انبیاء الهی که همگی منادیان توحید و عبودیت ذات مقدس احدیت بوده اند به عنوان پیام آوران پروردگار، از جنس خود انسان ها(کهف، ۱۱۰) معلمان بشریت اند که آموزه های آن ها در آخرین شریعت حقه الهی یعنی دین مبین اسلام متجلی شده است و صورت مکتوب پیام وحی در قالب کتاب آسمانی در اختیار بشریت قرار گرفته(اسراء، ۸۲)و بر اساس حکمت بالغه الهی از خطر تحریف نیز مصون مانده است(حجر، ۹). پس التزام به سیره عملی انبیا و تعمق و تدبر در آیات کتاب خدا خود موجب شناخت حق از باطل است و ذات مقدس ربوبی خود بزرگ ترین مفسر و مبین حق و باطل است.
۳ـ۳) در اختیار بودن سیره عملی کامل ترین اولیاء الهی
یکی دیگر از ملاک های تشخیص حق از باطل تمسک به سیره عملی اولیاء کامل الهی به مثابه پیشروان راه انبیاء و مفسران دین خدا می باشد (این مورد نیز مانند موارد پیشین محصول استنتاج عقل است) ضرورت التزام به این مورد به جهت ختم نبوت و نیز امکان تحقق برداشت های تحریف آمیز از محتوای قرآن است که می تواند از سوی انسان های غیر معصوم صورت پذیرد. از همین رو است که حدیث شریف ثقلین(شیخ صدوق، ۱۴۱۷: ۵۰۰،ح ۶۸۶) در نزد شیعیان از اهمیتی فراوان برخوردار است.
۴ـ۳) در اختیار بودن نور فطرت برای همه انسان ها

انسان مادام که بر گوهر آفرینش خود پایمردی کند و شئون انسانیت را پاسداری نماید و با غرق نشدن در ورطه حیوانیت تغییر ماهیت ندهد و مسخ نشود، زمینه برای پذیرش ندای حق در وجود او بواسطه نور فطرت فراهم است و حق و باطل چندان در نظرش به هم تنیده نخواهد نمود. (در بخش دوم این پژوهش شرح تفصیلی این مورد رفته است)
۵ـ۳) تقوا به مثابه خاص ترین عیار سنجش حق از باطل
مواردی که بر شمردیم را می توان در زمره شاخص های عام تشخیص حق از باطل دسته بندی کرد. این در حالی است که برای تشخیص حق از باطل شاخص دیگری نیز وجود دارد که باید آن را چکیده و مولود مبارک موارد چهارگانه ای دانست که پیش از این ذکر شد. به عبارت دیگر هم حکم عقل، هم دعوت کتاب و سنت و ولایت و هم ندای فطرت همگی انسان را به عبادت و بندگی ذات اقدس احدیت و پاسداری از حدود دین خدا فرا می خوانند و این مفهومی است که در ادبیات و معارف دین اسلام از آن با عنوان «تقوا» یاد می شود و مطابق نص صریح قرآن کریم کسانی که به پرواپیشگی خدامدار و مصابره حق معیار مبادرت می کنند به نیروی فرقان مسلح می شوند(انفال، ۲۹) و خود شاخصی خواهند شد برای سنجش حق از باطل. آنچه در این مورد باید متذکر شد این است که مراد ما از تقوا حقیقت معنای تقوا است به این معنا که تمام شراشر وجودی انسان اعم از جوارحی و جوانحی باید ملتزم به رعایت اصول آن باشند. (در بخش سوم پژوهش به طور تفصیلی در این باب سخن گفته شد)

1. 1. رمز گشایی از نسبت میان حقیقت تقوا و حقیقت فرهنگ ایده آل

بر مبنای توضیحاتی که در باب فرهنگ ایده آل داده شد روشن است که فرهنگ ایده آل صورت ذهنی و حالت انتزاعی از کلیت شریعت مقدس اسلام است که در آن نوع و مختصات تعامل دو جانبه میان انسان و فرهنگ اسلام (همان فرهنگ ایده آل) ـ به واسطه آموزه های شریعت حقه اسلام ـ کاملا مشخص است و تجربه تاریخی نیز به خوبی از سر این ارتباط پرده برداشته است. آنچه مسلم است این است که همچنانکه منظومه اسلام، حقیقتی است تجزیه ناشدنی، منظومه انسان کامل (تحقق ارتباطات ایجابی میان ابعاد وجودی انسان) نیز حقیقتی است تجزیه ناشدنی. به این معنا که در صورت نادیده انگاشتن تعاملات ارگانیک میان اجزاء این دو کل، صورت کامل هیچ یک محقق نخواهد شد. (مردود بودن ایمان به بعض و کفر به بعض در مورد اسلام و ضرورت نیل به تقوای تام برای تحقق انسان کامل)
برای روشن شدن بحث اینگونه توضیح می دهیم که صورت انتزاعی فرهنگ ایده آل در یک فرایند مشخص و عملگرایانه باید به طور کامل عینیت یابد. این فرایند مشخص در معارف دین اسلام همان طی طریق در مسیر مکارم اخلاق است که عبارت است از التزام تام به همه مطلوبات شرع مقدس و این مهم برای موثر واقع شدن باید بر پایه ایمان صورت گیرد. در این مورد باید متذکر شد براساس اصول عقاید تشیع این عینیت یافتن ناشی از انطباق کامل صادرات فعلی انسان با حقیقت اسلام است که جز در مورد اهل بیت عصمت و طهارت و کمل اولیاء الهی که تالی تلو ائمه معصومین هستند نمی تواند صادق باشد. از همین حیث است که در معارف تشیع تخطی از رای و نظر امام معصوم نه تنها جایز نیست بلکه هلاکت بار برشمرده می شود چراکه این سرپیچی منطقا مانع تحقق صورت تکامل یافته انسان خواهد شد و دلیل آن نیز واضح می نماید چون به هر میزان که از رای و نظر آن ذوات مقدسه تخطی شود به همان میزان میان فرد متخطی و انسان کامل فاصله در خواهد افتاد و این به معنای دور شدن فرد از حقیقت وجودی و غایت خلقت خود اوست.
پس مطابق آنچه گفته شد فرهنگ ایده آل عبارت است از صورت انتزاعی و سامان یافته از معارف اسلام که آن را می توان مرادف با فرهنگ اسلام گرفت (در حقیقت فرهنگ ایده آل صورت انتزاعی اسلام است).
از طرفی بر مبنای آنچه در این رساله توضیح شد مشخص شد که راه رسیدن به حقیقت اسلام و حقیقت انسان از مسیر عمل می گذرد عملی که در آن التزام به مکارم اخلاق، اصلی غیر قابل تخطی است و مکارم اخلاق همان مجموعه آموزه های شرع مقدس است (همان فرهنگ ایده ال است) که رعایت آن موجب تهذیب خلق انسان از آلایش هاست و این فرآیندی است که در عرف قرآن از آن با عنوان «تقوا» یاد می شود و چنانچه در بخش سوم این پژوهش اشاره شد تقوا اکسیری است که صورت تام آن اختصاص به اهل بیت عصمت و طهارت دارد که مُِظهر اسلام اند. پس حقیقت تقوا صورت تام آن است که نیل به آن، پرده از حقیقت اسلام و حقیقت انسان بر می دارد و فرهنگ ایده آل را تمام قد به ظهور می رساند. روشن است که فرهنگ ایده آل به واسطه تقوا است که جلوه گر می شود و هر مرتبه از تقوا همان مرتبه از فرهنگ ایده آل را متجلی می کند. نتیجه منطقی اینکه به هر میزان فرهنگ ایده آل به واسطه تقوا در فرد و جامعه نهادینه شود به همان میزان سنخیت فرد و جامعه (به مثابه مامومین) با انسان کامل (امام معصوم و به طور خاص حضرت ولی عصر ارواحنا فداه) بیشتر خواهد شد و سنخیت بنیادین میان مامومین با امام، زمانی حاصل می شود که مامومین همگی در سیر مراتب تقوا جد و جهد وافر نمایند و جهاد اکبر در سطح جامعه به یک ارزش مبنایی بدل شود و غیر آن ضد ارزشی منفور تلقی شود.

1. 1. در بیان اتمام و اکمال مکارم اخلاق

در متو.ن روایی اهل سنت روایتی از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است که علمای شیعه نیز بدان استناد می کنند و علامه طباطبایی رحمت الله علیه از این روایت با عنوان «روایت معروفه» یاد می کند. (طباطبایی، ۱۳۷۴، ج ۱۹: ۳۷۷) این روایت بیان گر آن است که نبی خاتم صلی الله علیه و آله و سلم در بیان هدف بعثت خود فرموده اند «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق».
چنانکه مشخص است در این روایت شریفه هدف غایی از رسالت نبی مکرم اسلام «تتمیم مکارم اخلاق» بر شمرده شده است و با توجه به اینکه «انما» در ادبیات عرب از ادات حصر است می توان مدعی شد که سایر اهداف رسالت آن حضرت ـ از جمله ابلاغ پیام الهی، تشکیل حکومت، ایجاد نظام قضایی و … ـ همگی ابزاری هستند برای به ظهور رساندن و توسعه «مکارم اخلاق».
۱ـ۵) تبیین مکارم اخلاق و بیان تفاوت آن با محاسن اخلاق
بنابر این روشن است که تجلی مکارم اخلاق در وجود انسان نتیجه وضعی پاسداری از حریم شریعت الهیه است و فرق آن با محاسن اخلاق در همین است. چنانکه فرد می تواند دارای خلق حسن باشد و با حفظ وجوه انسانی به ظواهر اخلاق وفادار بماند ولی پاسدار حریم فقه و شریعت نباشد که البته این مقام، مقام محاسن اخلاق است و بسیار خوب است اما دلیل بر شرافت انسانی و کرامت نفسانی نیست(فلسفی،۱۳۷۷، ج۱: ۱۹۵) زیرا کرامت نفسانی جز با پیمودن مسیر کمال انسانی و رعایت جهات الهی در صادرات فعلی و نیز پیمایش مراتب تقوا میسر نمی شود و صد البته که در این مقام تجلی «مکارم اخلاق» حتمی است. از همین حیث است که شیعه، ذات قدسی نبی خاتم و ذوات مقدسه معصومین صلوات الله علیهم اجمعین را پرچمداران مکارم اخلاقی می داند و بر رعایت مطالبات ایشان در حوزه های فردی و اجتماعی اصرار دارد چراکه جز ذوات قدسیه معصومین کسی را سزاوار بالاترین مراتب تقوا و اسوه شدن در مکارم اخلاق نیست. و به همین خاطر است که قرآن حکیم شخص نبی خاتم را اسوه حسنه برای بشریت معرفی می کند(احزاب، ۲۱)چه، خلاف مرضی الهی در افعال جوارحی و جوانحی و سکنات جسمانی و همسات قلبی آن ذات مقدس راه ندارد و این همان بالاترین مرتبه تقوا و زاینده مکارم اخلاق است و باید دانست که مکارم اخلاق ولیده طیبه تقوا است.
۲ـ۵) ظهور کلیت دین در وجود مقدس نبی خاتم صلی الله علیه و آله و سلم
گفته شد دین اسلام حقیقتی است که صورت ذهنی و بیرونی آن را می توان با مطالعه پایدار در حوزه معارف قرآنی و بررسی سیره و سنت نبی مکرم اسلام و اهل بیت ایشان دریافت لکن این حقیقت بیرونی باید از رهگذر عمل درونی شود و درونی شدن آن جز با تعهد به تمامیت و کلیت شریعت اسلام محقق نخواهد شد. در این راستا از این آیه شریفه استشهاد می کنیم که می فرماید: «هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لو کره المشرکون»
همه مترجمین قرآن کریم این آیه شریفه را به این صورت ترجمه کرده اند که: «او کسی است که پیامبرش را با هدایت و آیین حق فرستاد تا آن (دین) را بر همه آیین ها غالب گرداند هر چند مشرکان کراهت داشته باشند»
این بدان معنی است که اولا ضمیر «ه» در عبارت لیظهره ـ همچنانکه در قواعد زبان عرب متداول است ـ به نزدیک ترین مرجع خود یعنی عبارت «دین الحق» بازگشته است. ثانیا در ترجمه عبارت «لیظهر» معنای دوم آن یعنی «غالب آمدن» استخدام شده است. این در حالی است که علامه راغب در مفردات قرآن ذیل این عبارت می فرماید: یصح ان یکون من البروز و ان یکون من المعاونه و الغلبه»(راغب اصفهانی، ۱۳۹۲: ۳۲۹) ثالثا «ال» در کلمه «الدین»، «ال» استغراق گرفته شده و به همین دلیل در ترجمه های معتبر کلمه «الدین» همه ادیان را در بر می گیرد.
در این پژوهش ضمن احترام به ترجمه مذکور، برداشتی جدید از این آیه شریفه ارائه می شود که البته ترجمه ای متفاوت را به دنبال دارد و در عین حال تعارضی با قواعد عرب و مجموعه معارف حقه دین اسلام ندارد.
در این ترجمه اولا ضمیر «ه» ضرورتا به اولین مرجع خود رجوع نمی کند. (گفتنی است در قواعد عرب برای ارجاع ضمیر به مرجع دورتر منعی وجود ندارد.) پس مرجع ضمیر مذکور را می توان «رسول» دانست. ثانیا در ترجمه عبارت «لیظهر» می تواند معنای اول آن که البته معنای اصلی کلمه هم هست مستفاد شود ـ چنانکه مرحوم راغب نیز در افاده این معنا منعی قایل نشده اند.) ثالثا «ال» در کلمه «الدین» می تواند «ال» تعریف باشد و دلالت بر «شریعت حقه اسلام» که همان «دین الحق» است داشته باشد».
بنابر این ترجمه آیه شریفه می تواند به این صورت نیز باشد:
«او کسی است که رسولش را با هدایت و شریعت حق فرستاد تا او (رسول) را بر همه دین (کلیت و تمامیت شریعت اسلام) ظاهر کند هرچند مشرکان اکراه داشته باشند».
آنچه از این ترجمه مستفاد می شود تجلی تمام و کمال شریعت الهی اسلام در وجود حضرت ختمی مرتبت است که حضرتش را به مثابه آیینه تمام نمای اسلام نمایانده است. و چه بسا خطاب حضرت حق جل و علی به نبی خاتم صلی الله علیه و آله و سلم که فرمود: «انک لعلی خلق عظیم» به واسطه همین ظهور کلیت دین در وجود مقدس حضرتش باشد (لیظهره علی الدین کله) که اگر اینگونه باشد می توان بر این ادعا صحه گذاشت که انسان به هر میزان التزام ظاهری و باطنی به شریعت حقه الهیه داشته باشد به همان میزان تجلیگاه مکارم اخلاقی خواهد شد.
این برداشت می تواند بیانگر آن باشد که التزام ظاهری و باطنی بشریت به مکتب حق، تحقق حقیقت اسلام در وجود ابناء بشر را در پی خواهد داشت و این حقیقتی است دست یافتنی، چه، همه انسان ها می توانند با مجاهدت در راه هدایت و تمسک به سیره اهل عصمت علیهم السلام، منشای باشند برای تجلی حقیقت اسلام و صد البته رسیدن به این مقام مستلزم پیمودن راهی است بس دشوار.
براین مبنا و با توجه به تفاوت معنایی دو واژه «اتمام» و «اکمال» شاید بتوان سر اینکه رسول مکرم اسلام در روایت معروفه «تتمیم مکارم اخلاق» از عبارت «لاتمم» استفاده فرموده اند را در این جست که ایشان در بازه زمانی عمر پر برکت خود اسلام را به تمامی در آیینه وجود خود به بشریت عرضه فرمود و به دلایلی که در تاریخ روشن است مجال توسعه کمی و کیفی مکارم اخلاق در بستر جامعه و آحاد مردم در هیچ دوره ای از تاریخ آنچنان که باید فراهم نشد.
به زعم نگارنده مرتبه اکمال مکارم اخلاق در شرایطی رقم خواهد خورد که جامعه بشری از اصول و ضوابط مکارم اخلاقی عدول نکند و صادرات فعلی و ظواهر اعمال ابناء بشر تعارضی با مطالبات ذات احدیت و مطلوبات شرع مقدس نداشته باشد و این مهم بنا به وعده های رحمانی در دوره آخر الزمان و تحت زعامت آخرین ذخیره الهی در گستره زمین تحقق خواهد پذیرفت.
اما آنچه در این مقام در صدد توضیح آن هستیم این است که تحقق حکومت اسلامی (مشخصا جمهوری اسلامی ایران) در عصر غیبت ولی الهی، نعمتی است بس بزرگ که می تواند آرمان های متعالی اسلام عزیز را در تحقق جامعه ایده آل شیعی و یا به عبارتی «آرمانشهر اسلامی» و «جامعه مهدوی» به منصه ظهور رساند. و این مهم به انجام نمی رسد جز از طریق نهادینه کردن فرهنگ اسلام؛ و نهادینه کردن فرهنگ اسلام میسر نمی شود جز از طریق نهادینه کردن «تقوا» و «مکارم اخلاق» و تحصیل توفیق در این زمینه حقیقت اسلام را در بستر جامعه عینیت خواهد بخشید.
در اینجا تاکید می کنیم اگر به حکم بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی «حفظ نظام» از اوجب واجبات بر شمرده شده است به دلیل آن است که تنها در سایه حکومت اسلام است که معارف حقه الهی می تواند در تمام ساحات فردی، اجتماعی و بین المللی جامه عمل به خود بپوشد و فرهنگ اسلامی ذیل پرچم اسلام است که می تواند توسعه یابد و نهادینه شود و اگر غیر این باشد پرچم اسلام جز ماهیتی صوری و ظاهری نخواهد داشت و حکومتی که چنین پرچمی نشانه اوست عملا حکومتی عقیم و ناکارآمد خواهد بود (دست کم در حوزه فرهنگی). از همین روست که بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در این باره می فرمایند:
«از ما نمى‏پذیرند که ما اسلامى هستیم مگر خودمان به اسلام عمل بکنیم؛ نه اینکه فقط بگوییم ما اسلامى هستیم. چنانچه جمهورى اسلامى از ما پذیرفته نیست، مگر اینکه محتوایش هم اسلامى باشد. ما همین بگوییم ما در یک مملکتى هستیم که جمهورى اسلامى است، لکن هر جایش دست بگذاریم اسلامى نباشد، این پذیرفته نیست. این یک لفظ بى‏معناست.» (امام خمینی، ۱۳۶۱ ، ج‏۱۰: ۶۴)
بر این اساس تمام ظرفیت های مادی و معنوی نظام اسلامی باید به نحوی مدیریت شود تا این مهم یعنی نهادینه کردن فرهنگ اسلام در جامعه انجام پذیرد چراکه تنها از این راه است که انسجام اجتماعی و پایداری ملی که مایه دوام و بقای نظام اسلامی است تحقق می یابد، تنش های اجتماعی در مواجهه با خصم مستکبر کاسته می شود، فساد و نفاق و فحشا از جامعه رخت برمی بندد و از همه مهمتر ایجاد سنخیت بنیادی میان امت و امام معصوم علیه السلام حاصل می شود و ـ بر مبنای آنچه در بخش سوم پژوهش حاضر بدان اشاره شد ـ انشاء الله راهی برای ظهور آخرین ذخیره الهی باز می شود.
فصل سوم: کارویژه های حکومت اسلامی در عصر غیبت
گفتار نخست: هدایت محور بودن معرفت سیاسی در اسلام
مسلمانان و به‏ویژه شیعیان از حکومت چه انتظاری دارند؟ آیا حکومت‏های غیردینی این انتظار را برآورده نمی‏سازند؟ به عبارت دیگر، حکومت دینی چه اقداماتی انجام می‏دهد که حکومت‏های غیردینی به آن اهتمام نمی‏ورزند؟
اساسی‏ترین انتظار از حکومت دینی و مهم‏ترین وظیفه‏ی آن اجرای قوانین خدایی می‏باشد. قانون که در حکومت‏های غیردینی یک امر بشری است، در حکومت دینی امری فرابشری و الهی است و انسان‏ها در محدوده‏ی مباحات می‏توانند قانون‏گذاری و برنامه‏ ریزی کنند. تمامی برنامه‏ ریزی‏های حکومت دینی باید به گونه‏ای باشد که به قوانین الهی خدشه‏ای وارد نشود، در حالی که حکومت‏های غیردینی چنین دغدغه‏ای ندارند. ملاصدرا می‏گوید:
«نظام دین و دنیا جز با وجود امامی که مردمان به او اقتدا و از او پیروی کنند، و راه هدایت و پرهیزکاری را از وی بیاموزند، درست نمی‏آید، و نیاز به او در هر زمان مهم‏تر و بالاتر است، از نیاز به خوراک و پوشاک‏شان و آن‏چه در روند این‏ها از منافع و ضروریات است»(ملاصدرا،۱۳۶۷: ۴۷۷).
در مکتب هدایت، سیاست به معنای اجرای قانون الهی از سوی انسان‏ها به رهبری انبیا، اوصیا و اولیا برای نیل به سعادت است، از این رو در فرهنگ اسلامی از «سیاست» به «تدبیر» نیز تعبیر شده است. تدبیر عبارت از سامان‏دهی کارها به سمت هدف مورد نظر می‏باشد. این هدف همان سعادت قصوا است که در این دنیا قابل دسترسی نیست، بلکه فقط در آخرت حاصل می‏شود. انسان کامل کسی است که به سعادت قصوا می‏اندیشد و مسیری را می‏پیماید که مقصد آن سعادت قصوا است.
در اسلام معرفت سیاسی غایت‏محور، حاکم‏محور، اخلاق‏محور، فضیلت‏محور و در یک کلام هدایت‏محور است، زیرا حاکمی که مردمان را به سعادت قصوا هدایت می‏کند، باید خود هدایت شده باشد. تنها حاکم صالح، عادل، هدایت‏شده و فضیلت‏محور است که می‏تواند ترویج‏دهنده فضایل و ازبین برنده رذایل باشد. در عمل و دانش سیاسی مسلمانان پیوند اخلاق و سیاست پیوندی ناگسستنی است، زیرا پیوند دین و سیاست جدایی‏ناپذیر است. حکومت اسلامی به امر معیشت، امنیت و رفاه مردم می‏پردازد. تا با فراغ بال بتوانند به عبادت خدای متعال بپردازند. فراهم کردن امکانات عبادت ـ ازجمله تأمین سلامتی جسم و روح ـ از وظایف اصلی یکایک مسلمانان و حکومت اسلامی است:
«غرض از وضع شرایع و ایجاب طاعات آن است که غیب، شهادت را خدمت بفرماید و شهوات، عقول را خدمت کنند و جزو به کل و دنیا به آخرت برگردد و محسوس معقول شود و از عکس این امور منزجر گردد تا آن که ظلم و وبال نیاید و موجب وخامت عاقبت و سوء مآل نشود»(ملاصدرا، ۱۳۶۲: ۱۳۶).

1. 1. وظایف حکومت اسلامی از نظر ملا صدرا

عبادات ابزار تقرب به خدا است. کمک به مردم و هدایت آنان برای وصول به جوار خدا از وظایف اصلی حکومت دینی می‏باشد. به‏طور کلی از نظر صدرالمتألهین وظایف حکومت اسلامی عبارت است از:

WHETHER required_ smithereenshas changed?
SEND changes insend_requests by production_Line operator;
EDIT or add request;
{
شبه کد روند جریان اطلاعات درخواست مواد از انبار (مواد اولیه)
سفارشات بر اساس اولویت (زمان دریافت سفارش، ارزش مشتری درخواست کننده سفارش، مدت زمان اجرای سفارش و …) برای اجرا انتخاب می شوند. به عبارتی یک سرویس مسئول اولویت بندی سفارشات ذخیره شده می باشد. با انتخاب یک محصول بر اساس اولویت، فاز عملیات مربوط به اجرای انواع سفارشات شروع می شود. روند جریان اطلاعات در اجرای هر یک از انواع سفارشات از این قرار است :

ابتدا اطلاعات مورد نیاز در راستای محصول درخواستی، به منظور بررسی موجود بودن و آماده سازی آن، به بخش انبار (محصولات موجود) ارسال می شود. به عبارتی عاملی وظیفه بررسی وضعیت موجودی / عدم موجودی محصول درخواستی را عهده دارد. که در صورت عدم وجود محصول، برای آگاه کردن مشتریان، اطلاعات به بخش فروش (بخشی از سازمان که در تعامل با مشتریان هستند) ارسال می شود. در صورت وجود محصول درخواستی، با بررسی وضعیت کنسل شدن یا نشدن سفارش توسط مشتری، توسط یک عامل و انجام عملیات مربوطه، چنانچه مشتری خواستار تغییراتی از جمله تعداد، نوع، و … در سفارش نباشد، عملیات اطلاع رسانی به واحد مالی انجام می شود. ولی در صورت درخواست تغییراتی از جانب مشتری، در محصول، سرویس ویرایش و ثبت اطلاعات سفارش اجرا شده و پس از تائید نهایی توسط مشتری، اطلاعات سفارش به واحد مالی ارسال شده و در نهایت اطلاعات سفارش در data store ثبت می شود.
واحد فروش برای مشتری فاکتور صادر می کند، توسط عاملی مشتری هزینه را پرداخت می کند.انبار دار محصول درخواستی را آماده می کند و به بخش فروش برای اعلام به مشتری ارسال می کند. در صورت عدم وجود سفارش دیگری رسید فروش به انبار دار تحویل داده می شود. اما اگر سفارش دیگری موجود باشد مجددا بررسی می شود که آیا محصول در خواستی در انبار موجود می باشد.
با این تفاسیر می توان نتیجه گرفت که با فراخوانی و گاها استفاده ی مجدد سرویس های دانه ریزی از جمله بررسی وضعیت تغییر / عدم تغییر محصول درخواستی، بررسی وضعیت کنسل شدن سفارش، بررسی وضعیت موجودی انبار در حین اجرای عملیات سفارشی سازی می توان فرایند بزرگتر و پیچیده تر (سرویس اجرای محصولات درخواستی) را پوشش داد.

شکل ۳-۶٫ فلوچارت روند جریان اطلاعات اجرای محصول درخواستی
Receive beginning message;
While (true)
{
PRIORITIZATION saved _ order and SELECT for implementation by sale_department;
SEND selective _ order information to repository by sale_department;
IF requsest_product are available in repository?
//first block;
IF the customer has to cancel the requsest_product;
DELETE order_information by sale_department;
IF customer demanding product_change?
REGISTRATION and edit ordering_information and existing_product services;
FINAL approval by customer;
SEND ordering_information to financial_department by repository;
PAYMENT order by financial_department;
SEND ordering_information to repository by financial_department;
PREPARATION requsest_productand send tosale_departmentfor decalartion to customer by repository;
IF another orders are available;
DELIVER sale_invoice to repository;
//second block;
DELARATION non-existent to sale_department by repository;
}
شبه کد روند جریان اطلاعات اجرای محصول درخواستی
برای دریافت محصول درخواستی،باید پرداخت هزینه ی سفارش اجرا شده توسط مشتری انجام شود. برای این منظور، ابتدا باید توسط عاملی، امکان صدور صورتحساب توسط سیستم، فراهم شود. روند جریان اطلاعات به این صورت است که اطلاعات سفارش (سفارشات) اجرا شده به بخش مالی ارسال می شوند. برخورداربودن یا عدم برخورداری مشتری از شرایط تخفیف از جمله مواردی است که باید برای صدور صورتحساب مشتری در محاسبه ی هزینه لحاظ شود. پس از صدور صورتحساب توسط سیستم و ارسال آن، قابلیت پرداخت آنلاین و ثبت میزان هزینه های پرداختی، از جمله اهدافی است که از سیستم طراحی شده، انتظار می رود. اجرای این فرایند می تواند با فراخوانی سرویسی صورت گیرد. تنها در صورتی سفارش به مشتری تحویل داده می شود که صورتحساب را کامل پرداخت کرده باشد. از این رو، عاملی مسئول کنترل وضعیت پرداخت مشتری میباشد به نحوی که در صورت پرداخت کامل صورتحساب وضعیت پرداخت، کامل، و در غیر اینصورت، ضمن ثبت وضعیت ناکامل، به منظور پرداخت میزان هزینه ی باقی مانده و به روز رسانی data store، بخش فروش و از طریق ارتباط با مشتری به طرق مختلف، پرداخت هزینه ی باقی مانده را پیگیری می کند. این فرایند تا زمان پرداخت کامل، ضمن بروز رسانی data store، در هر بار پرداخت تکرار می شود. با این تفاسیر می توان گفت که برآورده کردن انتظارات مدیر مالی سازمان از سیستم مورد نظر (که همان اجرای سرویس مدیریت هزینه سفارشات است)، مستلزم اجرای ۳ سرویس دانه ریز صدور صورتحساب، پرداخت آنلاین، و بررسی وضعیت پرداخت صورتحساب می باشد.

شکل ۳ – ۷٫ فلوچارت روند جریان اطلاعات پرداخت مشتری
Receive beginning message;
While (true)
{
SEND ordering_information tofinancial_department;
DOES the customerhaveextenuating circumstances?
CALCULATE thecost ofis executedcustomerorders.
SENDinvoiceto customer.
PAYCost by the customer.
WHETHERthe customerhas paidthe billperfect?
CONTACTCustomer and Tracking.
PAYMENT of cost by customer.
{
شبه کدروند جریان اطلاعات پرداخت مشتری

همان گونه که در این سروده ها ملاحضه می شود، سادگی و نزدیک به نثر بودن از ویژگی های اصلی این سروده هاست در حقیقت قالب شعر نو که ازطرف بسیاری از شاعران این دوره مورد استقبال قرار گرفت به این دلیل بود که مضامین مورد توجه راحت تر دراین قالب بیان می شد و شاعر احتیاج به قافیه پردازی نداشت، بنابراین با کوتاه و بلند کردن مصراع ها و جابه جایی افعال سعی می کرد آهنگ شعری به نوشته خود بدهد، از لحاظ محتوایی هم اکثر سروده های این دوره حالت شعارگونه به خود می گیرند و همان مسئله های زودگذر روزمره و سیاسی درون مایه ی اصل آنها را شکل می داد، امّا شعر و زبان نیما که در حقیقت محور کار اکثر این شاعران بود به خاطر یک دهه تجربه اندوزی در زمان استبداد رضاخان در این دوره کامل شده بودامّا هم چنان استفاده از نماد را به عنوان یک اصل اساسی رعایت می کرد واین در حالی بود که بیشتر شاعران این دوره سمبل و نشانه ای در شعر خود به کار نمی بردند و یا اگر استفاده می کردند نشانه هایی بود که به علت تکرار زیاد، شکل نمادین خود را از دست داده بودند، نمادهایی مثل شب، صبح، خواندن خروس و … ولی در این میان نیما که گاهی در سردر گمی سیاست به طرفداری ازاین اندیشه ها شعر می سرود، اشعارش با همه این سروده ها تفاوت داشت.«در زمان نیما هنوز بسیاری از واقعیّت ها، ماهیّت راستین خود را آشکار نکرده بود، نه هنوز روشن بود که می توان به نام سوسیالیسم یا به نام رهایی انسان،جنایت ها کرد، و نه هنوز نیروهای تازه نفس آزادی خواه، در چنبره منیّت و خوش باوری کاذب، آرمان انسان ساده اندیش را در جلال قدرت، به بازی گرفته بودند، با وجود این که نیما با آن هوش سرشارش از تخریب یا به قول خودش ((جمعیت)) دوری می حسبت و به سیاست که تنها شناختی تک بعدی از هستی را بر م تابید، بی علاقگی نشان می داد، ولی گه گاه همان موج مسلّط فزاینده به سرگیجه دچارش می ساخت و انتخاب را دشوار می کرد». (فلکی، ۱۳۷۳: ۸۱)

در این دوره یکی از سروده های نیما که هم تأثیر افکار سوسیالیستی در آن نمایان است و هم به نوعی نسبت به اوضاع سیاسی اعتراض دارد و انقلاب خواهانه است، شعر (( ناقوس)) است:
بانگ بلند دلکش ناقوس
در خلوت سحر
شکافته است خرمن خاکستر هوا
وز راه هر شکافته با زخمه های خود
دیوارهای سرد سحر را
هر لحظه می درد…
پیچیده با طنینش در نکته ای دگر
کز آن طنین بپاست
دینگ دانگ … چه صداست
ناقوس!
کی مرده؟ کی بجاست…
ناقوس دلنواز
جا بُرده گرم در دل سرد سحر به ناز
آوای او به هر طرفی راه می بَرد
اندر هر آن نشیب که خوانی
در رخنه های تیره ویرانه های ما
در هرکجا که مرده به داغی است
یا دل فسرده مانده چراغی ست
تأثیر می کند
او روز و روزگار بهی را
(گمگشته در سرشت شبی سرد)
تفسیر می کند…
بارید خواهد از دَمِ ابرش پر از کشش
( کز آه های ماست)
باران روشنی
ماننده تگرگ
و قصهه های جانشکر غم
خواهد شدن به دل
با قصّه های خشم
و می رسد زمانی کاندر سرای هول
آتش بپای گردد و درگیرد
این زخمدار معرکه را دستی آهنین
بالرزه ی محبت برگیرد
و کشت های سوخته آن روز
خواهد شد آن چنان بیدار گلستان
(طاهباز، ۱۳۷۱: ۳۳۸-۳۵۰)
انتخاب خودِ عنوان شعر نیما یعنی ((ناقوس)) نماد و سمبل است. می تواند نشانه ی از اعلام بیداری و آگاهی از خطرات احتمالی باشد، چرا که قبلا” در کشور های مسیحی، هرگاه اتفاق مهمی می افتاد، ناقوس کلیسا به صدا در می آمد، نزدیکترین همسایه به ایران که آوای ناقوس از آن به گوش می رسید، کشور شوروی بود، هم چنین ناقوس می تواند همان صدای انقلاب روسیه باشد، «این که نیما ناقوس را به عنوان مظهر اندیشه انقلابی برگزیده است بیهوده نیست، شباهت های میان این دو فراوان است، ناقوس مردم را بیدار می کند و به آنان هشدار می دهد، اندیشه انقلابی نیز همین کار را می کند». ( خامه ای ، ۱۳۶۸:۱۳۶۸)در سراسر این شعر نیما در آغاز هر بند صدای ناقوس را تکرار می کند «دینگ، دانگ». و با این تکرار مدام یک تفکّر انقلابی را به خواننده تلقین می کند، امّا آنچه که در اینجا لازم به ذکر است این که در این دهه با وجود آنکه آزادی بیان تا حدی وجود داشت، امّا نیما بازهم زبان پیچیده و سمبلیک خود را رها نمی کند، علاوه بر علاقه شاعر به نماد، دلایل دیگری هم دارد، اخوان ثالث در این مورد می گوید:« نیما را زمانه ی بیم زده ای به بار آورده بود و مقتضیّات زمانه کاری کرد که نیما نتواند گفته هایش را به روشنی با مردم در میان بگذارد و همین ترس و بیم بود که گفته هایش را پیچیده تر از آن که همه مردم بتوانند بفهمند به وجود آورد به همین جهت تا وقتی که نیما زنده بود جزء عده معدودی کسی نتوانست حرف هایش را بفهمد، بعد ها در نسل بعد دیگران کوشیدند تا نظریاتش را توضیح دهند».( کاخی، ۱۳۷۱ : ۴۲۲)
امّا در سال های پایانی این دهه، زمزمه های مبارزات ملّی و مذهبی، محتوای جدیدی به آثار این دوره بخشید، حادثه ترور شاه در سال ۱۳۲۷ ه.ش نیز در دانشگاه تهران و نسبت دادن آن به عوامل حزب توده، عرصه را برای فعالت سیاسی آنان محدود کرد و پوچ بودن تبلیغات سوسیالیست مأبانه روز به روز روشن تر می شد، در عوض جبهه ملی رونق می گرفت« در اوّل آبان ماه ۱۳۱۸ ه.ش نوزده نفر از ملی گرایان لیبرال در منزل دکتر مصدق جمع شدند و (جبهه ملی ) را بنیان نهادند و خواهان الغای انتخابات فرمایشی، تعیین دولت ملی و آزادی انتخابات شدند». ( جواهری گیلانی، ۱۳۷۰:۲۲۹) هنوز مدت زیادی از این حرکت نگذشته بود که نیما شعر« سوی شهر خاموش» را سرود، در این شعر نیما ابتدا شهر تاریک و مرده ای را توصیف می کند ولی یادآوری می کند که صدای زنگ کاروانی که به سوی شهر حرکت می کند به گوش می رسد وی آغاز حرکت جبهه ملی را به کاروانی تشبیه کرده است که در نهایت جامعه عقب مانده، پوسیده و اختناق گرفته را به جنبش و تحرّک وا می دارد و امید و آینده ای را در این شعر به تصویر می کشد که به زودی حاصل می شود و ملّت بر سرنوشت خود حاکم می شود:
شهر دیریست که رفته است به خواب
شهر خاموشی پرورد
شهر منکبوب به جا
واز او نیست که نیست
نفسی، نیز آوا
شهر را دربندان
بر عبث دربسته
پاسبانش بیهوده به چشمان مهیب
برفراز بارو
خفتگان را دارند

۵.۶.۲. ناهنجاری سر به جلو
در بدن طبیعی که از راستا و تناسب مطلوبی برخوردار است، چنانچه از نمای جانبی نگاه کنید، باید سر در وضعیت متعادل و در امتداد تنه قرار گیرد، به گونه ­ای که خط شاقول از لاله گوش و پشت مهره­های گردنی و از برابر زائده اخرمی بگذرد. هنگامی که سر متمایل به جلو باشد دو نقطه شکاف لاله گوش و زائده اخرمی در یک راستا نیستند. در این عارضه فلکسور­های گردن تحت کشش­اند و اکستنسور­ها کوتاه می­شوند. معمولی­ترین انحراف ناحیه گردنی وضعیت سر به جلو است (استاهلی، لینن و همکاران). در این ناهنجاری سر جلوتر از مرکز ثقل قرار دارد و فشار زیادی روی مفاصل فکی گیجگاهی و مفاصل گردن و عضلات پشت گردن وارد می­ شود.
استراتژی­ های درمانی در پوسچر سر به جلو:
بدست آوردن راستای صحیح تنه، کمربند شانه­ای و گردن
بدست آوردن طول بهینه عضلات گردن
فعال نمودن عضلات اینترینسیک گردن بوسیله تقویت عضلات عمقی تنه
بدست آوردن الگو­های حرکتی صحیح گردن بدون حرکات جبرانی
استفاده از صندلی دسته دار برای کاهش وزن اندام فوقانی

تصویر ۵.۲. ناهنجاری سر به جلو
۶.۶.۲. ناهنجاری کایفوزیس- لوردوزیس:
لیگامنت طولی قدامی ستون فقرات در این ناهنجاری دچار طویل شدگی می­ شود و فضای بین مهره‌­ها در ستون فقرات کاهش پیدا می­ کند. مفاصل فاست به هم نزدیک شده و فشار بر Dural وارد شده و مفاصل سینویال بیش از حد تحریک می­ شود (دی روس و همکاران، ۱۹۷۸).
عضلات کوتاه و سفت شده: اکستنسور­های گردنی، فلکسور­های ران، ارکتور اسپاینه‌­های کمری (این عضله سفت می­ شود و ممکن است کوتاه هم باشد).
عضلات طویل و ضعیف شده: فلکسور­های گردنی، ارکتو اسپاینه­های بخش فوقانی سینه ای، مایل خارجی، همسترینگ‌­ها (این عضلات طویل می­ شود و ممکن است ضعیف هم باشند).
۷.۶.۲. ناهنجاری پشت صاف
در صورتیکه میزان زاویه لوردوز کمری کمتر از میزان طبیعی آن باشد فرد به ناهنجاری پشت صاف دچار می­ شود. در این ناهنجاری لگن دچار چرخش خلفی می­ شود و میزان زاویه قوس کمری کاهش می­یابد. این عارضه بیشتر به علت فقر حرکتی و ضعف عضلات و لیگامنت­های نگهدارنده ستون فقرات بوجود می ­آید. کاهش زاویه قوس کمری، کمر درد و چرخش رو به بالای لگن خاصره از علایم این ناهنجاری هستند (کندال و همکاران، ۱۹۹۳، کیسنر و گلبی). در این عارضه بخش فوقانی ستون فقرات سین­های خم شده، زاویه لومبوساکرال کاهش یافته و لگن تیلت خلفی پیدامی­کند. ناهنجاری پشت صاف با عارضه سر به جلو نیز همراه می­باشد. ناهنجاری پشت صاف دارای دو نوع انعطاف پذیر (نوع شایع) و غیر انعطاف پذیر (سخت) می­باشد. از آنجایی که فلکشن طبیعی کمر، به شکل صاف شدن قوس فقرات کمری می­باشد، در هر دو نوع پوسچر، کمر دارای فلکشن طبیعی است. در نوع انعطاف پذیر، اکستنشن محدود نمی­ شود اما در نوع سخت، محدودیت اکستنشن وجود دارد. عضلات کمری قوی، عضلات شکمی بخصوص بخش تحتانی شکم از حد طبیعی قوی تر، اکستنسور­های ران معمولاً قوی و همسترینگ­ها اغلب کوتاه­اند. به علاوه فلکسور­های تک مفصلی ران ضغیف هستند. البته زمانی که قدرت عضلات فلکسور ران در حالت نشسته ارزیابی شود، این ضعف مشخص نیست بلکه زمانی خود را نشان می­دهد که ارزیابی قدرت ایلیوپسواس
در حالت خوابیده به پشت انجام پذیرد یا در حالت نشسته، ران کاملاً به فلکشن برده شود
(دی روس و همکاران، ۱۹۷۸).
مشخصه‌­های عضلانی در ناهنجاری پشت صاف:
عضلات کوتاه و سفت شده: همسترینگ ها.
عضلات طویل و ضعیف شده: فلکسور­های تک مفصلی ران.
اگر در ناهنجاری پشت صاف کمر درد وجود نداشته باشد، لزومی به تغییر دادن آن نیست. اما اگر کمر دردناک بوده و برگرداندن قوس کمر به حالت طبیعی لازم باشد، درمان شامل تقویت
فلکسور­های ضعیف مفصل ران خواهد بود. اشکال انجام اکستنشن کمر در حالت دمر این است که برای بلند کردن تنه باید اکستنشن قوی مفصل ران و فعالیت عضلات اکستنسود (برای تثبیت وضعیت لگن نسبت به ران) صورت گیرد و اکستنشن مفصل ران باعث کشش عضلات ایلیوپسواس ضعیف نیز می­ شود. اگر به هر دلیلی اکستنشن کمر لازم باشد، این کار را می­توان در وضعیت نشسته انجام داد؛ حتی می­توان در حالت خوابیده به شکم، پا­ها را بطور متناوب بلند کرده و با بهره گرفتن از عملکرد ثابت کننده عضلات کمر، آن­ها را تقویت کرد. البته بلند کردن پا­ها فقط تا حدود ۱۰ درجه اکستنشن مورد نیاز است (دی روس و همکاران، ۱۹۷۸).
علل ایجاد کننده
ضعف عضلات باز کننده ستون فقرات و خم کننده­ های ران (عضله سوئز خاصره­ای و راست رانی)
کوتاهی عضلات باز کننده ران (عضلات همسترینگ و سرینی ها) و راست شکمی.
۸.۶.۲. پشت تابدار
این نوع ناهنجاری به وضعیت بدنی خاص افراد تنبل معروف است و در افراد نوجوان و بلند قد و مخصوصاً دختران نوجوان شایع است. در این ناهنجای عضلات شکم ضعیف می­شوند. سر، اغلب تمایل به کج شدن به طرفین دارد و دست­ها نسبت به حالت طبیعی، جلوتر از بدن هستند. افراد دارای این ناهنجاری اغلب با کوچکترین تلاش وضعیت بدنی طبیعی پیدا می­ کنند اما به این حالت عادت کرده ­اند. برای شناسایی این وضعیت بدنی در افراد، آن­ها را باید پشت صفحه شطرنجی قرار داد و حدوداً بعد از سه دقیقه افراد وضعیت بدنی تابدار به خود می­گیرند (کیسنر و گلبی، ۱۹۹۳). در ناهنجاری پشت تابدار مجموعه لگن از محل اصلی قرار گیری خود در راستای پوسچرال، به سمت جلو جابجا شده و ران­ها به اکستنشن می­روند. این ناهنجاری با اختلالاتی مانند پوسچر سر به جلو، فلکشن افزایش یافته و جابجایی خلفی در ستون فقرات سینه­ای فوقانی، خم شدن ستون فقرات کمری و تیلت خلفی لگن همراه است. لیگامنت­های ایلیوفمورال در این عارضه به مانند لیگامنت طولی قدامی بخش تحتانی ستون فقرات، لیگامنت طولی خلفی بخش­های کمری فوقانی و ستون فقرات سینه­ای در معرض کشیدگی بیش از حد قرار می­گیرد. در صورتی که پوسچر فرد نامتقارن بوده و تحمل وزن فقط بر روی یکی از پا­ها انجام می­ شود، بنابراین ایلیوتیبیال باند در سمتی که پا صاف است، دچار سفت شدگی می­باشد (دی روس و همکاران، ۱۹۷۸).
در این ناهنجاری کل عضلات شکم دچار ضعف می­شوند و باید تحت یک برنامه آمادگی بدنی تحت تمرین قرار گیرند تا وضعیت بدنی طبیعی بدست آید. این حالت تنها وضعیت بدنی است که خم کننده­ های ران در آن دچار ضعف می­شوند که باید تقویت شوند در حالی که در دیگر
ناهنجاری­ها اکثراً خم کننده­ های ران در آن دچار ضعف می­شوند که باید تقویت شوند در حالی که در دیگر ناهنجاری­ها اکثراً خم کننده­ های ران کوتاه می­شوند. این ناهنجاری در افرادی بوجود می ­آید که می­خواهند حین ایستادن، روی یک پای خود تکیه کنند (کندال و همکاران، ۱۹۹۳). در این ناهنجاری کوتاهی بیش از اندازه و یک طرفه سوئز خاصره­ای مشاهده می­ شود.
مشخصه‌­های عضلانی عارضه پشت تابدار:
عضلات کوتاه و سفت شده: همسترینگ ­ها، فیبر­های فوقانی مایل داخلی.
عضلاتی که قوی شده ­اند اما کوتاه نیستند: عضلات پارا اسپاینال کمری.
عضلات طویل و ضعیف شده: خم کننده­ های ران، مایل خارجی، اکستنسور­های فوقانی کمر و خم کننده­ های گردن.
عضله ایلیوپسواس در پوسچر پشت تابدار همواره ضعیف ولی در پوسچر لوردوزیس افزایش یافته، قوی است. عضله مایل خارجی شکم در هر دو پوسچر ضعیف است. شباهت پوسچر لوردوز افزایش یافته کمری و پشت تابدار در انحنای ستون فقرات است. در پوسچر لوردوز افزایش یافته کمری، قوس قدامی کمر زیاد می­ شود و در پوسچر پشت تابدار، قوس خلفی در نواحی سینه­ای و سینه‌ای-کمری افزایش می­یابد. در پوسچر لوردوز افزایش یافته کمری، استرین در ناحیه کمر و در پوسچر پشت تابدار، استرین اغلب در ناحیه اتصال سینه-کمری احساس می­ شود. برای درمان لازم است ستون فقرات در راستای مناسب، کمر در قوس قدامی طبیعی قرار گیرد و کایفوز گسترده ناحیه فوقانی پشت اصلاح شود. اگر پوسچر به دامنه دردناک رسیده باشد یا ناحیه فوقانی پشت و عضلات تحتانی شکم به حدی ضعیف باشند که قادر به اصلاح پوسچر نباشند، لازم است از یک حمایت کننده مناسب استفاده شود. معمولاً برای افراد دارای پوسچر پشت تابدار، تمرینات تقویتی ایلیوپسواس و تمرینات عضلات ناحیه تحتانی شکم تجویز می­ شود (دی روس و همکاران، ۱۹۷۸).
مشکلات ناشی از ناهنجاری پشت تابدار ترجیح یک پا برای ایستادن، ضعف عضلات
خم کننده ران، کوتاهی عضلات همسترینگ، ضعف عضلات شکم (مخصوصاً مایل شکمی) و
کج شدن سر می­باشد. برای اصلاح این ناهنجاری تقویت عضلات شکم، تقویت خم کننده­ های
ران، کشش عضلات همسترینگ، بدست آوردن دوباره راستای گردن پیشنهاد می­ شود
(کندال و همکاران، ۱۹۹۳، کیسنر و گلبی).
در پوسچر پشت تابدار کل بالاتنه پشت خط ثقل قرار گرفته و عضله ضد جاذبه، راست شکمی است است و با این دلیل عضله راست شکمی همیشه فعال است. در نتیجه، عضله راست شکمی سفت­تر از عضلات اکستانسور پشتی توراسیک می­باشد. در افراد مبتلا به این عارضه، عضلات اکستانسور پشتی توراسیک فعال نیستند به این دلیل تمرین درمانی در این افراد از اکستانسور­های توراسیک شروع می­ شود. در افراد مبتلا به پشت تابدار هم ممکن است تیلت قدامی و هم تیلت خلفی لگن دیده شود که با توجه به وضعیت لگن، تمرین درمانی عارضه متفاوت خواهد بود.
۹.۶.۲. تغییر شکل­های مفصل زانو
والگوس: زاویه دار شدن زانو به خارج
واروس: زاویه دار شدن زانو به داخل
رکورواتوم: زاویه دار شدن زانو به سمت عقب که به این حالت هایپر اکستنشن نیز گفته
می­ شود. این حالت در خانم­ها و کسانی که دچار شلی لیگامانی هستند، شایع­تر است.
آنتی ورژن: زاویه دار شدن به طرف جلو.
اصطلاح والگوس به استخوانی که نسبت به مفصل در دیستال (قسمت پایین) قرار دارد مربوط می­ شود که در مفصل زانو این استخوان تیبیا (درشت نی) است. والگوس اصطلاحی است که به سمت خارج اشاره دارد. در حالت طبیعی تیبیا در مقایسه با فمور (ران) مقدار کمی زاویه والگوس دارد (حدود ۷درجه). بنابراین در حالت ایستاده، استخوان تیبیا تقریباً در امتداد استخوان ران قرار می­گیرد که در این وضعیت در حالیکه قوزک­ها به هم چسبیده­اند، فاصله­ای بین زانو­ها وجود ندارد. این زاویه (زاویه والگوس) در خانم­ها نسبت به آقایان کمی بیشتر است (لطافت کار و همکاران، ۱۳۹۱).
دو ناهنجاری شایع در مفصل زانو، والگوس یا واروس بیش از حد می­باشد.
زانوی ضربدری: زاویه والگوس بیش از حد طبیعی است و در حالت ایستاده، قوزک­ها از هم فاصله می­گیرند، در حالیکه زانو­ها به یکدیگر چسبیده­اند.
زانوی پرانتزی: در این بیماران در حالت ایستاده، زانو­ها از هم فاصله داشته، در حالیکه قوزک­ها به هم چسبیده­اند و پا­ها حالت پرانتزی به خود می­گیرند.
در اکثر مواقع افرادی که بصورت بصری قصد ارزیابی ناهنجاری­های اندام تحتانی را
دارند، عارضه تیبیاوارا را با عارضه زانوی پرانتزی اشتباه در نظر می­گیرند که در آن زانو­ها

“زندگی خصوصی و امور خانوادگی و محل اقامت‏ و مکاتبات هیچکس نباید مورد مداخلات خودسرانه واقع شود و شرافت و اسم‏ و رسمش نباید مورد حمله قرار گیرد. هرکس حق دارد در مقابل اینگونه‏ مداخلات و حملات ناروا از حمایت قانون برخوردار گردد".
قلمرو دولت
حریم خصوصی افراد از قلمرو حاکمیت حاکمان بیرون است و حق تعرض به این حریم برای کسی وجود ندارد. مولا علی(ع) در حال جنگ و صلح تلاش داشت تا حریم خصوصی افراد محفوظ بماند. به سربازان خود توصیه می‌فرمودند: “هیچ پرده‌ای را ندرید و به هیچ خانه‌ای داخل نشوید” (ابن اثیر، ۱۹۸۹: ۳۴۷). در همین ارتباط در توصیه به یکی از کارگزارن مالیاتی خود می‌نویسند: “مسلمانی را مترسان و اگر خود نخواهد به سراغش مرو… جز به اجازه صاحبانش به میان رمه آنها مرو”^[۱۵۴] (شریف‌رضی، ۱۳۸۴: ن۲۵).

در واقع اسلام، خواهان محیطی است که از هر نوع هرج و مرج اخلاقی و اجتماعی به دور بوده، همه کس بتواند از عدالت اجتماعی و امنیت عمومی و حفظ آبرو و حیثیت شخصی برخوردار باشد. اسلام هر نوع عملی را که موجب ضرر، اهانت، شماتت، لعن و طعن، تحقیر، اذیت، آزار، ترسیدن و… دیگران باشد و یا باعث آبروریزی و سبب سلب امنیت شخصی و اجتماعی و لطمه به حیثیت مردم گردد، تحریم کرده است (قربانی، ۱۳۸۰: ۵۶۱). مستندات این امر را در آیات ذیل مشاهده خواهیم کرد:
حفظ حریم خصوصی
“(مریم به آن فرشته) گفت: همانا من از تو به خدای رحمان پناه می‌برم، اگر پرهیزکاری (از من دور شو)”^[۱۵۵] (مریم، آیه ۱۸). نباید به حریم افراد، سرزده وارد شد.
“ای کسانی که ایمان آوردهآید! به خانه هایی که منزل شما نییست پیش از آنکه اجازه بگیرید و بر اهل آن سلام کنید، وارد نشوید. این برای شما بهتر است، باشد که پند بگیرید. پس اگر کسی را در خانه نیافتید، وارد آنجا نشوید تا آنکه (به نحوی) به شما اجازه ورود داده شود و اگر به شما گفته شد که برگردید، برگردید (و ناراحت نشوید) این برای پاک ماندن شما بهتر است . وخدا به آنچه انجام می دهید داناست”^[۱۵۶] (نور، آیه ۲۷و۲۸). معنای «استیناس» اجازه خواستن و اعلام ورود است که به گفته‌ روایات می‌تواند با ذکر خدا باشد و یا صدای پا و سلام کردن و امثال آن.
“بر شما گناهی نیست که به منازل غیر مسکونی که در آن متاعی دارید وارد شوید”^[۱۵۷] (نور، آیه ۲۹).
“ای کسانی که ایمان آورده‌اید! به خانه پیامبر وارد نشوید مر آن که به شما اجازه داده شود برای خوردن غذا (به شرط آن که قبل از موعد نیایید) و در انتظار وقت غذا نباشید”^[۱۵۸] (احزاب، آیه۵۳).
صاحب خانه حق دارد به کسی اذن ورود ندهد.
منع استراق سمع
با توجه به آیات زیرا اولاً استراق سمع عملی شیطانی و لذا مذموم است. ثانیاً باید شدیداً با آن مقابله نمود:
“و آنها را از (دسترس) هر شیطان رانده شده ای، حفظ کردیم. مگر آنکه دزدانه گوش فرا داد که شهابی روشن او را دنبال نمود”^[۱۵۹] (حجر، آیه ۱۷و۱۸).
“ما آسمان زیرین را به زیور ستارگان آراستیم. و (آن را) از هر شیطان متمرد و سرکشی محفوظ داشتیم. آنها نمی‌توانند به (اسرا) عالم بالا گوش فرا دهند و از هر سو به انها (شهاب) پرتاب می‌شود”^[۱۶۰] (صافات، آیه ۷-۹).
“و اینکه ما قبلاً برای (استراق) سمع در مراکزی از آسمان می‌نشستیم ولی اکنون هر که بخواهد استماع کند، شهابی در کمین خود می‌یابد”^[۱۶۱] (جن، آیه ۹).
منع کمین نشینی و تجسس
“و بر سر هر راهی منشینید تا مؤمنان را تهدید کنید و (آنان را) از راه خدا، که کج جلوه می‌دهید بازدارید”^[۱۶۲] (اعراف، آیه۸۶). دشمنان حق برای جلوگیری از راه خدا، همه جا در کمین بوده و از هر راه و شیوه‌ای استفاده می‌کنند. «و لا تقعدوا بکل صراط» که این امر با تله‌گذاری در علم حقوق قابل مقایسه است.
“(نوح) گفت: من به آنچه آنان (کسانی که شما اراذل می خوانید) آگاهی ندارم. حسابشان جز بر پروردگار من نیست، اگر می‌فهمیدید”^[۱۶۳] (شعراء، آیه ۱۱۲و۱۱۳). تجسس و عیب‌جویی از زندگی خصوصی افراد و تلاش برای یافتن اسرار زندگی خصوصی دیگران ممنوع است.
“و جاسوسی مکنید”^[۱۶۴] (حجرات، آیه ۱۲). تجسس و تلاش برای یافتن اسرار زندگی خصوصی دیگران ممنوع است.
“ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر فاسقی برای شما خبری مهم آورد تحقیق کنید، مبادا (از روی زودباوری و شتاب‌زدگی تصمیم بگیرید و) ناآگاهانه به قومی آسیب رسانید، سپس از کرده‌ی خود پشیمان شوید”^[۱۶۵] (حجرات، آیه ۶).
ماده سیزدهم

1. 1. ” هرکس حق دارد آزادانه بین مرزهای هر کشوری رفت‏ و آمد کرده و آزادانه در آن کشور اقامت گزیند".

1. 1. “هرکس حق دارد هر کشور از جمله کشور متبوع خود را ترک گفته‏ و یا به کشور متبوع خود باز گردد".

حق انتخاب محل اقامت
مردم مسلمان برای انتخاب محل زندگی خود آزاد هستند، مولا علی(ع) در جریان مخالفت «طلحه» و «زبیر» و طرح توطئه علیه حکومت توسط آنان مانع از حرکت آنها نشد و با اینکه می‌دانست آنها قصد توطئه دارند به آنان اجازه داد که برای عمره به مکه روند (کوفی، ۱۳۷۲: ۴۰۵). سهل بن حنیف انصاری از کارگزاران علی(ع) و والی مدینه، طی نامه‌ای به امام خبر داد که عده‌ای از بزرگان شهر تصمیم به مهاجرت به شام و رفتن نزد معاویه دارند، آیا از خروج آنان جلوگیری کنم؟ حضرت می‌فرمایند: “آنها از هدایت و حق گریخته‌اند، اینان یاران دنیا بودند، به دنیا روی می‌آورند و به سوی آن شتافته‌اند، حکومت عدل ما را دیدند ..و دریافتند که در اینجا مردم در برابر حق و عدالت برابرند؛ پس گریختند تا مگر خود را به سودی برسانند”^[۱۶۶] (شریف‌رضی، ۱۳۸۴: ن۷۰).
علاقه به وطن و زندگی در آن یک حق فطری و طبیعی است و سلب این حق ظلمی آشکار است. همانطور که از آیات ذیل می‌بینیم این امر در اسلام مورد اهمیت بوده است.
“و (بیاد آرید) هنگامی که از شما پیمان گرفتیم، خون های یکدیگر را نریزید و همدیگر را از سرزمین خود بیرون نکنید، پس شما (به این پیمان) اقرار کردید و خود بر آن گواه هستید”^[۱۶۷] (بقره، آیه ۸۴).
“او می خواهد با سحرش شما را از سرزمینتان آواره کند، پس چه رأی و دستور می دهید؟”^[۱۶۸] (شعرا، آیه ۳۵). وطن دوستی، زندگی در آن و انگیزه‌ی مالکیت، از غرائز انسان هاست و فرعون برای تحریک مردم علیه موسی این‌ها را بهانه قرار داد و گفت: او شما را آواره و مالکیت شما را لغو خواهد کرد.
“و آنها را (بت‌پرستانی که از هیچ جنایتی ابا ندارند) هر کجا یافتید بکشید و از (مکه) همان جای که شما را بیرون کردند، آنها را بیرون کنید”^[۱۶۹] (بقره، آیه ۱۹۱). حق وطن از حقوق انسانی مورد پذیرش ادیان است.
ماده چهاردهم

1. 1. “هرکس حق دارد برای رهائی از تعقیب ظالمانه‏ و زجر و شکنجه برای خود در کشورهای دیگر پناهگاهی اختیار کند".

1. 1. “در مواردی که تعقیب اصولاً ناشی از جرائم سیاسی نبوده یا ناشی‏ از اعمال مخالف مقررات سازمان ملل می‏باشد از حق پناهندگی نمیتوان‏ استفاده نمود".

«مروان بن حکم»، «سعید بن عاص» و «ولین بن عقیه» با کشته شدن عثمان، حامی خود را از دست داده بودند. آنان نزد مردم مدینه پناهگاهی نداشتند و احتمالاً از جانب مردم نیز تهدید می‌شدند. آنان نزد امیرالمؤمنین آمده و عنوان کردند که تأمین جانی و مالی ندارند می‌خواهند مدینه را ترک کنند. حضرت فرمودند: “زمام اختیار به دست شماست (کوفی، ۱۳۷۲: ۳۹۷)، اگر می خواهید اینجا باشید یا نزد معاویه یا هر طرف دیگر می‌خواهید بروید، اختیار با شماست". پناه به معنای عام آن یعنی فرار برای نجات جان خویش، حق آدمی است. حضرت در جریان جنگ جمل خطاب به سپاهیان خود چنین حقی را برای فراریان و پناه‌جویان مشروع دانسته است. “هیچ‌کس را تعقیب مکنید و هیچ زخمی را مکشید. هیچ مالی را غارت نکنید، هرکس سلاح بر زمین گذارد و هرکس در خانه خود را ببندد در امان است” (دینوری، ۱۳۷۱: ۲۷۹). مولا در جریان جنگ صفین نیز به سپاهیان توصیه فرمودند: “هرکس در جنگ و مقابله رو به فرار نهاد و پشت کرده و گریخت، او را تعقیب نکنید و نکشید، آن را که ازپای افتاده، آسیب نرسانید و مجروح را زخم مزنید” (شریف‌رضی، ۱۳۸۴: خ۱۴).
قرآن پست‌ترین افراد بشر، کسانی را معرفی می‌کند که عقل خود را در مورد آفریدگار عالم به کار نمی‌اندازند و در نتیجه به اصطلاح مشرک می‌مانند، زیرا سر سفره احسان خدا نشسته‌اند ولی صاحب نعمت را نمی‌شناسند (سوره انفال، آیه ۲۲ و سوره اعراف، آیه۱۷۹)^[۱۷۰]. در عین حال اگر یکی از مشرکین از مسلمین پناه خواست، و در مواقع گرفتاری، خود را به دامن مسلمین انداخت، و درخواست پناهندگی کرد، طبق دستور صریح اسلام باید او را پناه داد و در ضمن، کلام خدا یعنی مطالب قرآن را بر خواند تا به آن آشنا شود، و سپس اگر مایل شد در میان مسلمین اقامت می‌کند و اگر نخواست برمیگردد، در صورتی که خواست مراجعت کند برای اینکه مبادا خطری متوجه او گردد، و یا در بین راه مورد تعدی این و آن قرار گیرد، باید او را به محل امن و در میان اقوام و خویشان او رساند (غفوری، ۱۳۸۰: ۴۷۵). درباره این موضوع در برخی از آیات قرآن اشاراتی وجود دارد که به ذکر برخی از آنان می‌پردازیم:
“و زمین را برای (زندگانی) خلق مقرر فرمود”^[۱۷۱] (الرحمن، آیه۱۰).
“ای بندگان با ایمان من، زمین من بسیار وسیع است در این صورت هر کجا باشید مرا منحصراً به اخلاص پرستش کنید”^[۱۷۲] (عنکبوت، آیه ۵۶).
ماده پانزدهم

1. 1. ” هرکس حق دارد دارای تابعیت باشد.

1. 1. احدی را نمی‌توان خودسرانه از تابعیت خود و یا از حق تغییر تابعیت محروم کرد".

هدف از خلقت انسان کمال اختیاری و آزادانه اوست و این کمال و تعالی در هر مکانی حاصل نمی‌شود. گاه برای وصول به این کمال باید هجرت کرد. بنابراین انسان باید در هر مکانی که فکر می‌کند بهتر می‌تواند بقای خود را تأمین کند و استعدادهای خود را شکوفا سازد، و زندگی کند. او باید بتواند آزادانه به تابعیت کشوری درآید و یا از خود سلب تابعیت نماید به قول مولا: “برای تو هیچ سرزمینی بهتر از دیگری نیست، بهترین سرزمین، سرزمینی است که تو را بپذیرد و در آن آسوده باشی”^[۱۷۳] (سیدرضی، ۱۳۷۴: کلمات قصار ۴۳۴) و در قرآن نیز: “و هرگاه یکی از مشرکان به تو پناه آورد که از دین آگاه شود به او پناه ده تا کلام خدا بشنود و پس از شنیدن سخن خدا او را بی‌هیچ خوف به مأمن و منزلش برسان زیرا که این مشرکان مردم نادانند”^[۱۷۴] (توبه، آیه ۶).
“چرا در خدا جهاد نمی‌کنید در صورتی که جمعی ناتوان از زن و مرد و کودک شما که در مکه اسیر ظلم کفارند آنها دایم می‌گویند بار خدایا ما را از این شهری که مرذدمش ستمکارنر بیرون آور و از جانب خود بر ای ما بیچارگان نگهدار و یاوری فرست (تا از شر ستمکاران آسوده شویم)”^[۱۷۵] (نساء، آیه ۷۵).
“و هر کس در راه خدا از وطن خویش هجرت کند در زمین بر ای آسایش و گشایش امورش جایگاه بسیار خواهد یافت و هرگاه کسی از خانه خویش (و شهر خود) برای هجرت به سوی خدا و رسول (و حفظ مقام ایمان) بیرون آید و در سفر مرگ وی را فرا رسد اجر و ثواب چنین کسی بر خداست و خدا پیوسته بر خلق آمرزنده و مهربان است”^[۱۷۶] (توبه، آیه۱۰۰).
ماده شانزدهم

1. 1. “هر زن و مرد بالغی حق دارد بدون هیچگونه‏ محدودیت از لحاظ نژاد و ملیت و تابعیت و مذهب، زناشوئی کرده و تشکیل‏ خانواده بدهد. زن و شوهر هنگام ازدواج و طی دوران آن و همچنین هنگام‏ طلاق دارای حقوق مساوی می‏باشند".

۲-” ازدواج باید فقط با آزادی و رضایت کامل طرفین صورت پذیرد".