب نشینی بخش هایی از تالاب این مراتع به وجود آمده اند وتوسعه پیدا کرده اند که در اصطلاح محلی این نوع مراتع قرق نامیده می شوند. در این مراتع مار چنگ ،پونه، پیر گیاه ،هویج وحشی ،شاه پسند وحشی ،گزنه ،یونجه یکسا له ،تمشک و… گیاها ن تشکیل دهنده این مراتع هستند . در این محدوده نی وانواع لی نیز دیده می شوند .مراتع بیجار خاله و کفترود جز مراتع این محدوده به شمار می روند(رمضانی گورابی ،۱۳۷۹).
۳-۲- ویژگی های اجتماعی و جمعیتی :
۳-۲-۱- تعدادخانوار، جمعیت و بعد خانوار :
براساس نتایج سر شماری عمومی سال ۱۳۸۵ جمعیت دهستان پیر بازار ۲۱۴۱۷ نفر بوده است و با توجه به تعداد ۵۸۴۵ خانوار و ۲۱۴۱۷ نفر جمعیت ، بعد خانوار در دهستان پیربازتر ۵۷/۳ نفر است . بعد خانوار از حداکثر ۸۵/۴نفر در روستای علویان تا حد اقل ۳ نفر در روستای پیر بازار متغییراست.
جدول ۳-۱۰- تعداد جمعیت ، خانوار و بعد خانوارروستاهای دهستان پیربازار (۱۳۸۵)

ردیف

نام روستا

جمعیت

خانوار

بعد خانوار

۱

آلمان

۳۲۳

۸۵

۳،۸۰

۲

بیجار خاله

۲۸۰